Харкаўская вобласць

Харкаўская вобласць Харківська область
Герб Сцяг
Краіна	Украіна
Уключае	27 раёнаў
Адміністрацыйны цэнтр	Харкаў
Інш. буйныя гарады	Ізюм, Чугуеў
Глава	Ihor Baluta[d]
Насельніцтва (2010)	2 756 млн, (4-е месца)
Шчыльнасць	90,05 чал./км²
Плошча	31.415 тыс. км²
Вышыня над узроўнем мора  • Найвышэйшы пункт	242,9 м
Код ISO 3166-2	UA-63
Код аўтам. нумароў	АХ
Афіцыйны сайт
Харкаўская вобласць на Вікісховішчы
49.59, 36.43

Ха́ркаўская во́бласць (укр.: Ха́рьківська о́бласть) — адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ва Украіне. Плошча вобласці складае 31,415 тыс. км². Насельніцтва — 2,829 млн чалавек (2006). Адміністрацыйны цэнтр — горад Харкаў.

Геаграфічныя звесткі

Месцазнаходжанне

Размешчаная на паўночным усходзе Украіны.

На поўначы і паўночным усходзе мяжуе з Белгародскай вобласцю Расіі, на ўсходзе — з Луганскай, на паўднёвым усходзе — з Данецкай, на паўднёвым захадзе — з Днепрапятроўскай, на захадзе ды паўднёвым захадзе — з Палтаўскай і Сумской абласцямі Украіны.

Працягласць тэрыторыі з поўначы на поўдзень — 210 км, з захаду на ўсход — 220 км.

Клімат

Вобласць ляжыць у зонах лесастэпу і стэпу. Клімат умерана кантынентальны. Сярэдняя тэмпература ліпеня +21 °C, студзеня –7 °C.

Рэльеф

Вобласць размешчаная ў межах Сярэднярускага і Прыдняпроўскага ўзвышшаў. Стэпавыя раёны характарызуюцца раўнінным ландшафтам, зрэдку сустракаюцца глыбокія яры.

Глебы пераважна чарназёмныя.

Карысныя выкапні

Харкаўшчына мае значныя паклады прыроднага газу, вапны, крэйды і інш. Паводле папярэдніх разлікаў запасы газу ў межах вядомых радовішчаў на Харкаўшчыне складаюць 75 мільярдаў м³.

Водныя аб'екты

75 % водных рэсурсаў вобласці належаць да басейну Дона. Галоўная водная артэрыя — Северскі Данец — з'яўляецца правым прытокам Дона. Сярод іншых рэчак найбуйнейшымі з'яўляюцца Аскол, Уды, Бярэка. Агульная даўжыня 867 вадатокаў складае 6,4 тыс. км. Ёсць у вобласці і азёры, самае вялікае з якіх — Ліман. Створаны каля 50 вадасховішчаў. Па тэрыторыі вобласці праходзіць канал Дняпро—Данбас.

Гісторыя

У VII—X стст. частка тэрыторыі вобласці ўваходзіла ў склад Хазарзкага каганату. У XIII ст. тэрыторыя вобласці пацярпела ад нашэсця татара-манголаў. Доўгі час гэтыя землі заставаліся малазаселенымі.

У 1596 г. на поўначы ад Ізюма была заснаваная першая расійская фартэцыя — Царабарысаў. У 1765 г. была створаная Слабодска-Украінская губерня.

З 1919 па 1934 гг. Харкаў быў сталіцай УССР. Харкаўская вобласць УССР была ўтвораная 27 лютага 1932 г.

Адміністрацыйны падзел

Вобласць налічвае 27 адміністрацыйных раёнаў, 17 гарадоў (з якіх 7 абласнога значэння), 61 мястэчка (пасёлак гарадскога тыпу), 175 пасёлкаў, 1508 вёсак.

Гарады

Абласнога значэння

• Ізюм
• Купянск
• Лазовая
• Люботын
• Пэрвамайскы
• Харкаў
• Чугуеў

Раённага значэння

• Багадухаў
• Балаклея
• Барвенкава
• Валкі
• Воўчанск
• Дэргачы
• Зміеў
• Краснаград
• Мэрэфа
• Піўдэннае

Гл. таксама

• Пасёлак Бязлюдаўка

Літаратура

• Танцюра, В.І. Історія Слобідської України : навчальний посібник / В.І. Танцюра, О.О. Пересада. — Харків : ХНУ імені В.Н. Каразіна, 2013. — 366 с.