Храналогія баявых дзеянняў у Нагорным Карабаху (2020)

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі

Гэты артыкул утрымлівае храналогію Другой Карабахскай вайны, якая адбылася з верасня па лістапад 2020 года паміж узброенымі сіламі Азербайджана і самаабвешчанай Нагорна-Карабахскай Рэспублікі (Арцах), падтрыманай арміяй Арменіі.

Сутыкненні пачаліся раніцай 27 верасня на лініі судакранання Нагорнага Карабаха. Абодва бакі паведамілі пра ахвяры сярод вайскоўцаў і грамадзянскага насельніцтва[1]. У адказ на сутыкненні ў Арменіі і непрызнанай Нагорна-Карабахскай Рэспубліцы аб’яўлена ваеннае становішча і ўсеагульная мабілізацыя[2]. У шэрагу раёнаў Азербайджана, у сваю чаргу, было абвешчана ваеннае становішча і каменданцкі час. 28 верасня Арменія забараніла выезд з краіны ўсім мужчынам мабілізацыйнага рэзерву старэйшых за 18 гадоў. 29 верасня Савет Бяспекі ААН правёў экстраную сустрэчу па сітуацыі ў Нагорным Карабаху. На пачатаў кастрычніка Азербайджан пашырыў кантраляваную тэрыторыю, павялічыў колькасць кантраляваных населеных пунктаў у зоне канфлікту[3]. Таксама Міністэрства абароны Азербайджана прадэманстравала магчымасць паспяховага прымянення беспілотных лятальных апаратаў і кропкавых удараў для знішчэння сіл праціўніка[4][5].

Многія сусветныя дзяржавы і міжнародныя арганізацыі рашуча асудзілі канфлікт і заклікалі абодва бакі знізіць напружанасць і без прамаруджання аднавіць канструктыўныя перамовы[6]. Ужо 10 кастрычніка ў зоне канфлікту ў адпаведнасці з дамоўленасцю, дасягнутай кіраўнікамі МЗС Азербайджана і Арменіі ў Маскве пры пасярэдніцтве Расіі, быў абвешчаны рэжым спынення агню для абмену ваеннапалоннымі і целамі загінуўшых[7]. Дамоўленасць, аднак, была сарваная[8].

10 лістапада бакі падпісалі пагадненне аб спыненні ваенных дзеянняў.

Першы месяц[правіць | правіць зыходнік]

Першы тыдзень[правіць | правіць зыходнік]

27 верасня
Карта сутыкненняў 27—28 верасня.

У 08:03 прэс-сакратар прэзідэнта Нагорна-Карабахскай Рэспублікі Ваграм Пагасян паведаміў, што Азербайджан наносіць ракетныя і паветраныя ўдары па тэрыторыі населеных пунктаў. Улады заклікалі насельніцтва схавацца ў бомбасховішчы[9][10].

Міністэрства абароны Азербайджана ў сваю чаргу заявіла аб пачатку буйнамаштабнай контрнаступальнай аперацыі ў адказ на абстрэлы армянскім бокам з буйнакалібернай зброі, мінамётаў і артылерыйскіх установак прыгранічных вёсак, падчас якога загінулі і былі параненыя мірныя жыхары[11][12].

Мінабароны Арменіі заявіла, што «азербайджанскае наступленне, таксама нацэленае на Сцепанакерт, пачалося ў 08:10 па мясцовым часе (04:10 па Грынвічы)»[13]. Прэзідэнт непрызнанай Нагорна-Карабахскай Рэспублікі Араік Аруцюнян абвясціў аб увядзенні ваеннага становішча ў краіне і мабілізацыі асоб старэйшых за 18 гадоў[14]. Пазней улады Арменіі абвясцілі ваеннае становішча і ўсеагульную мабілізацыю[15]. У той жа дзень прэзідэнт Азербайджана Ільхам Аліеў звярнуўся да народа з заявай аб сутыкненнях[16], а пазней правёў пасяджэнне Савета бяспекі краіны[17]. Падчас сутыкненняў азербайджанскія вайскоўцы размясцілі танкі, артылерыю, ракетныя сістэмы і авіяцыю паблізу лініі фронту і паглыбіліся ў тэрыторыю праціўніка[18]. Мірных жыхароў Нагорнага Карабаха заклікалі схавацца ў бамбасховішчах[19]. Па словах Аванісяна, раніцай азербайджанскія ўзброеныя сілы таксама атакавалі ў напрамку Вардэніса на тэрыторыі Рэспублікі Арменія[20].

Да другой паловы дня 27 верасня Міністэрства абароны Азербайджана паведаміла пра захоп сямі вёсак: Ашагы Абдурахманлы, Караханбейлі, Гервенд, Гарадзіз, Юхары Абдурахманлы Фізулінскага раёна, Беюк Мерджанлы і Нюзгер Джэбраільскага раёна[21]. Міністэрства абароны Нагорна-Карабахскай Рэспублікі абвергла гэтыя сцвярджэнні, заявіўшы, што «заява Міністэрства абароны Азербайджана аб тым, што азербайджанская армія нібыта акупавала 6 населеных пунктаў, не адпавядае рэчаіснасці» і «гэта чарговая інфармацыйная правакацыя азербайджанскай прапагандысцкай машыны»[22]. Таксама Мінабароны Азербайджана паведаміла, што размешчаныя ў напрамку Агдэрынскага раёна і на вышынях Мураўдагскага хрыбта пасты праціўніка былі разгромленыя, а шэраг пануючых вышынь узяты пад кантроль[23]. Пазней, аднак, армянскі бок пацвердзіў страту шэрагу пазіцый у кірунку вёскі Талыш і на поўдні[24].

Мінабароны Азербайджана таксама заявілі, што «ў выніку ваеннай аперацыі азербайджанскіх войскаў у напрамку Геранбойскага раёна была вызвалена адна вышыня з хрыбта Мураўдаг, а таксама ўзятая пад кантроль аўтамабільная дарога ваеннага значэння Вардэніс — Агдэрэ[25].

У гэты ж дзень ваеннае камандаванне Азербайджана прапанавала армянскаму камандаванню не аказваць супраціў і здацца, каб пазбегнуць поўнага знішчэння ваеннага гарнізона Узброеных Сіл Арменіі і росту іх баявых страт у населеным пункце Агдэры[26].

28 верасня

28 верасня прэзідэнт НКР паведаміў, што падчас начных баёў армянскі бок аднавіў кантроль над некаторымі раней страчынымі пазіцыямі[27], у выніку чаго дзесяткі целаў тых, хто нападаў апынуліся на кантраляванай армянскай бокам тэрыторыі[28]. Па даных Азербайджана, УС Арменіі ноччу 28 верасня і раніцай абстралялі горад Тэртэр[29][30].

