Усерасійская надзвычайная камісія па барацьбе з контррэвалюцыяй і сабатажам

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі

УНК СНК РСФСРУсерасійская надзвычайная камісія па барацьбе з контрарэвалюцыяй і сабатажам (руск.: Всероссийская чрезвычайная комиссия по борьбе с контрреволюцией и саботажем) пры Савеце народных камісараў РСФСР (19171922). Утворана 20 снежня 1917 году. Ліквідавана з перадачай паўнамоцтваў Дзяржаўнаму палітычнаму ўпраўленню (ДПУ НКУС РСФСР) пры НКУС РСФСР 6 лютага 1922 года.

УНК з'яўлялася органам «дыктатуры пралетарыяту» па абароне дзяржаўнай бяспекі РСФСР, «кіраўнічым органам барацьбы з контрарэвалюцыяй на тэрыторыі ўсёй краіны». УНК мела тэрытарыяльныя падраздзяленні для «барацьбы з контрарэвалюцыяй на месцах».

У. І. Ленін, галоўны ідеолаг яе фарміравання, называў Усерасійскую надзвычайную камісію, без якой «ўлада працаўнікоў існаваць не можа, пакуль будуць існаваць на свеце эксплуататары…», «нашай паражальнай зброяй супраць незлічоных змоваў, незлічоных замахаў на Савецкую ўладу з боку людзей, якія былі бясконца мацней за нас»[1].

З 27 студзеня 1921 года ў лік задачаў УНК уваходзіла ліквідацыя бездагляднасці і безнагляднасці сярод дзяцей.[2]

Менавіта ад скарачэння слова НК (руск.: ЧК) адбылося слова «чэкіст».

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  • Мельгунов, С.П. (1990). Красный террор в России. 1918 - 1923. Москва: PUICO, P.S.
  • Солженицын, А.И. (1990). Архипелаг ГУЛАГ: 1918 - 1956. Опыт художественного исследования. Т. 1 - 3. Москва: Центр "Новый мир".
  • ЦГА РСФСР. «Высшие органы государственной власти и органы центрального управления РСФСР (1917—1967 гг.)» : Справочник (по материалам государственных архивов)
  • Legget G. The Сheka: Lenin’s politiсal police. — Oxford. 1981.
  • Санковская, О. М. Формирование кадров всероссийской чрезвычайной комиссии, 1917—1922 гг. : На материалах центрального аппарата ВЧК : дисс. … канд. ист. наук : 07.00.02 — Архангельск, 2004. — 273 c.
  • Ратьковский, И. С. Красный террор и деятельность ВЧК в 1918 году. — 1-е. — Санкт-Петербург: Издательство Санкт-Петербургского университета, 2006. — 286 с. — 1 000 экз. — ISBN 5-288-03903-8.
  • Капчинский, О. И. ВЧК: организационная структура и кадровый состав. 1917—1922 гг. : дисс. … канд. ист. наук : 07.00.02 — М., 2005. — 276 c.
  • Архив ВЧК: Сборник документов / Отв. ред. В.Виноградов, А.Литвин, В.Христофоров; сост.: В.Виноградов, Н.Перемышленникова. М.: Кучково поле, 2007. — 719 с.
  • Симбирцев, Игорь. ВЧК в ленинской России. 1917—1922. В зареве революции. М., Центрополиграф, 2008.
  • Рябчиков, С.В. (2008). Зеленые на Юге России: новые материалы // Вiсник Мiжнародного дослiдного центру "Людина: мова, культура, пiзнання", 2008, т. 17(2), с. 120-126.
  • Рябчиков, С.В. (2008). Списки кубанского большевистского подполья, или разгадка тайны генерала Болховитинова // Вiсник Мiжнародного дослiдного центру "Людина: мова, культура, пiзнання", 2008, т. 18(3), с. 64-70.
  • Рябчиков, С.В. (2011). Заметки по истории Кубани (материалы для хрестоматии) // Вiсник Мiжнародного дослiдного центру "Людина: мова, культура, пiзнання", 2011, т. 30(3), с. 25-45.

http://independent.academia.edu/SergeiRjabchikov/Papers/1322526/Zametki_po_istorii_Kubani_materialy_dlya_khrestomatii_

  • Плеханов А.А., Плеханов А.М. Всероссийская чрезвычайная комиссия СНК (7(20) декабря 1917 — 6 февраля 1922): Краткий справочник. М.: СВГБ, 2011. — 528 с., 3 000 экз., ISBN 978-5-9950-0188-1

Зноскі

  1. А. Велидов «Красная книга ВЧК»
  2. Из истории Всероссийской чрезвычайной комиссии (1917—1922 гг.). Сб. док. М., 1958, N 313.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]