Франц Антон Месмер
Франц Антон Месмер | |
---|---|
ням.: Franz Anton Mesmer | |
![]() | |
Дата нараджэння | 23 мая 1734 |
Месца нараджэння | |
Дата смерці | 5 сакавіка 1815 (80 гадоў) |
Месца смерці | |
Месца пахавання | |
Грамадзянства | Свяшчэнная Рымская імперыя |
Бацька | Anton Mesmer[d][2] |
Маці | Maria Ursula Mesmer[d] |
Жонка | Anna Maria von Posch[d][3] |
Род дзейнасці | урач, магнетызёр, астраном |
Навуковая сфера | медыцына |
Месца працы | Таварыства сусветнай Гарманіі |
Навуковая ступень | доктар медыцыны[d] (28 мая 1766) |
Альма-матар |
|
Вядомыя вучні | Charles Deslon[d] і Armand-Marie-Jacques de Chastenet, Marquis of Puységur[d] |
Вядомы як | тэарэтык жывёльнага магнетызму |
Член у | |
Узнагароды |
ганаровае грамадзянства[d] (1798) |
Подпіс |
![]() |
![]() |
Франц Антон Ме́смер (ням.: Franz Anton Mesmer, 23 мая 1734 г. — 5 сакавіка 1815 г.) — нямецкі ўрач, стваральнік «тэорыі жывёльнага магнетызму» (месмерызму).
Ранняе жыццё
[правіць | правіць зыходнік]Франц Антон Месмер быў трэцім сынам з 9 дзяцей Антона Месмера, ляснічага Констанцкага біскупства. Дзяцінства правёў у вёсцы Ізнанг на беразе Бодэнскага возера, вывучаў лаціну і музыку ў мясцовым кляштары Грунберг.
Дзякуючы фінансавай падтрымцы біскупа навучаўся ў езуіцкім калегіуме Констанца, потым вывучаў тэалогію у Дылінгенскім і Інгальштацкім універсітэтах.
У 1759 г. пераехаў у Вену, дзе быў набліжаны да Герхарда фон Світэна, асабістага ўрача імператрыцы Марыі Тэрэзіі. Вывучаў права і медыцыну ў Венскім універсітэце. У 1766 г. абараніў дысертацыю, прысвечаную ўздзеянню прыцягнення планет на здароўе людзей, і атрымаў ступень доктара медыцыны.
У 1768 г. ажаніўся з заможнай удавой Марыяй Ганнай фон Пош. У венскі перыяд жыцця пазнаёміўся з маладым Моцартам.
У 1774 г. даведаўся пра вопыты езуіцкіх медыкаў пра лекаванне пацыентаў з дапамогай магнітаў. Аднак у выніку асабістых вопытаў прыйшоў да высновы, што магнетызм — уласцівасць саміх жывых арганізмаў («жывёльны магнетызм»). У 1775 г. заснаваў у Вене лякарню, дзе выкарыстоўваў сваю методу лекавання. У 1777 г. па загаду Марыі Тэрэзіі была сабрана медыцынская камісія, у склад якой уваходзілі крытыкі дзейнасці Франца Антона Месмера. Яны прыйшлі да высновы, што «жывёльны магнетызм» — «махлярства». 20 студзеня 1778 г. сям’я Месмера тэрмінова пераехала ў Парыж.
Парыжсі этап
[правіць | правіць зыходнік]Пасля пераезду ў Парыж Франц Антон Месмер працягваў лекаваць і развіваць вучэнне «жывёльнага магнетызму». У трактаце 1779 г. ён паведамляў, што жывыя целы валодаюць асобнай жывой энергіяй, заснованай на магнетызме. Хваробы выклікаюцца перашкодамі ў руху энергіі. Месмер распрацаваў магнітную вадкасць, рэцэпт якой не паведамляў. Яе выкарыстанне для ваннаў і прымання ўнутр складала аснову методыкі лекавання. З падвышэннем папулярнасці сеансы лекавання сталі групавымі. Пацыенты часцяком упадалі ў транс. Відавочна, Месмер і сам перажываў становішча трансу. Яго вучань абат Фарыя распрацаваў метад гіпнатызавання.
