Узброеныя сілы Рэспублікі В’етнам

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Узброеныя Сілы Рэспублікі В’етнам
Гады існавання 1955—1975
Краіна Сцяг Паўднёвага В'етнама Паўднёвы В’етнам
Падпарадкаванне Міністэрства абароны Рэспублікі В’етнам
Тып узброеныя сілы
Складаецца з
Дыслакацыя
Удзел у Вайна ў В’етнаме,
Грамадзянская вайна ў Камбоджы,
Грамадзянская вайна ў Лаосе

Узброеныя Сілы Рэспублікі В'етнам (в’етн.: Quân lực Việt Nam Cộng hòa, скар. Quân Lực VNCH, УСРВ) — узброеныя сілы дзяржавы Рэспубліка В’етнам (таксама вядомай як Паўднёвы В’етнам), створаныя ў 1955 годзе. Спынілі сваё існаванне ў 1975 годзе.

Узброеныя сілы Паўднёвага В’етнама складаліся з трох родаў войскаў:

Асобным родам войск была марская пяхота (Sư Đoàn Thủy Quân Lục Chiến [TQLC]).

Станаўленне[правіць | правіць зыходнік]

Папярэднікам УСРВ была «Нацыянальная армія В’етнама», створаная ў 1949 годзе, калі Францыя фармальна дала самакіраванне В’етнаму, што на той момант быў яе калоніяй. Салдаты Нацыянальнай арміі разам з Экспедыцыйным корпусам Францыі прымалі ўдзел у Індакітайскай вайне. Падраздзяленні в’етнамскай арміі гулялі, як правіла, другарадную ролю ў баявых дзеяннях, паколькі адрозніваліся нізкай баяздольнасцю і не карысталіся даверам з боку французаў.

«Нацыянальная армія В'етнама» была расфармавана пасля заключэння Жэнеўскіх пагадненняў 1954 года. Аднак да ўлады ў Паўднёвым В’етнаме прыйшоў праамерыканскі палітык Нго Дзінь З’ем, які лічыў, што выкананне Жэнеўскіх пагадненняў непазбежна прывядзе да ўсталявання кантролю над Паўдневым В’етнамам камуністамі.

20 студзеня 1955 года ўрады ЗША, Францыі і Паўднёвага В’етнама падпісалі пагадненне аб падрыхтоўцы паўднёвав’етнамскай арміі колькасцю 100 тыс. ваеннаслужачых рэгулярных часцей і 150 тыс. рэзервістаў. Агульнае кіраўніцтва было ўскладзена на французскага генерала Поля Элі, а ваенных саветнікаў, узбраенне і тэхніку абавязаліся даць ЗША[1].

12 лютага 1955 года ваенная місія ЗША ў Сайгоне (MAAG — Military Aid Advisory Group) стала адказнай па пытаннях арганізацыі паўднёвав’етнамскай арміі, пасля чаго пачалася замена французскіх ваенных інструктараў на ваенных ЗША. Тым не менш, да 1956 года ў складзе MAAG працягвала дзейнасць група Military Support Mission, у якой налічвалася каля 200 французскіх афіцэраў[2].

У парушэнне пагадненняў 26 кастрычніка 1955 года было абвешчана стварэнне Рэспублікі В’етнам, у гэты ж дзень было абвешчана аб стварэнні паўднёвав’етнамскай арміі.

У канцы 1955 года колькасць ваенных саветнікаў ЗША складала 342 чалавек, у далейшым іх колькасць была павялічана[2]. У 1956 годзе ў складзе сухапутных войскаў было завершана стварэнне чатырох бранятанкавых падраздзяленняў, узброеных тэхнікай амерыканскай вытворчасці (танкамі M24 Chaffee, самаходнымі гарматамі M8, бронетранспарцёрамі M3 і бронемашынамі M8), якая засталася ад французскіх войскаў[3].

