Харун ар-Рашыд
| Харун ар-Рашыд هارون الرشيد | ||
 | ||
| ||
|---|---|---|
| 14 верасня 786 — 24 сакавіка 809 | ||
| Папярэднік: | аль-Хадзі | |
| Пераемнік: | аль-Амін | |
| Дзейнасць: | палітык | |
| Веравызнанне: | іслам | |
| Нараджэнне: | 17 сакавіка 763 Рэй | |
| Смерць: | 24 сакавіка 809 (46 гадоў) Тус, Харасан | |
| Пахаванне: | Палац «Хамід ібн Гахтабі», Мешхед | |
| Род: | Абасіды | |
| Бацька: | Мухамад ібн Мансур аль-Махдзі | |
| Маці: | аль-Хайзуран | |
| Жонка: | Зубейда бінт Джафар[d] | |
| Дзеці: | аль-Амін аль-Мамун аль-Мутасім | |
Хару́н ар-Рашы́д, ці Гару́н ар-Рашы́д (Харун Справядлівы; араб. هارون الرشيد بن محمد بن المنصور Hārūn ar-Rašīd ben Muḥammad ben al-Manṣūr; люты 766, Рэй (ці 27 сакавіка, 763) — 24 сакавіка 809, Тус) — арабскі халіф, кіраўнік Абасідскага халіфата ў 786 (з 14 верасня) — 809 гадах. Папулярны герой арабскага фальклору.
Стаў халіфам і кіраваў з дапамогай візіраў з сям'і Бармакідаў, якія былі прадстаўнікамі іранскай феадальнай арыстакратыі, а пасля іх адхілення ў 803 годзе стаў кіраваць аднаасобна.
Кіраванне халіфа Харуна ар-Рашыда адзначылася эканамічным і культурным росквітам, ён заснаваў у Багдадзе вялікі ўніверсітэт і бібліятэку, заахвочваў заняткі навукамі, паэзіяй і музыкай. Да Харуна ар-Рашыда быў набліжаны паэт Абас ібн аль-Ахнаф, прадстаўнік пакалення, які адмовіўся ад кананізаваных форм даісламскай паэзіі.
Пры Харуне ар-Рашыдзе у Халіфаце дасягнулі значнага развіцця сельская гаспадарка, рамёствы, гандаль і культура (пераважна літаратура), але разам з тым азначыліся прыкметы яго распаду (антыўрадавыя паўстанні ў Дэйлеме, Сірыі і іншых абласцях).
Халіф працягваў барацьбу з Візантыяй, распачатую да яго. Памёр у 809 годзе ў час ваеннага паходу супраць паўстаўшых жыхароў Маверанахра (паўстанне Рафі ібн Лейса ў Сярэдняй Азіі).
Зноскі
Літаратура[правіць | правіць зыходнік]
- Харун ар-Рашыд // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 16: Трыпалі — Хвіліна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 2003. С. 553.
- Гарун // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) — СПб., 1890—1907.
|