У 1781 г. Месмер і яго прыхільнікі заснавалі «Таварыства сусветнай Гарманіі», якое адчыніла каля 2 дзесяткаў лякарняў. Пацыенты прымаліся па платнай падпісцы. Значную частку грошай Месмер укладаў у французскія дзяржаўныя каштоўныя паперы і ў выніку стаў мільянерам. Але ён не дамогся прызнання Акадэміі навук. У 1784 г. каралеўская медыцынская камісія прыйшла да высновы, што выпадкі акрыяння яго пацыяентаў тлумачацца самаўнушэннем. Тым не меней, ён працягваў практыкаваць да пачатку Французскай рэвалюцыі.
Апошнія гады жыцця
[правіць | правіць зыходнік]Тэрор падчас Французскай рэвалюцыі вымусіў яго пераехаць на радзіму. Увосень 1790 г. з-за смерці жонкі Франц Антон Месмер наведаў Вену, дзе быў арыштаваны і абвінавачаны ў спачуванні якабінцам. Дзякуючы ўмяшанню сваіх прыхільнікаў быў вызвалены з умовай пасялення ў Констанцкім біскупстве.
У 1796 г. пераехаў у Швейцарыю. Мясцовыя ўрачы і пацыенты крытычна разглядалі яго дзейнасць, аднак Месмер прымаў пацыентаў з іншых краін.
У 1798 г. урад Францыі прызнаў яго правы на каштоўныя паперы, але, паколькі іх кошт быў ужо страчаны, яму прызначылі пенсію.
У 1808—1814 гг. жыў у Констанце. У апошнія гады жыцця пакутваў з-за боляў унізе жывата. Незадоўга да смерці пераехаў да сваякоў у Мерсбург, дзе памёр ад інсульту.
Зноскі
- ↑ а б Dr. Constant v. Wurzbach Mesmer, Franz Anton // Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich: enthaltend die Lebensskizzen der denkwürdigen Personen, welche seit 1750 in den österreichischen Kronländern geboren wurden oder darin gelebt und gewirkt haben — Wien: 1856. — Т. 17. — S. 427.
- ↑ https://www.deutsche-biographie.de/downloadPDF?url=sfz62190.pdf
- ↑ Franz Anton Mesmer dies in Germany // History Today — 2015. — Vol. 65, Iss. 3. — ISSN 0018-2753
- ↑ а б в г д е Элленбергер Г. Открытие бессознательного: История и эволюция динамической психиатрии — М.: Академический проект, 2018. — Т. 1. — С. 89. — 550, 617 с. — ISBN 978-5-8291-2159-4, 978-5-8291-2160-0
- ↑ а б Уотерфилд Р. Гипноз. Скрытые глубины: История открытия и применения — М.: АСТ, 2006. — С. 95. — 477 с. — ISBN 5-17-035409-6
- ↑ а б Уотерфилд Р. Гипноз. Скрытые глубины: История открытия и применения — М.: АСТ, 2006. — С. 95–97. — 477 с. — ISBN 5-17-035409-6
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Darnton, R. Mesmerism and the End of the Enlightenment in France. — Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press, 1995. — ISBN 978-0-674-56950-8.
Спасылкі
[правіць | правіць зыходнік]![]() |
Франц Антон Месмер на Вікісховішчы |
---|
- Нарадзіліся 23 мая
- Нарадзіліся ў 1734 годзе
- Нарадзіліся ў Свяшчэннай Рымскай імперыі
- Памерлі 5 сакавіка
- Памерлі ў 1815 годзе
- Пахаваныя ў Бадэн-Вюртэмбергу
- Выпускнікі Інгальштацкага ўніверсітэта
- Выпускнікі Венскага ўніверсітэта
- Члены Баварскай акадэміі навук
- Асобы
- Вучоныя паводле алфавіта
- Гісторыя медыцыны
- Медыкі Аўстрыі
- Медыкі Германіі
- Медыкі Швейцарыі
- Медыкі Францыі
- Эпоха Асветніцтва
- Масоны Францыі
- Масоны Германіі
- Нарадзіліся ў Бадэн-Вюртэмбергу
- Памерлі ў Бадэн-Вюртэмбергу