Міністэрства абароны Азербайджана паведаміла, што падраздзяленні азербайджанскай арміі, прасоўваючыся з раней узятых вышынь і выгадных пазіцый, працягнулі контрнаступленне і занялі некалькі выгадных вышынь вакол вёскі Талыш, праціўнік панёс вялікія страты[31]. У гэты ж дзень азербайджанскі бок заявіў аб знішчэнні яшчэ чатырох танкаў[32][33] і некалькіх адзінак баявой тэхнікі праціўніка[34].

Да сярэдзіны дня Мінабароны Арменіі заявіла аб спыненні спробы шырокамаштабнай танкавай атакі азербайджанскіх УС на паўднёвым кірунку. Па словах ведамства, былі знішчаныя 10 адзінак бранятэхнікі, і сілам Азербайджана прыйшлося адступіць[35].

У другой палове дня Мінабароны Азербайджана паведаміла, што на Агдэрынскім кірунку па артылерыйскіх падраздзяленнях 5-га горнастралковага палка Узброеных Сіл Арменіі быў нанесены ўдар у адказ, падраздзяленні праціўніка панеслі вялікія страты і былі вымушаныя пакінуць свае агнявыя пазіцыі і адступіць. Па даных Азербайджана, гэтыя артылерыйскія падраздзяленні вялі агонь па населеных пунктах Азербайджана[36].

Увечары Мінабароны Арменіі заявіла, што УС Азербайджана пачалі новую шырокамаштабную наступальную аперацыю на ўчастках даліны ракі Аракс і Мадагіз-Талыш у Карабаху. Па іх словах, Армія Абароны НКР паспяхова супрацьстаіць нападам, наносячы значныя страты асабістага складу і бранятэхніцы УС Азербайджана. Таксама дадаўшы, што былі забітыя і параненыя каля 370 вайскоўцаў Азербайджана, а таксама знішчана 22 танкі і 10 адзінак іншай бранятэхнікі[37].

Мінабароны Азербайджана ўвечары паведаміла, што ўзброеныя сілы Арменіі здзейснілі артылерыйскі абстрэл населеных пунктаў Юхары-Агджакенд і Гарамусалы Геранбойскага раёна Азербайджана[38].

29 верасня

Прыкладна а 08:00 Міністэрства абароны Азербайджана паведаміла, што ў ноч з 28 на 29 верасня інтэнсіўныя сутыкненні адбываліся на ўсім працягу фронту, і што армянскія сілы неаднаразова спрабавалі контратакаваць азербайджанскія падраздзяленні, але дыслакаваныя ў гэтым раёне сілы Азербайджана здолелі іх паспяхова адбіць. Тым часам азербайджанскія паветраныя і сухапутныя сілы знішчылі змешаную калону армянскіх «бронемашын і іншых баявых машын, якая рухалася з Мадахіса ў кірунку Агдэрэ, і артылерыйскую батарэю, якая забяспечвала яе рух агнём». Каля 09:00 міністэрства абароны Азербайджана паведаміла, што з 07:30 тэрыторыя Дашкесанскага раёна Азербайджана падверглася артылерыйскаму абстрэлу з раёна Вардэніса (Арменія), але гэта было аспрэчана МЗС Арменіі, назваўшым паведамленне «поўнай хлуснёй, накіраванай на падрыхтоўку глебы для пашырэння геаграфіі ваенных дзеянняў, а таксама правядзенне агрэсіі супраць Арменіі».

30 верасня

Мінабароны Азербайджана паведаміла, што раніцай праціўнік распачаў спробу наступлення. Гэтыя дзеянні, па даных ваеннага ведамства, спыняюцца і азербайджанскія войскі праводзяць контрнаступальную аперацыю па пераадоленні яго супраціву.

Раніцай, прадстаўнікі Арміі абароны Арцаха паведамілі аб тым, што ноччу УС Азербайджана правалілі свае спробы палепшыць пазіцыі, несучы пры гэтым вялікія страты. Армянскі бок пры гэтым заявіў, што УС Азербайджана таксама наносілі ўдары па мірных населеных пунктах, і што за ноч у Сцепанакерце было збіта два беспілотнікі[39].

Паводле даных МА Азербайджана, з 08.00 гадзін раніцы падраздзяленні УС Арменіі падвергнулі артылерыйскаму абстрэлу горад Тэртэр, грамадзянскай інфраструктуры быў нанесены ўрон, ёсць параненыя[40].

Раніцай Міністэрства абароны Азербайджана паведаміла, што ўзброеныя сілы Азербайджана праводзяць аперацыю па знішчэнні ўзятых у акружэнне армянскіх сіл артылерыйскім агнём і зачыстцы мясцовасці на Агдэры-Тэртарскім напрамку фронту[41].

Раніцай прэс-служба Міністэрства абароны Азербайджана паведаміла, што артылерыйскія падраздзяленні Узброеных Сіл Арменіі пачалі абстрэл вёскі Ашагы Агджакенд Геранбойскага раёна[42].

Днём Міністэрства абароны Азербайджана паведаміла, што асабісты склад 2-га батальёна 7-га горнастралковага палка 10-й горнастралковай дывізіі 1-й агульнавайсковай арміі Арменіі, дыслакаваны ў Танашэне, панёс цяжкія страты і бяжыць, самавольна пакінуўшы абарончыя пазіцыі[43]. У ваенным ведамстве таксама паведамілі аб агнявым паражэнні каманднага пункта 41-га асобнага артылерыйскага палка 18-й мотастралковай дывізіі арміі Арменіі. Па словах Ма Азербайджана, «цалкам парушана кіраванне войскамі, маецца шмат забітых і параненых сярод асабістага складу УС Арменіі, камандаванне палка просіць аб дапамозе для эвакуацыі параненых»[44]. Неўзабаве МА Азербайджан паведаміла, што прыбылі на дапамогу рэзервовыя сілы былі выяўленыя і знішчаныя азербайджанскімі падраздзяленнямі[45].

Днём, амбудсмен Арцаха Артак Бегларан заявіў, што пры азербайджанскім абстрэле горада Мартакерт, загінулі яшчэ 3 мірныя жыхары: дзве жанчыны і адзін мужчына. Параненыя яшчэ 30 чалавек[46].

У другой палове дня, Мінабароны Арменіі заявілі, што захапілі баявую пазіцыю азербайджанскіх войскаў, пры падтрымцы артылерыі. Было дададзена, што да гэтага перадавыя падраздзяленні арміі абароны Карабаха знішчылі рэактыўныя сістэмы залпавага агню «Смерч» і «Ураган», дзясяткі іншых артылерыйскіх і супрацьтанкавых сістэм, а на паўночным і паўднёвым кірунках – па адной агнямётнай сістэме ТГС-1 «Сонцапёк», 11 танкаў, тры БМП і 6 бронетранспарцёраў[47].