1 лістапада 1957 года вайскоўцы сіл спецыяльнага прызначэння ЗША пачалі навучанне 44 вайскоўцаў (у якасці асновы для стварэння спецпадраздзялення з 300 «камандас»). Да канца 1958 года было падрыхтавана спецпадраздзяленне з 400 «камандас» УСРВ[4].

Да канца 1958 года ў распараджэнні ўрада Паўднёвага В’етнама меліся наступныя ўзброеныя фарміраванні: узброеныя сілы — 150 тыс. вайскоўцаў; корпус грамадзянскай абароны — 60 тыс. чал., паліцэйскі корпус — 45 тыс. чал., атрады сельскай аховы — да 100 тыс. чал.[1]

У 1960 годзе ў Паўднёвым В’етнаме знаходзілася 700 ваенных саветнікаў ЗША[5].

У маі 1961 года, на сустрэчы віцэ-прэзідэнта ЗША Ліндана Джонсана з прэзідэнтам Паўднёвага В’етнама Нго Дзінь З’емам было дасягнута пагадненне аб павелічэнні аб’ёмаў ваеннай і фінансавай дапамогі ЗША[6].

11 снежня 1961 года ў Сайгон прыбылі дзве першыя эскадрыллі верталётаў для УСРВ (32 верталёта H-21C і 400 вайскоўцаў ЗША)[7].

14 снежня 1961 года прэзідэнт ЗША Дж. Кенэдзі ў сваім лісце да Нго Дзінь З’ема паведаміў, што падтрымка з боку ЗША будзе зноў «неадкладна павялічана». У выніку, калі ў 1961 годзе Паўднёвы В'етнам займаў трэцяе месца па аб’ёмах атрыманай з ЗША ваеннай дапамогі (пасля Паўднёвай Карэі і Тайваня), то з 1962 года ён заняў першае месца: у 1950—1963 гады — 1443,0 млн долараў; у 1964—1969 гады — 5703,0 млн долараў, у 1970—1976 гады — не менш за 11042,0 млн долараў. Дакладныя памеры амерыканскай ваеннай дапамогі Паўднёваму В’етнаму ўсталяваць цяжка, паколькі ў перыяд з 1970 па 1975 гады асігнаванні былі часткова ўключаны ў бюджэт Міністэрства абароны ЗША[6].

У выніку, ужо ў 1961—1962 гады колькасць узброеных сіл была павялічана з 150 тыс. да 170 тыс. салдат і афіцэраў, колькасць «грамадзянскай гвардыі» — з 60 тыс. да 120 тыс. чал.[8]

У красавіку 1962 года ў складзе сухапутных войскаў былі створаны дзве першыя механізаваныя роты, якія атрымалі на ўзбраенне бронетранспарцёры M113[3].

У канцы 1962 года колькасць УСРВ складала 200 тысяч чалавек[9].

1 ліпеня 1963 года пачалася праграма CIDG (Civilian Irregular Defence Group), падчас якой вайскоўцы сіл спецыяльных аперацый ЗША пачалі падрыхтоўку ўзброеных атрадаў тэрытарыяльнай абароны[4].

У канцы 1963 года ў Паўднёвым В’етнаме знаходзілася 17 тысяч ваенных спецыялістаў, саветнікаў, інструктараў і пілотаў ВПС ЗША[5].

В’етнамская вайна[правіць | правіць зыходнік]

Першапачаткова УСРВ ствараліся на ўзор амерыканскай арміі і пры актыўным удзеле амерыканскіх ваенных саветнікаў. УСРВ адразу стала галоўнай апорай рэжыму З’ема. На іх ускладалася задача адлюстравання магчымага ўварвання арміі Паўночнага В’етнама. Калі ў канцы 1950-х гадоў у краіне разгарнулася грамадзянская вайна паміж урадавымі сіламі і камуністычнымі партызанамі, акцэнт быў зрушаны на вядзенне контрпартызанскай вайны.

