Хендрык Адамсан
| Хендрык Адамсан | |
|---|---|
| эст.: Hendrik Adamson | |
 | |
| Асабістыя звесткі | |
| Дата нараджэння | 24 верасня (6 кастрычніка) 1891 |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 7 сакавіка 1946[1][2] (54 гады) |
| Месца смерці | |
| Пахаванне | |
| Грамадзянства | |
| Прафесійная дзейнасць | |
| Род дзейнасці | настаўнік, пісьменнік, паэт, эсперантыст, педагог |
| Мова твораў | эсперанта і эстонская мова |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
.svg){kind=small}
Хендрык Адамсан (эст.: Hendrik Adamson; 6 кастрычніка 1891 — 7 сакавіка 1946) — эстонскі паэт і педагог.
Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]
Хендрык Адамсан нарадзіўся 6 кастрычніка 1891 года ў сям'і краўца ў падворак Патсі (Pats) у вёсцы Метсакуру (Metsakuru), воласці Kärstna (у наш час вёска Veisjärve, Tarvastu прыход), Вільяндзіскага павета.
З 1911 года працаваў настаўнікам у школе Torma Võtikvere. З 1919 па 1927 год быў загадчыкам пачатковай школы ў эстонскай вёсцы Kärstna. Пасля Адамсан стаў прафесійным пісьменнікам, членам эстонскага Саюза пісьменнікаў.
Хендрык Адамсан некаторы час працаваў настаўнікам у Valgamaal Lõvel (1940) і Kärstnas (1944).
Мову эсперанта Адамсан вывучыў да канца 1929 года і ўжо ў 1930 годзе пачаў пісаць арыгінальныя вершы на гэтай мове. У поўнай жа меры яго талент раскрыўся на эстонскай мове. Яго першыя вершы на эстонскай друкаваліся ў газетах з 1913 года, сваю першую кнігу пра напісаў у 1919 годзе[3].
Сканаў 7 сакавіка 1946 года, пахаваны на эстонскіх могілках у невялікім горадзе Helme на поўдні Эстоніі. Творы пісьменніка перакладзены на рускую (пёр. Барыс Штэйн), англійскую і італьянскую мовы.
Творчасць[правіць | правіць зыходнік]
Forpasis kure la juneco,
temp' tro revema sen prudent'-
-
kaj estingiĝis purpurmeĉo
en malproksima orient'.
Min tro lacigis voj' ŝtonoza,
sur dorso sidas zorgo-ĝib',
mi iras, iras, senripoza
vagulo, sub sortbata vip'.
Min jam, post lastaj lacaj paŝoj,
atendas tombo: frosta lit',
kaj ĉirkaŭ kruco el kreskaĵoj
de l' ter volviĝos sole vit'.
Адамсан пісаў на эстонскай мове, шырока выкарыстоўваючы паўднёва-эстонскія дыялектызмы[4]. Некаторыя яго вершы напісаны на мове эсперанта.
Перу пісьменніка прыналежаць раманы «Kuldblond neitsi» (Бландзінка) і «Roheline sisalik» («Зялёная яшчарка», Тарту, 1925).[5]
Хендрык Адамсан напісаў вершы, улучаючы:
- Mulgimaa (1919)
- Inimen (1925)
- Dekdu Poetoj (1934)
- Auli novelaro (1934)
- Aperis samizdata poemaro Hejmlando (1961, 1962)
- Aperis lia poemaro Vesperkanto cxe la eldonejo de J. Régulo La Laguna, Stafeto : Beletraj kajeroj; (1967)
- У літаратурнай хрэстаматыі Infera regalo kaj Vesperkanto (1979)
- Auli, eldonejo Iltis, Saarbrücken (1983)
Зноскі
- ↑ Hendrik Adamson // Eesti biograafiline andmebaas ISIK Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ Bibliothèque nationale de France Hendrik Adamson // data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011.
- ↑ Baldur Ragnarsson. Hendrik Adamson (1891—1946)
- ↑ Сергей Довлатов. Поэты Эстонии. Литературное обозрение. Архівавана 18 красавіка 2016.
- ↑ Maie Torim and Karl Muru, Pilk Hendrik Adamsoni elule ja luulele — Keel ja Kirjandus 1966, nr. 4, lk. 210—225
Літаратура[правіць | правіць зыходнік]
- Журнал Звезда. 1975. № 8. С. 211—212. Сергей Довлатов. Статья «Поэты Эстонии. Литературное обозрение».
- Ojalo, Jaan. Hendrik Adamson — 100. En: Norda Prismo 1/1992, с. 6-8
- Ojalo, Jaan. Adamson: Bardo de la hejmloko. En: Esperanto 84-a jaro 1991, n-ro 12 (1032), с. 2
- Maie Torim, Karl Muru, «Pilk Hendrik Adamsoni elule ja luulele» — Keel ja Kirjandus 1966, nr. 4, стр. 210—225
- Hando Runnel, «Jooksu pealt suudeldud». Ilmamaa, Tartu 1998; 4 artiklit Adamsonist стр. 208—216 и 315—340
Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]
Тэматычныя сайты | ||||
|---|---|---|---|---|