У другой палове дня Міністэрства абароны Азербайджана паведаміла пра знішчэнне армянский артылерыйскай устаноўкі, якая абстрэльваоа азербайджанскія пазіцыі[48] і двух танкаў у Танашэне[49]. Пазней Мінабароны Азербайджана заявіла, што падчас баёў на паказаным кірунку азербайджанскія вайсковыя падраздзяленні нанеслі ўдар па штабе 5-га горнастралковага палка 10-й горнастралковай дывізіі 1-й агульнавайсковай арміі узброеных сіл Арменіі ў Агдэры. Таксама, па словах ваеннага ведамства, падраздзяленні азербайджанскай арміі падвергнулі артабстрэлу з цяжкіх гармат 4-й батальён Узброеных Сіл Арменіі, дыслакаваны на Фізулінскім напрамку[50].

Увечары Міністэрства абароны Азербайджана паведаміла, што за апошнія гадзіны на розных напрамках фронту азербайджанскай арміяй былі знішчаныя адна рэактыўная сістэма залпавага агню (РСЗА) «Ураган», адзін зенітна-ракетны комплекс «Аса», тры РСЗА БМ-21 «Град», адна баявая машына пяхоты і дзве гарматы-гаўбіцы Д-20 праціўніка[51]. У 19:20 абароннае ведамства Азербайджана паведаміла, што падчас баёў на Агдэрынскім (Мадагізскім) кірунку былі захопленыя баявы сцяг і дакументы 193-га асобнага штурмавога батальёна, які прыбыў на падмогу разгромленаму 6-му горнастралковаму палку армянскай арміі[52].

Увечары Мінабароны Азербайджана заявіла, што ўзброеныя сілы Арменіі ўжылі тактычны ракетны комплекс «Точка-У», аднак з-за непрыдатнасці і нізкай якасці ваеннай тэхнікі праціўніка тры з выпушчаных ракет не разарваліся[53]. У Ерэване паведамленні аб прымяненні гэтай зброі абверглі[54].

Увечары Мінабароны Арменіі заявілі, што за апошнія суткі армянскія войскі адкінулі атакі праціўніка, тактыка якога ў значнай меры змянілася. На паўночным і паўднёвым кірунку за апошнія суткі праціўнік панёс, па армянскіх даных, наступныя страты: 130 загінулых, каля 200 параненых. Армянскія ўзброеныя сілы падбілі 29 адзінак танкаў і бранятэхнікі, вывелі з ладу тры сістэмы цяжкай артылерыі, адну сістэму залпавага агню «Смерч», 11 беспілотных лятальных апаратаў[55].

Артабстрэл падчас бою паміж арміямі Азербайджана і самаабвешчанага Арцаха (Нагорны Карабах).

У 21:51 Мінабароны Азербайджана заявіла, што ў выніку праведзеных вечарам баявых дзеянняў падраздзяленні азербайджанскай арміі знішчылі 8 РСЗА «Град» праціўніка[56].

Позна ўвечары, прэзідэнт Арцаха Араік Аруцюнян заявіў, што ветэраны Карабахскай вайны знішчылі 1 БМП і захапілі 3 БМП УС Азербайджана[57].

1 кастрычніка

Ноччу ў 01:00 Міністэрства абароны Азербайджана паведаміла аб знішчэнні падраздзяленнямі азербайджанскай арміі шэрагу ваенных калон праціўніка, якія перасоўваліся ў розных напрамках[58]. Таксама па паведамленні абароннага ведамства, падчас начных баёў падраздзяленнямі азербайджанскай арміі былі нанесеныя артылерыйскія ўдары па пазіцыях Узброеных Сіл Арменіі, дыслакаваных на «акупаваных тэрыторыях»[59], знішчана некалькі артылерыйскіх установак[60].

Раніцай армянскі бок заявіў, што з мэтай паляпшэння сваіх баявых парадкаў праціўнік паспрабаваў ажыццявіць некаторую перагрупоўку сіл і сродкаў, аднак усе гэтыя спробы былі своечасова выяўленыя і спыненыя армянянкмі. Дадаўшы, што на ўсім працягу зоны баявых дзеянняў у Карабаху мінулай ноччу захоўвалася стабільная напружанасць[61].

Мінабароны Азербайджана паведаміла, што раніцай падраздзяленні Узброеных Сіл Арменіі аднавілі артылерыйскі абстрэл горада Тэртэр[62]. Па даных прэс-службы Генеральнай пракуратуры Азербайджана ў выніку абстрэлу ВС Арменіі ў 09:00 аўтавакзала горада Тэртэр загінуў адзін мірны жыхар Азербайджана[63].

Раніцай армянскі бок заявіў, што збіла варожыя самалёт і верталёт, абломкі якога ўпалі на тэрыторыю суседняга Ірана. Міністэрства абароны Азербайджана абвергла гэтую інфармацыю, заявіўшы, што «ўсе авіясродкі, якія належаць ВПС Азербайджана, баяздольныя і знаходзяцца ў поўным складзе»[64].

Па даных Мінабароны Азербайджана, раніцай тэрыторыя Азербайджана падвергнулася ракетнаму абстрэлу з тэрыторыі былога Гарыскага раёна Арменіі. Па словах абароннага ведамства, выпушчаныя з Арменіі снарады трапілі на лінію фронту ў раёне Джэбраіла-Фізулі[65].

У другой палове дня, армянскі бок паведаміў аб збіцці трох самалётаў Су-25 і двух верталётаў Мі-24 ВПС Азербайджана[66]. Міністэрства абароны Азербайджана абвергла паведамленні аб знішчэнні розных авіяцыйных сродкаў ВПС Азербайджана армянскім бокам, дадаўшы, што ў сённяшніх баях не выкарыстоўваліся баявыя самалёты і верталёты[67].

У другой палове дня Міністэрства абароны Азербайджана заявіла, што сяло Джаджуг Марджанлы Джэбраільскага раёна, горад Гарадзіз Фізулінскага раёна і прыфрантавыя вёскі Геранбойскага, Тэртэрскага і Агдамскага раёнаў падвергліся артылерыйскаму абстрэлу з боку армян[68].

Увечары 1 кастрычніка прэс-сакратар Міністэрства абароны Азербайджана палкоўнік-лейтэнант Анар Эйвазаў на брыфінгу заявіў, што «азербайджанская армія паспяхова працягвае контрнаступальную аперацыю», што «на пяты дзень аперацыі армянскія ўзброеныя сілы панеслі буйныя страты» і «вымушаныя адступаць па розных напрамках».