11 кастрычніка 1961 года ўрад ЗША паведаміў у Сайгон, што «Амерыка акажа дапамогу ўраду Рэспублікі В’етнам у барацьбе з партызанамі». Для ацэнкі патрэбаў УСРВ ў Паўднёвы В’етнам быў накіраваны генерал Максвел Д. Тэйлар[1].

У 1962 годзе сфарміраваны чатыры корпуса, за кожным з якіх замацоўвалася пэўная зона адказнасці (тактычная зона):

Карта Паўднёвага В’етнама з пазначанымі тактычнымі зонамі карпусоў.
  • I корпус — паўночныя правінцыі краіны, якія знаходзіліся бліжэй за ўсё да Паўночнаму В’етнаму. Штаб-кватэра ў Дананге.
  • II корпус — цэнтральнае высакагор’е. Штаб-кватэра ў Плейку.
  • III корпус — правінцыі, прылеглыя да Сайгона. Штаб-кватэра ў Сайгоне.
  • IV корпус — Дэльта Меконга і паўднёвыя правінцыі Краіны. Штаб-кватэра ў Кантхо.

Унікальнай асаблівасцю карпусоў УСРВ было тое, што яны адначасова з’яўляліся адміністрацыйнымі адзінкамі. Камандзір корпуса займаўся ўсімі ваеннымі і грамадзянскімі справамі на сваёй тэрыторыі. Акрамя рэгулярных падраздзяленняў, у склад УСРВ уваходзілі рэгіянальныя сілы і народныя сілы. Рэгіянальныя сілы дзейнічалі ў межах сваіх правінцый і з’яўляліся паўваеннымі фарміраваннямі. Народныя сілы былі мясцовым апалчэннем на ўзроўні вёсак, якія мелі мінімальную ваенную падрыхтоўку і ўзброены толькі састарэлай стралковай зброяй. Характэрна, што адзін з двух галоўных праціўнікаў УСРВ — В’етконг — меў практычна такую ж структуру.

У ходзе вайны УСРВ пастаянна павялічвалася ў колькасці: да 1972 годзе ў ёй было ўжо каля мільёна вайскоўцаў. У 1961—1964 гадах УСРВ пастаянна цярпела паразы ў баях з партызанамі НФВПВ. Да 1965 сітуацыя была настолькі крытычнай, што амерыканскія эксперты прадказвалі магчымасць звяржэння ўрада Паўднёвага В’етнама сіламі камуністаў. Прычынамі гэтага быў шэраг уласцівых УСРВ праблем.

12-гадовы паўднёвав’етнамскі дэсантнік з гранатамётам M79. 1968 год

Так, палітызацыя кіраўніцтва арміі прывяла да таго, што УСРВ стала галоўным рычагом шматлікіх пераваротаў, якія адбыліся ў Паўднёвым В’етнаме ў 1963—1967 гадах. Няздольнасць УСРВ ўласнымі сіламі супрацьстаяць партызанскаму руху была адным з ключавых фактараў, якія абумовілі прыняцце адміністрацыяй ЗША рашэння аб адпраўцы ў В’етнам амерыканскіх наземных войскаў. Паралельна з гэтым ЗША пачалі пераўзбраенне УСРВ.

Па стане на 1968 год, ваенны бюджэт Паўднёвага В’етнама складаў 36,8 млрд піястраў (312 млн долараў ЗША), што на 60% перавышала паказчык 1967 года[10].

