Уільям Дадлі Хейвуд

Уільям Дадлі Хейвуд
Уільям Дадлі Хейвуд
	англ.: William Dudley Haywood
Дата нараджэння	4 лютага 1869
Месца нараджэння	Солт-Лэйк-Сіці, Солт-Лэйк, Юта, ЗША;
Дата смерці	18 мая 1928[…] (59 гадоў)
Месца смерці	Масква, Маскоўская губерня, РСФСР, СССР;
Пахаванне	Некропаль каля Крамлёўскай сцяны; Помнік мучанікам Хеймаркета[d];
Грамадзянства	ЗША
Партыя	Сацыялістычная партыя Амерыкі[d] (1913); Камуністычная партыя ЗША[d];
Род дзейнасці	сацыяліст, прафсаюзны дзеяч, палітык, labor leader
Аўтограф
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Уільям Дадлі Хейвуд (англ.: William Dudley Haywood, больш вядомы як Вялікі Біл Хейвуд (англ.: Big Bill Haywood); 4 лютага 1869, Солт-Лэйк-Сіці — 18 мая 1928, Масква) — паўночнаамерыканскі леварадыкальны прафсаюзны лідар.

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Бацька Біла, які працаваў паштальёнам, памёр, калі хлопчыку было 3 гады. Ва ўзросце 9 гадоў ён пракалоў правае вока і застаўся сляпым на адно вока. Працаваў шахцёрам, каўбоем, на ферме. У раннія гады сваёй дзейнасці праяўляў відавочную схільнасць да анарха-сіндыкалізму^[6]. Ў 1896 годзе уступіў у Заходнюю федэрацыю гарнякоў Амерыкі, у 1901 годзе стаў яе сакратаром-скарбнікам. У 1901 годзе ўступіў у Сацыялістычную партыю ЗША, далучыўся да яе левага крыла. Адзін з заснавальнікаў і лідараў сіндыкалісцкай арганізацыіІндустрыяльныя працоўныя свету, з 1914 года — генеральны сакратар ІПС^[6].

Арганізоўваў забастоўкі шахцёраў. Быў лідарам «Каларадскіх працоўных войнаў» — серыі канфліктаў паміж рабочымі і адміністрацыяй на шахтах у штаце Каларада, у якіх было забіта 33 рабочых — страйкоўцаў і штрэйкбрэхераў.

У 1906 годзе разам з Чарльзам Моерам і Джорджам Пецібонам абвінавачаны ў арганізацыі выбуху, у выніку якога загінуў былы губернатар Айдаха Фрэнк Сцюненберг, на падставе паказанняў Гары Орчарда, які непасрэдна заклаў бомбу. Прысяжныя апраўдалі Хейвуда.

У 1908 годзе зняты Моерам з кіруючых пазіцый у Заходняй федэрацыі гарнякоў. Арганізоўваў забастоўкі ў тэкстыльнай прамысловасці.

У аўтабіяграфіі распавядаў пра свой выступ у маі 1917 года перад рускімі рабочымі-імігрантамі, у якім казаў пра блізкую рэвалюцыю: «Мая парада, таварышы рабочыя: змагайцеся на баку той партыі, якая стаіць, па-першае, за ўладу рабочых і салдацкіх дэпутатаў, па-другое, за сепаратны мір з Германіяй і, па-трэцяе, за адмову ад прызнання царскіх даўгоў»^[6].

У 1917 годзе пасля ўступлення ЗША ў Першую сусветную вайну арыштаваны разам з 165 дзеячамі «Індустрыяльных працоўных свету» па абвінавачванні ў шпіянажы і супрацьдзеянні прызыву. У 1918 годзе судом прысуджаны да 20 гадоў турмы за падбухторванне да мецяжу. Вітаў з турэмнай камеры Кастрычніцкую рэвалюцыю ў Расіі, заявіўшы: «Гэта тое, пра што мы марылі». Стаў членам Камуністычнай партыі ЗША ў 1921 годзе^[6]. У тым жа годзе быў вызвалены пад заклад на час падачы апеляцыі і збег у Савецкую Расію. Працаваў у Міжнароднай арганізацыі дапамогі змагарам рэвалюцыі. Удзельнічаў у стварэнні Аўтаномнай індустрыяльнай калоніі «Кузбас». Неаднаразова меў зносіны з У. І. Леніным (упершыню сустрэўся з ім у 1910 годзе на кангрэсе II Інтэрнацыянала ў Капенгагене)^[6]. Незадоўга да смерці быў прызначаны намеснікам старшыні негрыцянскага бюро Усходняга лендэрсакратарыята выканкама Камінтэрна^[6].

Памёр у 1928 годзе. Урна з прахам пахавана ў крамлёўскай сцяне 4 жніўня 1928 года^[7]. У кнізе А. Абрамава «Ля Крамлёўскай сцяны» сказана, што палова праху Хейвуда замуравана ў Крамлёўскай сцяне, а другая, паводле яго апошняй волі, пахавана ў ЗША, у брацкай магіле рабочых, пакараных па «хаймаркетскай справе» у Чыкага ў 1887 годзе.

Зноскі[правіць | правіць зыходнік]

↑ ^а ^б Bill Haywood // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>
↑ William Dudley Haywood // Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija — 2009.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3407324"></a>
↑ ^а ^б ^в Хейвуд Уильям Дадли // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>
↑ https://fr.rbth.com/histoire/87541-etrangers-enterres-place-rouge
↑ https://npgallery.nps.gov/pdfhost/docs/NHLS/Text/97000343.pdf
↑ ^а ^б ^в ^г ^д ^е Иванян Э. А. Энциклопедия российско-американских отношений. XVIII-XX века.. — Масква: Международные отношения, 2001. — 696 с. — ISBN 5-7133-1045-0.
↑ Похороны двух революционеров Ландлера и Хэйвуда. // Бурят-Монгольская правда. Верхнеудинск. № 180 (1448). 8 августа 1928 года. стр. 1

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

[_1d8c23f59fda49cc-1] а ^б Bill Haywood // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>

[_dbd3f69ff2affc9b-2] William Dudley Haywood // Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija — 2009.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3407324"></a>

[_8bcb149039aa0c24-3] а ^б ^в Хейвуд Уильям Дадли // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>

[_aeac4d304d714780-4] ttps://fr.rbth.com/histoire/87541-etrangers-enterres-place-rouge

[_dd1c13be56ed5cdc-5] ttps://npgallery.nps.gov/pdfhost/docs/NHLS/Text/97000343.pdf

[автоссылка1-6] а ^б ^в ^г ^д ^е Иванян Э. А. Энциклопедия российско-американских отношений. XVIII-XX века.. — Масква: Международные отношения, 2001. — 696 с. — ISBN 5-7133-1045-0.

[7] Похороны двух революционеров Ландлера и Хэйвуда. // Бурят-Монгольская правда. Верхнеудинск. № 180 (1448). 8 августа 1928 года. стр. 1

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]