Уільям Стайран

Уільям Стайран
англ.: William Styron
Асабістыя звесткі
Дата нараджэння	11 чэрвеня 1925(1925-06-11)[…]
Месца нараджэння	Ньюпарт-Ньюс, Вірджынія, ЗША
Дата смерці	1 лістапада 2006(2006-11-01)[…] (81 год)
Месца смерці	Мартас-Він’ярд[d], акруга Дзьюкс[d], Масачусетс, ЗША
Пахаванне	West Chop Cemetery[d]
Грамадзянства	ЗША
Жонка	Rose Styron[d]
Дзеці	Susanna Styron[d] і Alexandra Styron[d]
Альма-матар	Універсітэт Дзьюка (1947) Дэвідсан-каледж[d] Warwick High School[d] Christchurch School[d]
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	пісьменнік, ваенны, раманіст
Гады творчасці	1951 — 2006
Жанр	драма, аўтабіяграфія, літаратурная крытыка, script[d] і эсэ
Мова твораў	англійская
Грамадская дзейнасць
Член у	Амерыканская акадэмія мастацтваў і літаратуры[d] Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук Fellowship of Southern Writers[d]
Прэміі	Нацыянальная кніжная прэмія[d] (1980) Пулітцэраўская прэмія за мастацкую кнігу (1968) St. Louis Literary Award[d] (1982) прэмія Чына дэль Дука[d] (1985) William Dean Howells Medal of the American Academy of Arts and Letters[d] (1970)
Узнагароды	Рымская прэмія[d] Жывая легенда Бібліятэкі Кангрэса[d] (красавік 2000) прэмія «Агульная карысць» за выдатныя заслугі[d] (1995)
Подпіс
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Уільям Ста́йран (англ.: William Styron, 11 чэрвеня 1925 — 1 лістапада 2006) — амерыканскі пісьменнік і публіцыст. Лаўрэат Пулітцэраўскай прэміі 1968 года. Член Амерыканскай акадэміі мастацтваў і навук, Амерыканскай акадэміі мастацтваў і літаратуры.

Біяграфія

Нарадзіўся ў горадзе Ньюпарт-Ньюс (штат Вірджынія, ЗША). Скончыў Дэвідсан-каледж у Дарэме (Паўночная Караліна). У 1943—1945 гадах служыў у марской пяхоце ЗША на Ціхім акіяне. У 1947 годзе скончыў Універсітэт Дзьюка і атрымаў ступень бакалаўра мастацтваў па англійскай мове.

У 1950-х гадах быў у складзе супольнасці амерыканскіх эмігрантаў у Парыжы. У 1953 годзе стаў рэдактарам-кансультантам часопіса Paris Review.

Памёр ад пнеўманіі на востраве Мартас-Він’ярд (штат Масачусетс).

Творчасць

Дэбютаваў у друку як пісьменнік у 1945 годзе. На яго творчасць паўплывалі Уільям Фолкнер і экзістэнцыялісты (раман «І падпаліў гэты дом», 1960). У 1967 годзе выйшаў гістарычны раман «Прызнанні Ната Тэрнера». Сярод твораў Уільяма Стайрана маральна-філасофскі раман «Выбар Сафі» (1979), аповесці «Знікаю ў цемры» (1951), «Доўгі марш» (1952), зборнікі эсэ і публіцыстыкі.

Раман «Прызнанні Ната Тэрнера» (The Confessions of Nat Turner) прынёс пісьменніку Пулітцэраўскую прэмію і выклікаў шматлікія дыскусіі. У аснову рамана пакладзеныя падзеі паўстання амерыканскіх чарнаскурых рабоў пад правадырствам баптысцкага прапаведніка Ната Тэрнера ў 1831 годзе. Перадсмяротную споведзь Тэрнера, выступ якога прывёў да смерці прыкладна 50 белых мужчын, жанчын і дзяцей, запісаў яго адвакат Томас Грэй. Галоўны герой рамана паказваўся рэлігійным фанатыкам, якога пераследуюць фантазіі пра гвалт над 18-гадовай белай дзяўчынай Маргарэт. Забіўшы яе, Тэрнер пачынае сумнявацца ў сваёй рацыі. Пасля выхаду кнігі чарнаскурыя пісьменнікі раскрытыкавалі яго, абвінаваціўшы аўтара ў расізме і ігнараванні гістарычных фактаў. Неадназначную рэакцыю сярод габрэяў выклікаў наступны буйны раман Стайрана — «Выбар Сафі» (Sophie’s Choice), у якім расказваецца гісторыя полькі, якая перажыла нацысцкі канцлагер Асвенцім. Яе каханак Натан абвінавачвае гераіню ў тым, што яна засталася жывая. У 1983 годзе раман быў экранізаваны, і акторка Мэрыл Стрып атрымала «Оскара» за ролю Сафі.

Літаратура

• Лявонава Е. А. Стайран Уільям // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 130. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).

Спасылкі

• Наринская А. Умер Уильям Стайрон // Коммерсантъ, № 207 (3538) 03.11.2006. (руск.)