  • сухапутныя войскі налічвалі 370 тыс. вайскоўцаў (у агульнай складанасці, 160 батальёнаў у складзе 10 пяхотных дывізій; адной парашутна-дэсантнай дывізіі; адной групы спецыяльнага прызначэння; 20 батальёнаў «рэйнджараў»; 10 танкавых батальёнаў; шасці батальёнаў марской пяхоты; 26 артылерыйскіх дывізіёнаў, а таксама навучальных, тылавых і дапаможных частак), пры гэтым, частка батальёнаў была не цалкам укамплектавана асабістым складам. Аснову танкавага парку складалі Амерыканскія лёгкія танкі M41 і французскія танкі AMX-13V[10].
  • ваенна-паветраныя сілы налічвалі 16 тыс. вайскоўцаў, 145 баявых самалётаў (100 шт. A-1 «Skyraider»; 15 шт. рэактыўных знішчальнікаў F-5 і 20 шт. штурмавікоў A-37), а таксама 80 шт. лёгкіх самалётаў O-1A, 80 шт. транспартных самалётаў C-47 і Cessna 180 Skywagon і каля 100 верталётаў H-34 «Choctaw»[10]
  • ваенна-марскія сілы налічвалі 24 тыс. чалавек і мелі на ўзбраенні 63 баявых і дапаможных караблёў (у тым ліку, 8 эскортных караблёў, 3 мінных тральшчыка, 22 дэсантных судна, 22 артылерыйскіх катэры) і рачны «маскітны флот» з 350 маторных джонак тыпу «Сайпан»[10];
  • ірэгулярныя сілы складаліся з 700 рот «тэрытарыяльных сіл» (142 тыс.чал.), 4000 узводаў «мясцовых сіл» (143 тыс. чал.), атрадаў «сіл грамадзянскай абароны» (40 тыс. чал) і паліцыі. На ўзбраенні ірэгулярных часцей знаходзілася ў асноўным лёгкае стралковая зброя (у тым ліку, састарэлых узораў), аднак на ўзбраенні паліцыі меліся некалькі бронетранспарцёраў і верталёты[10].

В’етнамізацыя[правіць | правіць зыходнік]

Паўднёвав’етнамскія вайскоўцы. 1967 год.

У 1969 годзе прэзідэнт Рычард Ніксан абвясціў палітыку так званай «в’етнамізацыі», сутнасць якой складалася ў тым, каб зрабіць УСРВ эфектыўнай баявой сілай, адначасова пачаўшы вывад з краіны амерыканскіх войск. УСРВ стала атрымліваць больш новае ўзбраенне, пашырылася яе структура. У 1970 годзе УСРВ паспяхова дзейнічала ў ходзе распачатага сумесна з войскамі ЗША ўварвання ў Камбоджу. Аднак самастойна праведзенае ў 1971 годзе ўварванне ў Лаос скончылася цяжкай паразай УСРВ, якая паказала, што галоўнай праблемай яе застаецца некампетэнтнасць яе кіраўніцтва.

У 1972 годзе УСРВ атрымала самую буйную перамогу ў сваёй гісторыі, паспяхова адбіўшы варожае Велікоднае наступленне. У гэтай бітве салдаты Паўднёвага В’етнама паказалі, што пры падтрымцы амерыканскай авіяцыі і пад кіраўніцтвам амерыканскіх саветнікаў здольныя эфектыўна супрацьстаяць роўнай па сілах рэгулярнай арміі.

У перыяд пасля падпісання Парыжскага пагаднення (27 студзеня 1973 года) баяздольнасць УСРВ была шмат у чым заснавана на амерыканскіх ваенных пастаўках:

  • так, толькі ў перыяд пасля 29 сакавіка 1973 года ЗША аказалі ўраду Паўднёвага В’етнама фінансавую дапамогу ў памеры 4 млрд долараў, перадалі 700 самалётаў і верталётаў, 1100 танкаў, бронетранспарцёраў і бронемашын і іншае ўзбраенне і ваенную маёмасць[11].
  • паводле савецкіх крыніц, толькі ў перыяд з 28 студзеня 1973 па 30 красавіка 1974 года ЗША (у парушэнне парыжскіх пагадненняў) завезлі ў Паўднёвы В’етнам звыш за 1100 танкаў, бронетранспарцёраў і бронемашын; 800 артылерыйскіх гармат; больш за 200 караблёў і рачных судоў; каля 700 самалётаў (у тым ліку, да 80 знішчальнікаў-бамбардзіроўшчыкаў F-5E) і звыш 1 млн тон авіябомбаў і артылерыйскіх снарадаў[12].

