Урбэн Жан Жазеф Левер’е

Урбэн Жан Жазеф Левер'е
Урбэн Жан Жазеф Левер'е
	фр.: Urbain Jean Joseph Le Verrier
Дата нараджэння	11 сакавіка 1811[…]
Месца нараджэння	Сен-Ло, arrondissement of Saint-Lô[d], дэпартамент Манш, рэгіён Ніжняя Нармандыя, Францыя[…];
Дата смерці	23 верасня 1877[…] (66 гадоў)
Месца смерці	Парыж, дэпартамент Сена, Францыя;
Месца пахавання	могілкі Манпарнас;
Грамадзянства	Францыя[…];
Жонка	Lucille Clotilde Choquet[d]
Род дзейнасці	астраном, матэматык, палітык, метэаролаг, пісьменнік
Навуковая сфера	нябесная механіка, астраномія
Месца працы	Парыжская абсерваторыя;
Альма-матар	ліцэй Людовіка Вялікага[d]; Політэхнічная школа[d]; Універсітэт Кан-Нармандыя;
Вядомыя вучні	Émile Gautier[d]
Вядомы як	Нептун,; Анамальнае зрушэнне перыгелія Меркурыя
Член у	Парыжскае філаматычнае таварыства[d]; Шведская каралеўская акадэмія навук; Французская акадэмія навук; Лонданскае каралеўскае таварыства; Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук; Расійская акадэмія навук; Пруская акадэмія навук; Леапальдзіна[d]; Нацыянальная акадэмія навук Італіі[d]; Баварская акадэмія навук; Турынская акадэмія навук[d];
Узнагароды	Залаты Медаль Каралеўскага Астранамічнага Таварыства (1868, 1876)
Подпіс
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Урбэн Жан Жазеф Лувер'е (фр. Urbain Jean Joseph Le Verrier; (11 сакавіка 1811, Сен-Ло — 23 верасня 1877, Парыж) — французскі матэматык, які займаўся нябеснай механікай. Вялікую частку свайго жыцця прапрацаваў у Парыжскай абсерваторыі.

Навукова-даследчая дзейнасць[правіць | правіць зыходнік]

Скончыў Політэхнічную школу ў Парыжы (1833). 3 1854 дырэктар Парыжскай абсерваторыі.

Навуковыя працы па нябеснай механіцы і тэорыі руху вялікіх планет Сонечнай сістэмы. На аснове даследавання ўзбурэнняў Урана вызначыў (1846, незалежна ад Дж. К. Адамса) арбіту і становішча планеты, названай Нептунам (адкрыта ў 1846 нямецкім астраномам І. Г. Гале). Адкрыў векавы рух перыгелія Меркурыя, што знайшло тлумачэнне ў агульнай тэорыі адноснасці.

Працы[правіць | правіць зыходнік]

Найгалоўныя складанні Левер'е сабраны ў заснаваных ім «Annales de l’Observatoire de Paris», якіх ён паспеў выдаць 14 т. «Мемуараў» (1855—76), апроч «Назіранняў»; апошніх выдадзена 22 т. (1858—1867).

Узнагароды[правіць | правіць зыходнік]

Левер'е быў узнагароджаны Залатым Медалем Каралеўскага Астранамічнага Таварыства ў 1868 годзе і зноў у 1876 годзе.

Памяць[правіць | правіць зыходнік]

У садзе парыжскай абсерваторыі пастаўлены помнік
названы яго імем:
- Кратар на Месяцы
- Кратар на Марсе
- Кольца Нептуна
- Астэроід 1997 Левер'е

Зноскі

↑ ^а ^б http://www.senat.fr/senateur-2nd-empire/le_verrier_urbain_jean_joseph0036e2.html
↑ ^а ^б Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>
↑ ^а ^б MacTutor History of Mathematics archive Праверана 22 жніўня 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q547473"></a>
↑ ^а ^б Леверье Урбен Жан Жозеф // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>
↑ http://english.turkcebilgi.com/Neptune+(planet)
↑ http://iopscience.iop.org/0031-9120/33/2/002
↑ ^а ^б www.accademiadellescienze.it Праверана 1 снежня 2020.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q107212659"></a>
↑ http://www.bbc.co.uk/news/magazine-14081162
↑ https://www.britannica.com/biography/Urbain-Jean-Joseph-Le-Verrier
↑ https://www.wired.com/2013/01/jan-2-1860-gentlemen-i-give-you-the-planet-vulcan/
↑ Historische Lexikon der Schweiz, Dictionnaire historique de la Suisse, Dizionario storico della Svizzera — Bern: 1998. Праверана 14 студзеня 2023.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q70"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q642074"></a>

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Левер'е // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 9: Кулібін — Малаіта / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1999. — Т. 9. — 560 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0155-9 (т. 9).

[_4ae6ee10a2240f18-1] а ^б http://www.senat.fr/senateur-2nd-empire/le_verrier_urbain_jean_joseph0036e2.html

[_0d8d2dd3531e3ebe-2] а ^б Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>

[_b3cc733bc8e1f161-3] а ^б MacTutor History of Mathematics archive Праверана 22 жніўня 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q547473"></a>

[_71f0f990cda940d7-4] а ^б Леверье Урбен Жан Жозеф // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>

[_85d13c407f3ec978-5] ttp://english.turkcebilgi.com/Neptune+(planet)

[_f7a01e5a63302a1a-6] ttp://iopscience.iop.org/0031-9120/33/2/002

[_6e236b839d85ffe8-7] а ^б www.accademiadellescienze.it Праверана 1 снежня 2020.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q107212659"></a>

[_2b6fa7dcbc205060-8] ttp://www.bbc.co.uk/news/magazine-14081162

[_9ccf0748fd0891ae-9] ttps://www.britannica.com/biography/Urbain-Jean-Joseph-Le-Verrier

[_87fb13131582a1f0-10] ttps://www.wired.com/2013/01/jan-2-1860-gentlemen-i-give-you-the-planet-vulcan/

[_e651200ef7d79da4-11] Historische Lexikon der Schweiz, Dictionnaire historique de la Suisse, Dizionario storico della Svizzera — Bern: 1998. Праверана 14 студзеня 2023.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q70"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q642074"></a>

[1]

[2]

[4]

[5]

[7]

[8]

[9]

[11]