Тамара Яўсевіеўна Чынарава

Тамара Яўсевіеўна Чынарава
Дата нараджэння	18 ліпеня 1919(1919-07-18)
Месца нараджэння	Білгарад-Дністроўскі, жудзец Чэтаця-Албэ, Каралеўства Румынія
Дата смерці	31 жніўня 2017(2017-08-31) (98 гадоў)
Месца смерці	Малага, правінцыя Малага, Андалусія, Іспанія
Грамадзянства	Каралеўства Румынія  Францыя  Аўстралія
Муж	Пітэр Фінч
Прафесія	балерына, перакладчыца
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Тамара Яўсевіеўна (Яўсееўна) Чынарава (народжаная Рэкемчук, у замужжы Фінч; 18 ліпеня 1919 — 31 жніўня 2017) — аўстралійская балерына ўкраінскага, армянскага і грузінскага паходжання.

Біяграфія

Нарадзілася 18 ліпеня 1919 года ў бесарабскім горадзе Четаця-Албэ, цяпер Білгарад-Дністроўскі.

Сям’я

Яе сям’я мела армянскія, грузінскія і ўкраінскія карані. Сястра пісьменніка Аляксандра Яўсеевіча Рэкемчука.

Дзед Тамары па матчынай лініі — Крыстапор Чынарян (Kristapor Chinaryan), быў армянскім землеўладальнікам, які перажыў масавыя забойствы армян у 1894—1896 гадах Асманскай імперыяй. У 1895 годзе ён збег у Бесарабію, дзе прыняў русіфікаванае прозвішча Чынараў. Ён ажаніўся з украінкай і ў выніку стаў вельмі багатым чалавекам, валодаючы вінаграднікамі, трыма дамамі і гасцініцай. Падчас кішынёўскіх пагромаў У 1903 годзе ён хаваў яўрэйскія сем’і ў сваіх падвалах.

Яе маці — Ганна, вывучылася на медсястру і працавала ў Чырвоным Крыжы падчас Першай сусветнай вайны. Там яна пазнаёмілася з капітанам Рускай імператарскай арміі Яўсевіем Цімафеевічам Рэкемчуком украінскага і грузінскага паходжання, за якога выйшла замуж у 1918 годзе. У 1920-я гады ўся сям’я эмігравала ў Францыю, жылі ў Парыжы, дзе Тамара пачала займацца танцамі з эмігранцкімі балярынамі з Імператарскага рускага балета. У 1926 годзе бацька вярнуўся ў Савецкі Саюз, пажадаўшы будаваць новае сацыялістычнае грамадства. Тамара з маці, перакананай антыбальшавічкай, вырашылі застацца ў Парыжы і больш ніколі бацькі не бачылі. Тамара ўзяла дзявоцкае прозвішча маці.

Бацька ў 1926 годзе ў другі раз ажаніўся з ўкраінскай актрысай Лідзіяй Андрэеўнай Прыходзька (1905—1984), у 1927 годзе ў іх нарадзіўся сын Аляксандр Рэкемчук, які пасля стаў журналістам і пісьменнікам. Яўсевій Рэкемчук быў арыштаваны па абвінавачванні ў шпіянажы на карысць Румыніі і расстраляны 11 кастрычніка 1937 года. Пасмяротна, пасля смерці Сталіна, быў рэабілітаваны.

Жыццё і творчасць

У дзесяцігадовым узросце дзяўчынка пачала навучанне ў вядомай выкладчыцы, былой балерыны імператарскага рускага балета — Вольгі Праабражэнскай. Ужо ў 1931 годзе яна адправілася ў тур па Алжыры і Марока, дзе яе прадстаўлялі як «самую маленькую балярыну ў свеце». У 1932 годзе яна выступіла ў Румыніі, у тым ліку ў сваім родным горадзе. Гастролі па Румыніі суправаджалі цыганскія музыкі, і Чынарава вучылася складаным цыганскім танцам.

Артысткі трупы «Рускага балета Монтэ-Карла» Тамара Чынарава (злева) і Ніна Юшкевіч (у цэнтры) на пляжы ў Бунган-біч, Новы Паўднёвы Уэльс

Па вяртанні ў Францыю, у Парыжы, харэограф Джордж Баланчын заўважыў Чынараву і яе аднакласнікаў, выбраўшы іх для танцавальных паказаў у аперэце «Арфей у пекле». У 1932 годзе Тамара Чынарава далучылася да Арыгінальнага рускага балета ў Монтэ-Карла і хутка заваявала вядомасць. Чынарава выступала са сваімі сунавучэнкамі — Ірынай Баронавай, Таццянай Рабушынскай і Тамарай Туманавай, якія, па выразе Баланчына былі «рускімі балярынамі, якія ніколі не танцавалі ў Расіі».

У 1936 годзе Тамара Чынарава прыехала з гастролямі ў Аўстралію, а праз два гады зноў вярнулася сюды з Арыгінальным рускім балетам. Зрабіла моцнае ўражанне на аўстралійскую публіку ў балетах «Les présages», «Thamar» і «Le Beau Danube bleu». У 1939 годзе, па завяршэнні тура па Аўстраліі, балерына вырашыла застацца ў гэтай краіне. У 1940-я гады яна ўнесла важны ўклад у станаўленне новых аўстралійскіх труп, у тым ліку Элен Кірсавай і Эдуарда Бараванскага. У сярэдзіне 1940-х гадоў яна была галоўнай танцоркай балета Эдуарда Бараванскага і працавала з ім над аднаўленнем балетаў з рэпертуару рускіх твораў.

Пасля сыходу з танцаў Тамара Чынарава-Фінч выступала ў якасці рускага перакладчыка для многіх англамоўных танцавальных труп, у тым ліку для Аўстралійскага балета, падчас яго гастроляў у Расіі і для расійскіх артыстаў, якія гастралявалі на Захадзе. Яна таксама працавала як пісьменнік танцаў і друкавалася ў шэрагу танцавальных часопісаў, у прыватнасці, у «Dancing Times». У 1958 годзе яна стала сааўтарам разам з Гектарам Кэмеранам зборніка рускіх казак для дзяцей пад назвай «Маленькі кароль: кніга дваццаці начэй і адной ночы» («The Little King: The book of twenty nights and one night»).

У 1943 годзе Тамара Чынарава выйшла замуж за акцёра Пітэра Фінча і працавала з ім над некалькімі фільмамі. У 1949 годзе ў іх нарадзілася дачка Аніта. Муж і жонка пераехалі ў Лондан, дзе Чынарава знаходзілася да 2004 года, калі яна з’ехала ў Іспанію, да сваёй дачкі. Развяліся Чынарава і Фінч у 1959 годзе, калі выявіўся яго раман з актрысай Віўен Лі ў Каліфорніі.

Памерла 31 жніўня 2017 года ў Малазе.

Аўтарка мемуараў «Dancing into the Unknown: My Life in the Ballets Russes and Beyond». Dance Books Ltd., 2007. ISBN 978-1-85273-114-4.

Спасылкі

• Tamara Tchinarova
• Tamara Tchinarova Finch, dancer with the Ballets Russes — obituary
• Guide to the Papers of Tamara Finch
• Воспоминания о Тамаре Тумановой, её грозной и верной маме и о «Русском балете»
• Внучка армянского помещика, соперница Вивьен Ли, переводчица балетных звезд Архівавана 10 чэрвеня 2020.
• Тамара Чинарова: внучка армянского помещика, «русская» балерина и соперница Вивьен Ли