Разгром[правіць | правіць зыходнік]

Пасля канчатковага вываду войск ЗША з краіны і на фоне пастаяннага скарачэння аб’ёмаў амерыканскай ваеннай дапамогі (з 3 да 1,1 млрд дол. у год)[13], у 1973—1974 гадах УСРВ сутыкнуліся з вострым недахопам рэсурсаў для працягу баявых дзеянняў, што самым негатыўным чынам адбілася на яе баяздольнасці.

Увесну 1975 года, не маючы падтрымкі ЗША, УСРВ не здолелі адлюстраваць новае наступленне Паўночнага В’етнама і да канца кампаніі практычна страціла баяздольнасць. 30 красавіка 1975 года паўночнав’етнамскія войскі ўступілі ў Сайгон, паклаўшы канец існавання УСРВ і самой Рэспублікі В’етнам.

Прафесійныя святы[правіць | правіць зыходнік]

Дзень Узброеных Сіл Рэспублікі В’етнам адзначаўся 19 чэрвеня (вьетн. Ngày Quân Lực VNCH 19/6)[14].

Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі

  1. ↑ а б в Р. Эрнест Дюпюи, Тревор Н. Дюпюи. Всемирная история войн (в 4-х тт.). Книга 4 (1925—1997). СПб., М., «Полигон — АСТ», 1998. стр.627
  2. ↑ а б Richard W. Stewart. Deepening Involvement 1945—1965. Washington, United States Army Center of Military History, 2012. pages 17-20
  3. ↑ а б Simon Dunstan. Armour of the Vietnam Wars. London, Osprey Publishing Ltd., 1985. page 6
  4. ↑ а б ARVN Special Forces // Gordon L. Rottman, Ron Volstad. Vietnam Airborne. London, Osprey Publishing Ltd., 1990. pages 30-32
  5. ↑ а б The New Encyclopedia Britannica. 15th edition. Macropedia. Vol.27. Chicago, 1994. p.789—790
  6. ↑ а б Марек Хагмайер. За союз — оружие. Двусторонние союзнические соглашения США 1950—1978. М., Воениздат, 1982. стр.84—85
  7. ↑ Richard W. Stewart. Deepening Involvement 1945—1965. Washington, United States Army Center of Military History, 2012. page 42
  8. ↑ В. Мацуленко. Война в Южном Вьетнаме // «Военно-исторический журнал», № 3, 1971. стр.37-49
  9. ↑ Вчера Вьетнам, Лаос, Кампучия. Сегодня Гренада, Ливан. Завтра… Преступления американского империализма продолжаются / сост. Д. М. Погоржельский. М., Политиздат, 1985, с. 70
  10. ↑ а б в г д В. Гидаспов. Армия сайгонского режима // «Международная жизнь», № 6, 1969. стр.153-154
  11. ↑ Сто великих битв. / М., «Вече», 2001. с. 509
  12. ↑ Вчера Вьетнам, Лаос, Кампучия. Сегодня Гренада, Ливан. Завтра… Преступления американского империализма продолжаются / сост. Д. М. Погоржельский. М., Политиздат, 1985. стр.143
  13. ↑ Kỷ Niệm Ngày Quân Lực VNCH 19-06 Tại Houston Texas video on CastTV Video Search(недаступная спасылка)
  14. ↑ Thoi Su — Vietlist.us

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  • Дэвидсон, Ф. Война во Вьетнаме (1946—1975) = Vietnam at War: The History 1946-1975. — М.: Изографус, Эксмо, 2002. — С. 816.
  • Weller, Jac. RVNAF Training: The Vital Element in Vietnamization. // Military Review. — October 1972. — Vol. 52 — No. 10 — P. 35-49 — ISSN 0026-4148

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Узброеныя_сілы_Рэспублікі_В’етнам&oldid=4645480"