Фарэрскія астравы

Сцяг Фарэрскіх астравоў	Герб Фарэрскіх астравоў
	Гімн: «Ты, цудоўная мая зямля»
Заснавана	1 красавіка 1948
Афіцыйныя мовы	Фарэрская ; Дацкая
Сталіца	Торсхаўн
Найбуйнейшыя гарады	Торсхаўн, Клаксвуйк, Вагур
Форма кіравання	Парламенцкая дэмакратыя ў рамках канстытуцыйнай манархіі, аўтаномная правінцыя Даніі
Кіраўнік дзяржавы ; Вярхоўны камісар ; Прэм'ер-міністр	каралева Маргрэт II ; Лене Моель Яхансэн ; Барур а Стай Нільсэн
Плошча; • Усяго; • % воднай паверхні	180-я ў свеце; 1,399 км²; 0.5
Насельніцтва; • Ацэнка (2007); • Шчыльнасць	; 48,797 чал. (205-я); 34.8 чал./км²
ВУП; • Разам (2006); • На душу насельніцтва	; $2.2 млрд.; $45,250
Валюта	дацкая крона ; Фарэрская крона
Інтэрнэт-дамен	.fo
Тэлефонны код	+298
Часавыя паясы	+1
	Інфармацыя пра Данію ўключае Фарэрскія астравы і Грэнландыю

Фарэрскія астравы (фар.: Føroyar) — група астравоў у Паўночнай Еўропе, змешчаных між Нарвежскім морам і паўночнай часткай Атлантычнага акіяну, амаль на паўдарозе між Ісландыяй і Нарвегіяй, што з'яўляе стратэгічна важную пазіцыю на марскіх шляхах Атлантыкі. Фарэрскія астравы ўтвараюць заморскую самакіроўную тэрыторыю ў складзе Каралеўства Даніі. Адміністрацыйны цэнтр — Торсхаўн. Насельніцтва 47,3 тыс. чал. (ліпень 2006).

Геаграфія[правіць | правіць зыходнік]

Фарэрскія астравы, здымак з космасу

Фарэрскія астравы — выступаючыя з акіяна часткі падводнага хрыбта Уайвіла Томсана, які злучае Грэнландыю цераз Ісландыю з Шатландыяй. Гэты хрыбет размяжоўвае басейны Атлантычнага і Паўночнага Ледавітага акіянаў, і Фарэры знаходзяцца як раз на мяжы абоіх.

Архіпелаг прасціраецца з поўначы на поўдзень на 113 км, а з захаду на ўсход — на 75 км. Агульная плошча 1399 км². Усяго архіпелаг уключае 24 астравы, найбольшыя з іх — Стрэймай, Эстурой, Вагар і Сувурой.

Усе астравы вулканічнага паходжання і складзены пераважна з базальтаў і туфаў, што ўтвараюць плато, над якімі ўзвышаюцца завостраныя грабяні. Вышыня дасягае 882 м. Шматлікія фіёрды. Карысныя выкапні: буры вугаль, торф, базальт.

Гара Слейтараціндур, найвыш. пункт астравоў.

Мыс Эніберг (на здымку справа).

Рэльеф гарысты, найвыш. пункт: гара Слейтараціндур (882 м). На Фарэрскіх астравах змешчаны найвышэйшы вертыкальны скальны абрыў свету мыс Эніберг (754 м).

Клімат астравоў марскі з невялікай розніцай паміж тэмпературамі летам і зімой. Характэрна ветранае дажджлівае надвор'е, туманы. Сярэдняя тэмпература самага халоднага месяца — сакавіка 3 °С, самага цёплага — ліпеня 10 °С. Для клімата архіпелага характэрныя дажджы на працягу ўсяго года, моцныя вятры, асабліва зімой, вялікая вільготнасць паветра, туманы. За год выпадае ў сярэднім каля 1500 мм ападкаў. Зімою яны выпадаюць часцей за ўсё ў выглядзе ліўняў. Снег, як правіла, растае на працягу некалькіх дзён, хоць на вяршынях трымаецца аж да наступлення вясны.

Карта Фарэрскіх астравоў

На Фарэрах няма лясоў, трапляюцца толькі карлікавая вярба, нізкарослы хвойнік, верас ды чарніцы. Сустракаюцца лугі, тарфянікі, верасоўнікі. Паўднёвыя схілы плато і рачныя даліны ўкрыты травяністай расліннасцю. На скалах нічога не расце акрамя імхоў і лішайнікаў.

На архіпелагу зусім няма паўзуноў і земнаводных, а млекакормячыя патрапілі сюды ўжо ў гістарычны час. Разнастайная і багатая фаўна пярнатых: тут жыве 227 відаў птушак, у асноўным балотных і вадаплаўных. Ёсць птушыныя базары. Прыбярэжныя воды багатыя рыбай: траска, палтус, селядзец і інш.

Прыродныя рэсурсы: рыба і морапрадукты, гідраэлектраэнергія, магчыма, нафта і газ (на кантынентальным шэльфе). Эканоміка ў значнай ступені залежыць ад рыбалоўства. Ёсць гандлёвы флот, 18 караблёў (2006). Транспарт: 458 км дарог (2003), 1 аэрапорт.

Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]

Астравы заселеныя вікінгамі-пасяленцамі з IX стагоддзя, з XIV стагоддзя палітычна звязаныя з Каралеўствам Даніі, з 1948 г. — «заморская самакіроўная тэрыторыя» Даніі (адміністрацыйны цэнтр — Торсхаўн).