2 кастрычніа

Міністэрства абароны Азербайджана заявіла, што да раніцы 2 кастрычніка азербайджанскія войскі ўсталявалі кантроль над панавальнымі вышынямі вакол Мадагіза і прасунуліся на Джэбраіл-Фізулінскім кірунку. У зводцы гаворыцца, што за ноч было знішчана 5 адзінак браняванай і аўтамабільнай тэхнікі, 3 аб’екты ваеннай інфраструктуры і вялікая колькасць асабовага складу армянскага боку[69].

Раніцай Міністэрства абароны Азербайджана паведаміла, што вёскі Хындрыстан, Алібейлі, Ахмедагалы і Сафарлі Агдамскага раёна падвергліся інтэнсіўнаму артылерыйскаму абстрэлу з боку праціўніка, маюцца забітыя і параненыя сярод мірнага насельніцтва[70]. Кіраўнік муніцыпалітэта горада Тэртэр Тунзаля Вяліева, паведаміла, што ў выніку абстрэлу армянскім бокам пасёлка Шыхарх адзін са снарадаў трапіў па дзіцячым садзе пасёлка[71]. Днём прэс-служба Міністэрства абароны Азербайджана паведаміла, што армянскія ўзброеныя сілы вядуць ракетны абстрэл населеных пунктаў Амірлі Бардзінскага раёна, Агдам Тавузскага раёна і Кузанлы Агдамскага раёна[72]. У 13:16 МА Азербайджана паведаміла, што каля 10 ракет, выпушчаных з тактычнага ракетнага комплексу «Точка-У» з тэрыторыі Арменіі трапілі ў сяло Сабіркенд Шамкірскага раёна[73]. У 16:35 МА Азербайджана паведаміла, што УС Арменіі падвергнулі артылерыйскаму абстрэлу горад Тэртэр, пасёлак Шыхарх Тэртэрскага раёна і сяло Саганвердылер Бардзінскага раёна[74].

У другой палове дня Міністэрства абароны Азербайджана паведаміла аб знішчэнні аб’ектаў матэрыяльна-тэхнічнага забеспячэння і ваеннай тэхнікі, якая дастаўляла зброю і боепрыпасы ў апорны пункт Узброеных Сіл Арменіі на высокай горнай вяршыні[75][76]. У 17:34 Міністэрства абароны Азербайджана паведаміла аб знішчэнні палявога пункта кіравання і танкаў праціўніка[77].

У МА Арменіі паведамілі аб двух збітых самалётах ВПС Азербайджана ў Карабаху[78].

Карэспандэнт «Известий» Дзяніс Кулеш пацвердзіў бамбардзіроўку Сцепанакерта 2 кастрычніка[79].

3 кастрычніка
Артэлерыйскі разлік Арміі абароны Арцаха ажыццяўляе абстрэл пазіцый праціўніка.

Раніцай Міністэрства абароны Азербайджана заявіла, што на працягу ночы на розных напрамках фронту была спыненая баявая актыўнасць праціўніка і яму быў «нанесены зруйнавальны ўдар», па ўсім фронце працягваюцца жорсткія баі[80].

У ноч з 2 на 3 кастрычніка ішлі жорсткія баі, пасля таго як Азербайджан перакінуў туды новыя сілы, заявіў прадстаўнік Мінабароны Арменіі Арцрун Аванісян. Прэс-сакратар ваеннага ведамства Шушан Сцяпанян паведаміла, што «праціўнік сканцэнтраваў на гэтых флангах буйныя сілы і перайшоў у наступленне. Армянскія падраздзяленні спыняюць прасоўванне ворага, наносячы яму вялікія страты»[81].

3 кастрычніка начальнік прэс-службы Міністэрства абароны Азербайджана Вагіф Даргяхлы заявіў, што ўдарныя БПЛА Азербайджана працягваюць знішчаць баявую тэхніку Узброеных Сіл Арменіі.

Увечары прэзідэнт Азербайджана Ільхам Аліеў заявіў, што войска краіны ўзяла пад кантроль сяло Мадагіз[82][83]. Пазней Аліеў заявіў, што азербайджанская армія заняла вёскі Талыш у Тэртарскім, Мехдзілі, Чахырлы, Ашагы Маралян, Шэйбей, Куйджак у Джэбраільскім і Ашагы Абдурахманлы ў Фізулінскім раёнах[84]. Ноччу Міністэрства абароны Азербайджана афіцыйна пацвердзіла ўзяцце дадзеных сёл. Таксама абароннае ведамства паведаміла, што падчас баёў у Мадагіз-Агдэрынскім кірунку было знішчана 4 танкі 77-га армянскага танкавага батальёна, а 3 танкі захопленыя ў якасці трафеяў. Мінабароны таксама дадало, што ў выніку артылерыйскіх удараў азербайджанскіх войскаў па 5-м горнастралковым палку вораг, дыслакаваным у Агдэрынскім кірунку, былі знішчаныя 4 адзінкі аўтамабільнай тэхнікі палка, сярод вайскоўцаў маюцца шматлікія страты забітымі і параненымі, а асабісты склад некалькіх падраздзяленняў 5-га горнастралковага палка, паводле звестак Мінабароны, бег, пакінуўшы баявыя пазіцыі[85].

Па заяве афіцыйнага прадстаўніка МА Арменіі Арцруна Аванісяна, узброеныя сілы НКР знішчылі вялікую групоўку УС Азербайджана, якая складалася з ваеннай тэхнікі і жывой сілы, знішчаныя дзясяткі адзінак бронетэхнікі[86].

Прэзідэнт НКР Араік Аруцюнян паведаміў, што байцы Карабаха пасля цяжкіх баёў 3 кастрычніка палепшылі свае пазіцыі. Увечары прэс-сакратар Міністэрства абароны Арменіі Шушан Сцяпанян заявіла, што «па ўсёй працягласці мяжы вядуцца пазіцыйныя баі. Падраздзяленні Арміі абароны працягваюць упэўнена кантраляваць сітуацыю» і што Азербайджан у чарговы раз абстраляў Сцепанакерт[87].

Прэм’ер-міністр Арменіі Нікол Пашынян заявіў, што азербайджанскай арміяй у Карабаху кіруюць турэцкія афіцэры, і што ў штабе Узброеных Сіл Азербайджана працуе да 150 высокапастаўленых саветнікаў з Турцыі[88].

Паводле звестак прадстаўніка Мінабароны Арменіі Арцруна Аванісяна, азербайджанскі бок страціў больш за 400 чалавек забітымі, 45 адзінак бранятэхнікі і 10 БПЛА, 3 самалёты і верталёт[89].

