Хайдударагская архідыяцэзія

Хайдударагская архідыяцэзія
Хайдударагская архідыяцэзія
	Archieparchia Haidudoroghensis
візантыйскі абрад
Галоўны горад	Дэбрэцэн
Краіна	Венгрыя
Дата заснавання	8 чэрвеня 1912
Кафедральны сабор	Увядзення ў храм Прасвятой Багародзіцы
Дыяцэзіі-суфраганы	Мішкальцкая і Ньірэдзьхазская
Парафій	125
Іерарх	Péter Fülöp Kocsis[d]
Плошча дыяцэзіі	73 341 км²;
Насельніцтва дыяцэзіі	4 539 000 чал. (1969);
Колькасць каталікоў	270.000
Афіцыйны сайт	hd.gorogkatolikus.hu
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Хайдударагская архідыяцэзія (лац.: Archieparchia Haidudoroghensis) — архідыяцэзія Венгерскай каталіцкай царквы з цэнтрам у горадзе Дэбрэцэн, Венгрыя. У Хайдударагскую мітраполію ўваходзяць Мішкальцкая і Ньірэдзьхазская дыяцэзіі. Кафедральным саборам Хайдударагскай архідыяцэзіі з'яўляецца царква Увядзення ў храм Прасвятой Багародзіцы ў горадзе Хайдудараг.

Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]

Перадумовамі ўтварэння Хайдударагскай дыяцэзіі сталі дзеянні мукачэўскага біскупа Стэфана Панкавіча, які падтрымліваў палітыку мадзьярызацыі русінскага народа. У 1870 годзе ён на Будапешцкім царкоўным кангрэсе абвясціў пра вяршэнства лацінскай царквы над Мукачэўскай епархіяй. Пазней ён вылучыў паўднёвы рэгіён Мукачэўскай епархіяй з цэнтрам у горадзе Хайдудараг у асобны вікарыят, дзе ўвёў набажэнства на венгерскай мове. 8 чэрвеня 1912 года Рымскі Папа Пій X выдаў булу «Christifideles graeci», якой на аснове паўднёвага вікарыята Мукачэўскай епархіі заснаваў самастойную Хайдударагскую дыяцэзію візантыйскага абраду з падпарадкаваннем лацінскай Эстэргамскай мітраполіі (сёння — Эстэргамска-Будапешцкая архідыяцэзія). Да Хайдударагскай дыяцэзіі адышла частка тэрыторыі Клуж-Напоцкай і Арадзьскай дыяцэзій і Эстэргамскай і Фэгэрашскай і Алба-Юлійскай архідыяцэзій.

9 красавіка 1934 года Кангрэгацыя па справах усходніх цэркваў, улічваючы вынікі Трыянонскага дагавора, выдала дэкрэт «Apostolica sedes», якім перадала 67 румынскамоўных прыходаў Хайдударагскай дыяцэзіі Румынскай каталіцкай царквы, у прыватнасці 35 прыходаў Фэгэрашскай і Алба-Юлійскай архідыяцэзіі, 22 прыходы Арадзьскай дыяцэзіі і 10 прыходаў Марамурэшскай дыяцэзіі.

5 сакавіка 2011 года Кангрэгацыя па справах усходніх цэркваў выпусціла дэкрэт «Ut aptius spirituali», якім перадала 29 прыходаў Хайдударагскай дыяцэзіі апостальскаму экзархату Мішкальца.

20 сакавіка 2015 года пры рэарганізацыі царкоўных адміністрацыйна-тэрытарыяльных структур Хайдударагская дыяцэзія была ўзведзена ў ранг мітраполіі з суфраганнымі Мішкальцкай і Ньірэдзьхазскай дыяцэзіямі. Пры гэтым у гэты ж дзень новаўтвораная Ньірэдзьхазская дыяцэзія атрымала частку тэрыторыі старой Хайдударагскай дыяцэзіі^[1]. Кафедра мітраполіі была перанесена ў горад Дэбрэцэн.