Фламандскі рэгіён

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Бельгія Фламандскі рэгіён
Vlaams Gewest
Flag of Flanders.svg Герб Фландрыі
Сцяг Фландрыі Герб Фландрыі
Flemish Region in Belgium and Europe.svg
Гімн: «De Vlaamse Leeuw»
Заснавана 862
Афіцыйная мова Нідэрландская
Сталіца Брусель[1]
Найбуйнейшыя гарады Антверпен, Гент, Бругэ, Лёвен, Мехелен
Форма кіравання Парламентарная манархія
Міністр-прэзідэнт Крыс Петэрс
Плошча
• Усяго
13.522 км²
Насельніцтва
• Ацэнка (2012)
• Шчыльнасць
6.350.765 чал.
470 чал./км²
Этнахаронім Фламандцы
Валюта Еўра (€, EUR)
Інтэрнэт-дамены .be, .eu
Тэлефонны код +32
Часавы пояс +1
  1. ↑ не ўваходзіць у склад рэгіёна

Фла́ндрыя (Vlaanderen (i); фр.: Flandre) ці Фламандскі рэгіён (нідэрл.: Vlaams Gewest, фр.: Région flamande) — суб’ект федэрацыі разам з Брусельскай сталічнай акругай і Валоніяй. Фландрыя знаходзіцца на поўначы Бельгіі і мае плошчу 13 522 км² (44,29% усёй краіны).

Фландрыя складаецца з пяці правінцый, дзе размаўляюць на нідэрландскай мове.

Варта звярнуць увагу на тое, што тэрмін «Фландрыя» часам выкарыстоўваецца як назва гістарычнага рэгіёна, межы якога не супадаюць з межамі сучаснай адміністрацыйнай адзінкі Бельгіі. Так, у склад Фламандскага герцагства ўваходзілі землі, якія цяпер належаць Францыі і Нідэрландам.

Фландрыя паходзіць з назвы графства Фландрыя, а само імя графства ўпершыню згадваецца ў 1237 годзе. Этымалагічна слова звязанае з «Flandr», што на старанідэрландскай мове літаральна значыць «той, які затоплены/затопленае месца»[1].

Адміністрацыйны падзел[правіць | правіць зыходнік]

VlaanderenProvincies.png

Пяць правінцый Фландрыі:

  1. Правінцыя Антверпен
  2. Правінцыя Лімбург
  3. Правінцыя Усходняя Фландрыя
  4. Правінцыя Фламандскі Брабант
  5. Правінцыя Заходняя Фландрыя

Правінцыі, у сваю чаргу, падзяляюцца на муніцыпалітэты.

Брусельская сталічная акруга з’яўляецца анклавам, якая ляжыць у межах Фламандскага Брабанта і не ўваходзіць у склад Фламандскай акругі, аднак менавіта Брусель з’яўляецца сталіцай Фландрыі.

Найбуйнейшыя гарады[правіць | правіць зыходнік]

Сярод найбуйнейшых гарадоў Фландрыі значацца (на 2007 год)[2]:

Геаграфія[правіць | правіць зыходнік]

Астэндэ — панарама пляжу і пірсу.
  • Берагавая лінія: 66 км
  • Найвышэйшы пункт: вёска Рэмерсдал, 287,5 м
  • Клімат: вялікі ўплыў на клімат Фландрыі робіць мора, аднак вылучаюць два тыпы клімату: марскі — на ўзбярэжжы і ўмерана-кантынентальны — у Сярэдняй Фландрыі.
  • Рэкі: Шэльда і Маас, якія ўпадаюць ў Паўночнае мора на тэрыторыі Нідэрландаў, і рака Айзер.

Мова[правіць | правіць зыходнік]

Афіцыйнай мовай Фламандскай акругі з’яўляецца нідэрландская мова, якая з-за мясцовых асаблівасцей часта называецца фламандскай мовай. Французская мова шырока распаўсюджаная ў грамадскім жыцці Фландрыі, таксама выкарыстоўваецца як адміністрацыйная мова ў абмежаванай колькасці муніцыпалітэтаў з так званымі моўнымі адрозненнямі (дзе пражываюць носьбіты болей чым адной мовы). У першую чаргу гэта адносіцца да Брусельскай сталічнай акругі і памежных з Валоніяй рэгіёнаў.

Нягледзячы на існаванне афіцыйнай літаратурнай моўнай нормы («усеагульная нідэрландская мова» (AN, Algemeen Nederlands)), якая выкарыстоўваецца ў афіцыйным справаводстве, у адукацыі, на радыё і тэлебачанні, у Фландрыі ў паўсядзённым жыцці шырока выкарыстоўваюцца дыялектызмы — рэгіяналізмы, якія ў сукупнасці дазваляюць сцвярджаць пра існаванне фламандскай мовы (правільна казаць, фламандскі варыянт нідэрландскай мовы). Лінгвісты вылучаюць наступныя агульныя адметнасці моў у Фландрыі і Нідэрландах:

— лексіка фламандскай мовы перажыла значны ўплыў французскай мовы (напрыклад, фламандскае chauffage, garagist, justitiepaleis, fruitsap супраць verwarming, garagehouder, gerechtshof, vruchtensap у нідэрландскай мове адпаведна);

— адваротны працэс пурызму (рэакцыя супраць значнага ўплыву французскай мовы): фламандскія словы voetpad, aanhouden, dagorde, 'omzendbrief і нідэрландскія адпаведнікі trottoir, arresteren, agenda, circulaire;

— выкарыстоўванне архаізмаў, такіх як geschenk, nagerecht, zenden, venster у Фландрыі пры ўжыванні адпаведна cadeau, dessert, sturen, raam у Нідэрландах.

Акрамя вышэй адзначаных лексічных асаблівасцей, існуюць таксама адрозненні ў вымаўленні гукаў (у першую чаргу зычнага g), у граматыцы (напр., для ўтварэння памяншальна-ласкальнай формы назоўнікаў у Фландрыі выкарыстоўваецца суфікс — ke, у той час як правілы стандартнай нідэрландскай мовы вымагаюць суфікс — tje\je (kamerke vs kamertje: пакойчык; manneke vs mannetje чалавечак), у сінтаксісе (парадак слоў у складаных сказах) і інш.

Варта адзначыць, што роля дыялектаў у Фландрыі значна вышэйшая, чым у Нідэрландах. Звязана гэта з тым, што пазіцыя стандартнай (літаратурнай) мовы ў нідэрландскіх правінцыях мае больш глыбокія гістарычныя карані[3].

Вядомыя асобы[правіць | правіць зыходнік]

Галерэя[правіць | правіць зыходнік]

  • Кафедральны сабор Найсвяцейшай Панны Марыі ў Антверпене

    Кафедральны сабор Найсвяцейшай Панны Марыі ў Антверпене

  • Садавінавыя сады ў Хаспенгаў

    Садавінавыя сады ў Хаспенгаў

  • Канал у вёсцы Грун Ватэркэ

    Канал у вёсцы Грун Ватэркэ

  • Шэльда ў Дорніку

    Шэльда ў Дорніку

Зноскі

  1. ↑ Vroeg Middelnederlandsch Woordenboek, VMNW, (спасылка на анлайн-версію). Entry: VLAENDREN.
  2. ↑ https://web.archive.org/web/20060328050708/http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gcis&lng=en&des=gamelan&dat=200&srt=pnan&col=aohdqcfbeimg&geo=-30
  3. ↑ Taalvarіёteiten en taalontwikkeling in Vlaanderen/Magda Devos, Universiteit Gent, 2008

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Фламандскі_рэгіён&oldid=3939756"