Другі тыдзень[правіць | правіць зыходнік]

4 кастрычніка

Раніцай прэзідэнт НКР Араік Аруцюнян заявіў, што Азербайджан абстраляў Сцепанакерт рэактыўнымі сістэмамі залпавага агню «Паланэз» і «Смерч»[90].

Паводле заявы прэзідэнта НКР Аруцюняна, пасля таго як УС Азербайджана, нягледзячы на неаднаразовыя папярэджанні, працягваюць наносіць удары па мірнаму насельніцтву, выкарыстоўваючы сістэмы «Паланэз» і «Смерч», «ваенныя аб’екты, размешчаныя ў буйных гарадах Азербайджана, з гэтага моманту сталі мішэнямі для Арміі абароны». Аруцюнян усклаў «усю адказнасць за тое, што адбываецца на ваенна-палітычнае кіраўніцтва Азербайджана» і заклікаў «насельніцтва Азербайджана хутка пакінуць гэтыя гарады, каб пазбегнуць магчымых страт»[91].

Па заяве МА Азербайджана, аэрапорт у Гянджы, а таксама сам горад, абстраляныя з тэрыторыі Арменіі[92]. Міністр абароны Азербайджана Закір Гасанаў заявіў, што «абстрэл тэрыторыі Азербайджана з тэрыторыі Арменіі носіць відавочна правакацыйны характар і пашырае зону баявых дзеянняў»[93].э. Аднак прэс-сакратар Мінабароны Арменіі Шушан Сцяпанян заявіла, што з тэрыторыі Арменіі агонь па Азербайджану не вядзецца[94].

Днём на брыфінгу загадчык аддзела па пытаннях знешняй палітыкі Адміністрацыі Прэзідэнта Азербайджана Хікмет Гаджыеў, заявіў, што «ў выніку дакладнага ўдару азербайджанскай арміі верхавод сепаратысцкага рэжыму Араік Аруцюнян атрымаў цяжкае раненне»[95]. Прадстаўнік Мінабароны Арменіі Шушан Сцепанян адрэагавала на заявы азербайджанскай боку аб цяжкім раненні прэзідэнта НКР Араика Аруцюняна, заявіўшы, што «ён толькі што быў у прамым эфіры»[96].

У 15:00 Міністэрства абароны Азербайджана паведаміла, што ўзброеныя сілы Азербайджана знішчылі бранятэхніку, сродкі агнявой падтрымкі і забеспячэння армянскіх падраздзяленняў[97][98].

5 кастрычніка

Раніцай 5 кастрычніка Міністэрства абароны Азербайджана паведаміла, што гарады Бейлаган, Барда, Тэртэр і Гарадзіз, вёскі Агджабедзінскага і Тэртарскага раёнаў, Геранбойскі і Гейгельскі раёны падвяргаюцца абстрэлу з боку армянскіх узброеных сіл[99][100].

Раніцай прэс-сакратар Мінабароны Арменіі Шушан Сцяпанян заявіла, што УС Азербайджана аднавілі наступальныя дзеянні на паўднёвым кірунку[101].

У 12:09 абароннае ведамства заявіла, што горад Гянджа падвяргаецца абстрэлу з тэрыторыі Бердскага раёна Арменіі[102]. Пазней МА Азербайджана паведаміла аб абстрэле армянскімі ўзброенымі сіламі горада Агджабедзі[103].

Бліжэй да вечара Міністэрства абароны Азербайджана паведаміла аб знішчэнні азербайджанскай арміяй трох танкаў Узброеных Сіл Арменіі[104], а Міністэрства абароны Арменіі, у сваю чаргу, — аб знішчэнні аднаго танка і аднаго БМП праціўніка[105].

Увечары прэс-сакратар прэзідэнта НКР Ваграм Пагасян паведаміў, што на некаторых участках фронту армія НКР праводзіць тактычнае адступленне, «каб пазбегнуць лішніх страт і нанесці большыя страты войскам праціўніка»[106]. Міністэрства абароны Азербайджана, у сваю чаргу, паведаміла, што «на ўчастку абароны 1-га мотастралковага палка Узброеных Сіл Арменіі ў Гадруце паўстаў недахоп харчавання і гаручага і асабісты склад 3-га батальёна палка, самавольна пакінуўшы баявыя пазіцыі, бег»[107].

6 кастрычніка

У ноч з 5 па 6 кастрычніка начальнік прэс-службы Міністэрства абароны Азербайджана Вагіф Даргяхлы заявіў, што «на фронце, у прыватнасці ў напрамку Джэбраільскага і Фізулінскага раёнаў, ваенная перавага ў азербайджанскай арміі», што «Узброеныя сілы Арменіі нясуць людскія і баявыя страты», а «армія праціўніка адступае па ўсёй лініі фронту»[108].

Ноччу Міністэрства абароны Азербайджана паведаміла аб знішчэнні цэнтральнага склада боепрыпасаў у пункце Балыджа[109], знішчэнні двух баявых машын БМ-21 сістэмы «Град», якія стаяць на агнявых пазіцыях 41-га артылерыйскага палка, а таксама аб знішчэнні артылерыйскіх установак Д-20 і іх асабістага складу, што знаходзіліся на агнявой пазіцыі 42-га артылерыйскага палка[110].

МА Арменіі заявіла, што армія НКР «тактычным прыёмам знішчыла» больш за 200 азербайджанскіх вайскоўцаў[111].

6 кастрычніка пад кіраўніцтвам Міністра абароны Азербайджана Закір Гасанава адбылася спецыяльная службовая нарада, у ходзе якога была прааналізавана бягучая сітуацыя і дадзена ўказанне працягнуць планамернае, мэтанакіраванае і паслядоўнае знішчэнне сіл праціўніка[112].

7 кастрычніка

Раніцай прэс-сакратар Мінабароны Арменіі Шушан Сцяпанян заявіла, што ўначы праціўнік паспрабаваў прасунуцца і ўмацавацца на паўднёва-ўсходнім кірунку (недалёка ад Джэбраіла), аднак трапіў пад дакладныя ўдары армянскай артылерыі, і, пакінуўшы на поле бою больш за 60 загінулых, 22 адзінкі падбітай і некалькі дзясяткаў спраўнай тэхнікі, рэшткі трох узмоцненых брыгад, бег[113]. Міністэрства абароны Азербайджана ў сваю чаргу заявіла аб вывядзенні ноччу з ладу камандна-назіральнага пункта ў раёне абароны 5-га горнастралковага палка Узброеных Сіл Арменіі, вывядзенні са строю аднаго танка і трох гармат у раёне абароны праціўніка і наяўнасці ў праціўніка вялікай колькасці загінуўшых і параненых[114].

