Тэ Рангі Хіроа

Тэ Рангі Хіроа
маары: Te Rangi Hīroa
Род дзейнасці	урач, палітык, антраполаг, дырэктар, гісторык, лёгкаатлет, грамадскі дзеяч, настаўнік
Дата нараджэння	кастрычнік 1877
Месца нараджэння	Urenui[d], New Plymouth District[d], Taranaki Region[d], Новая Зеландыя
Дата смерці	1 снежня 1951(1951-12-01) (74 гады)
Месца смерці	Ганалулу, акруга Ганалулу[d], Тэрыторыя Гаваі[d], Гаваі, ЗША
Грамадзянства	Новая Зеландыя
Жонка	Margaret Buck[d]
Альма-матар	Dunedin School of Medicine[d] Універсітэт Атага[d] (1910) Te Aute College[d]
Партыя	New Zealand Liberal Party[d] (1914)
Член у	Maori Battalion[d] American Anthropological Association[d] Каралеўскае таварыства Тэ Арапангі[d] Royal Anthropological Institute of Great Britain and Ireland[d] Амерыканская асацыяцыя садзейнічання развіццю навукі Polynesian Society[d] Sigma Xi[d] American Alliance of Museums[d] American Folklore Society[d]
Бітвы/войны	Другая сусветная вайна
Узнагароды і прэміі	ордэн Палярнай зоркі (1946) Hector Medal[d] (1932) член Каралеўскага таварыства Тэ Арапангі[d] (1925) Honorary Fellow of the Royal Society Te Apārangi[d] (1934)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Тэ Рангі Хіроа (маары: Te Rangi Hīroa), таксама вядомы як Пітэр Генры Бак (англ.: Peter Henry Buck, 15 жніўня 1880, Урэнуі, Новая Зеландыя — 1 снежня 1951, Ганалулу, Гаваі, ЗША) — новазеландскі навуковец і грамадскі дзеяч. Тэ Рангі Хіроа — адзін са стваральнікаў і кіраўнікоў так званай младамаарыйскай партыі — першай самастойнай палітычнай арганізацыі, узначальваў у 1890—1930 гадах рух маары за палітычнае, эканамічнае і сацыяльнае раўнапраўе з англа-новазеландцамі, адраджэнне самабытнай нацыянальнай культуры народа.

Біяграфія

Тэ Рангі Хіроа нарадзіўся 15 жніўня 1880 года ў невялікім горадзе Урэнуі ў Новай Зеландыі. Яго бацька, Уільям Генры Бак, быў ірландцам, маці — прадстаўніцай народа маары. З культурай і мовай маары будучага навукоўца яшчэ ў раннім дзяцінстве пазнаёміла яго бабуля па матчынай лініі.

У 1899 годзе Тэ Рангі Хіроа паступіў у медыцынскі універсітэт і, атрымаўшы вышэйшую медыцынскую адукацыю, пачаў працаваць урачом сярод маары, а пазней на працягу некалькіх гадоў узначальваў ведамства па ахове здароўя гэтага народа. Па родзе сваёй дзейнасці Тэ Рангі Хіроа бываў у самых розных кутках Новай Зеландыі, дзе шырока знаёміўся з становішчам, бытам і культурай маары. Тады ж ён звязаўся з младамаарыйскай партыяй, якая бараніла інтарэсы карэнных жыхароў Новай Зеландыі.

У 1927 годзе Тэ Рангі Хіроа з’ехаў на Гаваі, каб працаваць у этнаграфічным музеі ў Ганалулу. З 1936 года і да канца сваіх дзён Тэ Рангі Хіроа быў дырэктарам гэтага музея.

У 1951 годзе ён памёр, крыху не паспеўшы скончыць апошнюю буйную працу Explorers of the Pacific, якая была выпушчана ўжо пасля яго смерці ў 1953 годзе.