Прэм’ер-міністр Арменіі заявіў, што на паўднёвым кірунку азербайджанскім войскам нанесены «зруйнавальны ўдар». З ягоных слоў, азербайджанскі вайсковы корпус завабілі ў тактычна пакінуты калідор, пасля чаго вялікая частка варожай тэхнікі была знішчаная. Пра тое, што ўзброеныя сілы Азербайджана адступаюць на паўднёвым кірунку, паведаміў ўвечары Telegram-канал WarGonzo[115].

У 23:36 МА Азербайджана паведаміла, што на працягу дня ў выніку ўдараў азербайджанскай арміі было знішчана каля 10 танкаў, 6 гармат Д-20, 1 самаходная артылерыйская ўстаноўка «Акацыя», каля 30 адзінак аўтамабільнай тэхнікі і вялікая колькасць жывой сілы праціўніка. Таксама па даных абароннага ведамства, «група салдат падраздзяленняў, размешчаных на абарончых участках 1-га і 7-га палкоў армянскай арміі, самавольна пакінуўшы баявыя пазіцыі, дэзерціравала»[116].

8 кастрычніка

Раніцай Міністэрства абароны Азербайджана паведаміла, што армянскія ўзброеныя сілы з ранішніх гадзін абстрэльвалі вёскі Геранбойскага, Тэртэрскага і Агдамскага раёнаў. Казалася аб наяўнасці загінулых і параненых. Інфармацыйны штаб НКР паведаміў аб тым, што Сцепанакерт усю ноч падвяргаўся абстрэлам, горад часткова абясточаны[117]. Прэс-служба Арміі абароны НКР, у сваю чаргу, паведаміла аб аднаўленні баявых дзеянняў на паўднёвым і паўночным кірунках[118].

Прэс-сакратар прэс-службы Міністэрства абароны Азербайджана Анар Эйвазаў увечары паведаміў, што падраздзяленнямі азербайджанскай арміі былі нанесеныя артылерыйскія ўдары па штабе вайсковай часці, інфраструктуры і складах зброі і боепрыпасаў Узброеных Сіл Арменіі, а таксама аб знішчэнні ваеннай калоны праціўніка, які распачаў спробу перадыслакавацца[119]. Прадстаўнік Мінабароны Арменіі Арцрун Аванісян, у сваю чаргу, адзначыў, што на паўднёвым кірунку армянскім УС атрымалася вывесці з ладу значную колькасць тэхнікі і жывой сілы праціўніка[120]. Аднак, аб якіх-то істотных зменах на фронце бакі на працягу дня не паведамілі[121].

9 кастрычніка

Раніцай прэс-служба Арміі абароны НКР паведаміла, што на працягу ночы сітуацыя была стабільна напружанай, на асобных участках фронту працягваліся перастрэлкі, артылерыйскія баі, праціўнік наносіў таксама ракетна-артылерыйскія ўдары па мірных населеных пунктах. Падраздзяленні арміі абароны цалкам кантралююць аператыўна-тактычную сітуацыю і гатовыя да любога развіцця падзей[122].

Міністэрства абароны Азербайджана, у сваю чаргу, заявіла, што з другой паловы 8 чысла да раніцы 9 кастрычніка па ўсёй працягласці лініі фронту працягваліся жорсткія баі, што ў выніку агнявога ўдару азербайджанскай арміі будынак штаба 5-га горнастралковага палка Узброеных Сіл Арменіі быў разбураны, а начальнік артылерыі палка падпалкоўнік Арман Дзермеян і вялікая колькасць вайскоўцаў загінулі. Днём і мінулай ноччу, паводле даных міністэрства, былі знішчаныя 13 танкаў Т-72, 2 БМП, 4 РСЗА БМ-21, 2 самаходна-артылерыйскіх устаноўкі 2С3 «Акацыя», 3 гарматы Д-30, 2 радыёлакацыйныя сістэмы і вялікая колькасць аўтамабільнай тэхнікі праціўніка, а на адным з кірункаў фронту было захоплена 6 танкаў Т-72 у поўным працоўным стане, якія належаць 49-й танкавай брыгадзе Узброеных Сіл Арменіі[123].

10 кастрычніка
Армянская царква Шушы была разбурана падчас канфлікту

Па выніках перамоваў у Маскве міністраў замежных спраў Азербайджана Джэйхуна Байрамава і Арменіі Заграба Мнацаканяна пры пасярэдніцтве кіраўніка МЗС РФ Сяргея Лаўрова позняй ноччу было заключана пагадненне. У заяве, зачытаным Сяргеем Лаўровым па выніках трохбаковых кансультацый гаворыцца, што бакі пагадзіліся аб наступных кроках[124]:

  • аб’яўляецца аб спыненні агню з 12:00 10 кастрычніка 2020 года ў гуманітарных мэтах для абмену ваеннапалоннымі і іншымі ўтрыманымі асобамі і целамі загінуўшых пры пасярэдніцтве і ў адпаведнасці з крытэрамі Міжнароднага Чырвонага Крыжа; канкрэтныя параметры рэжыму спынення агню будуць узгодненыя дадаткова;
  • Азербайджанская Рэспубліка і Рэспубліка Арменія пры пасярэдніцтве сустаршыняў Мінскай групы АБСЕ на аснове базавых прынцыпаў урэгулявання прыступаюць да субстантыўных перамоваў з мэтай хутчэйшага дасягнення мірнага ўрэгулявання;
  • Бакі пацвярджаюць нязменнасць фармату перамоўнага працэсу.

Раніцай у 09:24 Міністэрства абароны Азербайджана паведаміла, што з Хаджалінскага кірунку УС Арменіі падвяргаюць інтэнсіўнаму абстрэлу Гадрут з ужываннем рэактыўных сістэм залпавага агню, а азербайджанская армія прымае адэкватныя меры супраць сіл праціўніка[125].

У 19:35 Міністэрства абароны Азербайджана паведаміла, што ў дзённы час праціўнік распачаў спробу атакаваць з боку вёскі Туг у напрамку Гадрута і з боку вёсак Арагул і Баназура, аднак, у выніку прадпрынятых азербайджанскімі падраздзяленнямі мер, «праціўнік, несучы шматлікія страты ў жывой сіле і ваеннай тэхніцы, быў вымушаны адступіць». Паводле звестак абароннага ведамства, падраздзяленні УС Азербайджана, прывабіўшы праціўніка ў пастку, разграмілі яго, у выніку баявых сутыкненняў было забіта 38 вайскоўцаў[126]. Прадстаўнік Мінабароны Арменіі, у сваю чаргу, заявіў, што «дыверсійныя групы праціўніка паспрабавалі пракрасціся ў горад Гадрут», і, што «на дадзены момант аперацыя па ліквідацыі дыверсійных груп у Гадруце амаль завершана»[127].

У 22:58 Міністэрства абароны Азербайджана паведаміла, што, пачынаючы з 22:30, праціўнік стаў падвяргаць абстрэлу з артылерыі горад Тэртэр[128]. Армянскі бок, у сваю чаргу, абвінаваціў Азербайджан у ракетных абстрэлах Мартуні, Шушы і розных сельскіх абшчын Нагорнага Карабаха[129].

Трэці тыдзень[правіць | правіць зыходнік]

11 кастрычніка

У 02:00 у цэнтры горада Гянджы падвергнуўся абстрэлу шматкватэрны жылы дом, у выніку чаго, па даных Генпракуратуры Азербайджана, загінула 5 чалавек, 28 атрымалі раненні[130][131]. Мінабароны Азербайджана заявіла, што горад падвяргаецца абстрэлу з тэрыторыі Бердскага раёна Арменіі[132]. Таксама ноччу былі абстраляныя сталіца НКР Сцепанакерт, па якому было выпушчана 7—8 азербайджаскіх снарадаў, і Шуша[133].

Паводле звестак Мінабароны Азербайджана ў ноч з 10 на 11 кастрычніка падраздзяленні УС Арменіі распачалі атаку невялікімі групамі ў кірунку Гадрута і Джэбраіла. Паводле звестак Мінабароны, у выніку дзеянняў азербайджанскай арміі ўсе спробы праціўніка былі спыненыя, была знішчаная вялікая колькасць жывой сілы, 5 танкаў Т-72, 6 гаўбіц Д-20 і Д-30, 5 грузавікоў з боепрыпасамі, 11 адзінак іншай аўтамабільнай тэхнікі, 3 РСЗА БМ-21 «Град», 5 самаходных гаўбіц 2С1 «гваздзік», 8 сістэм СПА і радыёлакацыйная станцыя. Нібыта сярод забітых, паводле звестак Азербайджана, быў таксама намеснік камандзіра 1-га мотастралковага палка падпалкоўнік Артак Ванян[134].

Днём МЗС Азербайджана заявіла, што армянскія ўзброеныя сілы абстралялі машыну хуткай дапамогі, якая збірала целы армянскіх салдат у Сугаўшане і на якой відавочна быў бачны белы сцяг, у выніку чаго быў сур’ёзна паранены медыцынскі работнік[135]. МА Арменіі абвергла гэтую заяву, назваўшы яе «правакацыяй»[136].

12 кастрычніка

Раніцай Армія абароны НКР заявіла, што яе перадавыя падраздзяленні ноччу «нанеслі каласальны ўрон» у тэхніцы і жывой сіле УС Азербайджана, якія спрабавалі змяніць аператыўна-тактычную сітуацыю на сваю карысць[137]. Тым часам мінабароны Азербайджана паведаміла, што ў ноч з 11 на 12 кастрычніка падраздзяленні УС Арменіі некалькі разоў паспрабавалі атакаваць пазіцыі азербайджанскай арміі невялікімі групамі ў Агдэры-Агдамскім і Фізулі-Джэбраільскім кірунках з мэтай вярнуць страчаныя пазіцыі. У выніку баёў, па звесткам абароннага ведамства, вялікая колькасць жывой сілы праціўніка, а таксама 3 РСЗА БМ-21 «Град», 1 танк Т-72 і некалькі аўтамабіляў былі знішчаныя і выведзеныя з ладу[138].

Прэс-сакратар прэзідэнта самаабвешчанай НКР Ваграм Пагасян напісаў у «Твітэры» што азербайджанцы штурмуюць Гадрут вялікімі сіламі. Мінабароны Азербайджана адказала, што азербайджанская армія ўзяла горад яшчэ на тым тыдні[8].

Мінабароны Азербайджана паведаміла аб абстрэлах Агдамскага раёна армянскай бокам[139]. Мінабароны Арменіі, у сваю чаргу, заявіла, што на працягу ночы сітуацыя ў зоне карабахскага канфлікту была стабільна напружанай, і, што УС Азербайджана вядуць інтэнсіўны артабстрэл на паўднёвым напрамку[140].

Увечары Мінабароны Арменіі паведаміла аб баявых дзеяннях у горадзе Кельбаджар, дзе, па звестак абароннага ведамства, быў таксама збіты самалёт Су-25 ВПС Азербайджана. Згодна з МА Арменіі на працягу гэтага дня армянскі бок «збіў тры беспілотнікі, тры БМП і адзін самалёт»[141]. Мінабароны Азербайджана абвергла інфармацыю аб збітым самалёце[142]. У прэс-службе Мінабароны Азербайджана паведамілі, што ў ноч на 12 кастрычніка падраздзяленнямі СПА Азербайджана былі знішчаныя два БПЛЫ ў напрамку Тавузскага раёна, а каля 10:00 — яшчэ адзін БПЛА ў напрамку Агдамскага раёна[143].

13 кастрычніка

У 07:40 Мінабароны Азербайджана паведаміла, што, пачынаючы з ранішніх гадзін, армянскія ўзброеныя сілы, зноў сталі падвяргаць абстрэлу тэрыторыю Тэртэрскага, Геранбойскага, Агдамскага і Агджабедзінскага раёнаў[144][145][146].

Прэс-служба Мінабароны самаабвешчанай НКР паведаміла, што раніцай праціўнік аднавіў ракетна-артылерыйскі агонь на паўднёвым, паўночным і паўночна-ўсходнім напрамках, адзначаючы асаблівую актыўнасць праціўніка на паўночна-ўсходнім участку лініі фронту. Па даных НКР, яе армія прадпрымае суразмерныя дзеянні па падаўленні агню на ўсіх напрамках і кантралюе аператыўна-тактычную абстаноўку[147]. Міністэрства абароны Арменіі заявіла, што з раніцы амаль па ўсіх напрамках праціўнік перайшоў да наступальных дзеянняў[148].

Увечары Міністэрства абароны Азербайджана апублікавала кадры, на якіх, як сцвярджае, захаваны «вызвалены ад акупацыі» Гадрут[149].

14 кастрычніка

У 03:23 Мінабароны Азербайджана паведаміла, што ўзброеныя сілы Азербайджана знішчылі некалькі комплексаў балістычных ракет Арменіі, размешчаных у памежнай з Кельбаджарскім раёнам зоне. Паводле абароннага ведамства, ракетныя комплексы «былі нацэленыя на грамадзянскае насельніцтва і інфраструктуру ў Гянджы, Мінгячавіры і іншых гарадах Азербайджана». Мінабароны Арменіі прызнала, што ўзброеныя сілы Азербайджана нанеслі ўдар па ваеннай тэхніцы, якая ажыццяўляе баявое дзяжурства на сваёй тэрыторыі[150][151].

Прэзідэнт Азербайджана Ільхам Аліеў заявіў аб вызваленні войскамі Азербайджана вёсак Карадаглы, Хатынбулак, Каракелу Фізулінскага раёна і Булутан, Мелікджанлы, Камартук, Цякя, Тагасер Хаджавендскага раёна. Прэзідэнт Арцаха Араік Аруцюнян прызнаў, што пасля абвешчанага спынення агню Азербайджан змог дамагчыся некаторых поспехаў на фронце, пачаўшы наступленне на некалькіх участках і перамясціўшы фронт углыб тэрыторыі самаабвешчанай рэспублікі[152].

15 кастрычніка

Мінабароны Азербайджана паведаміла, што ноччу падраздзяленні УС Арменіі распачалі спробу атакаваць пазіцыі ў напрамку Агдэрэ-Агдам і Фізулі-Гадрут-Джэбраіл[153], у выніку чаго армянскія войскі панеслі страты і былі вымушаныя адступіць на розных напрамках фронту[154].

Армянскі бок заявіў, што Азербайджан абстраляў пасёлак Чырвоны Базар з РСЗА «Смерч» з ужываннем касетных снарадаў, у выніку чаго быў забіты мірны жыхар, а таксама вёскі Кнараван, пры якім быў паранены мясцовая жыхарка[155].

16 кастрычніка

Мінабароны Арменіі паведаміла, што раніцай 16 кастрычніка азербайджанскія УС распачалі маштабнае наступленне ў паўночным кірунку лініі фронту, якому папярэднічаў амаль гадзінны інтэнсіўны артылерыйскі абстрэл. Згодна з абароннаму ведамству Арменіі, праціўнік быў адкінуты, нясучы вельмі сур’ёзныя страты[156]. Тым часам Азербайджан казаў, што ўначы армянскія сілы спрабавалі актывізавацца на некаторых напрамках фронту, але азербайджанскія войскі задушылі актыўнасць праціўніка, знішчыўшы і вывеўшы з ладу вялікую колькасць жывой сілы, 2 танкі Т-72, 1 РСЗА БМ-21 «Град», 5 Д-30 гаўбіц-гармат, 2 ЗСУ-23-4 «Шылка» і 8 адзінак аўтамабільнай тэхнікі праціўніка з боепрыпасамі[157]. У гэты ж дзень у Карабаху загінуў старшы пракурор непрызнанай НКР Карэн Грыгаран[158].

17 кастрычніка
Карта баёў у раёне Гадрута (7—17 кастрычніка).

У ноч з 16 на 17 кастрычніка, праз некалькі гадзін пасля абстрэлу Сцепанакерта, жылыя кварталы Гянджы зноў пацярпелі ад двух ракетных удараў[159][160]. Журналісты паведамілі з месца падзей, што ў горадзе прагрымелі тры магутныя выбухі[161]. Адначасова ракетнаму абстрэлу быў падвергнуты горад Мінгечавір, аднак ракеты былі перахопленыя СПА Азербайджана[162]. Азербайджанскі бок заявіў, што абстрэлы былі зроблены з тэрыторыі Арменіі[163]. Па паведамленні памочніка прэзідэнта Азербайджана Х. Гаджыква, падчас абстрэлу было разбурана 20 дамоў[164]. Па словах кіраўніка выканаўчай улады горада Ніязі Байрамава, падчас абстрэлу загінула 14 (з іх трое дзяцей[165], у тым ліку 16-месячная дзяўчынка[166]) і паранена 55 мірных жыхароў[167]. Паводле звестак агенцтва па размініраванні тэрыторый Азербайджана (ANAMA), фрагменты з месца падзення ракеты сведчаць аб тым, што па Гянджы ў ноч на 17 кастрычніка былі выпушчаныя балістычныя ракеты аператыўна-тактычнага ракетнага комплексу Р-17 «Эльбрус»[168].

Мінабароны Арменіі адхіліў гэтыя абвінавачванні, заявіўшы, што з тэрыторыі Арменіі удараў па тэрыторыі Азербайджана выраблена не было. Па словах прэс-сакратара Шушана Сцяпаняна, раней у небе над горадам Капан і найбліжэйшымі сёламі былі заўважаныя азербайджанскіх беспілотнікі, якія спрабавалі атакаваць ваенную інфраструктуру і грамадзянскія аб’екты; два беспілотнікі, па яе словах, былі пазней збітыя[169][170]. У той жа час карэспандэнт агенцтва Франс Прэс у Сцепанакерце паведаміў, што і там чутныя сірэны і гукі выбухаў[171].

Мінабароны Азербайджана заявіла, што з раніцы ўзброеныя сілы Арменіі падвяргалі абстрэлу населеныя пункты на тэрыторыі Тэртэрскага, Агдамскага, Бардзінскага і Агджабедзінскага раёнаў[172] і што за ноч азербайджанскім войскам удалося прасунуць лінію фронту. Пры гэтым, паводле паведамлення, на розных напрамках фронту было знішчана і выведзена з ладу вялікая колькасць жывой сілы армян, а таксама сем танкаў Т-72, дзве РСЗА БМ-21 «Град», восем Д-30 і адна Д-20 гаўбіц-гармат, дзесяць адзінак грузавых аўтамабіляў з боепрыпасамі і сем адзінак іншай аўтамабільнай тэхнікі[173]. Акрамя гэтага, па паведамленні Мінабароны, азербайджанская армія знішчыла тактычны БПЛА на армяна-азербайджанскай мяжы ў раёне Тавузскага раёна[174], а таксама ЗРК С-125 і штурмавік Су-25, які зрабіў спробу нанесці авіяўдары па азербайджанскіх пазіцыях у Джэбраіле[175]. Армянскі бок абверг інфармацыю аб збітым Су-25[176].

У той жа дзень у відэазвароце да нацыі прэзідэнт Азербайджана Ільхам Аліеў абвясціў, што азербайджанская армія вызваліла горад Фізулі, а таксама вёскі Качахмедлі, Чыман, Джуварлы, Пірахмедлі, Мусабейлі, Ішыглы і Дэдэлі Фізулінскага раёна[177].

Увечары 17 кастрычніка бакі дамовіліся аб часовым гуманітарным перамір’і[178].

Чацьвёрты тыдзень[правіць | правіць зыходнік]

18 кастрычніка

Раніцай Мінабароны Арменіі паведаміла пра атаку праціўніка ў паўднёвым кірунку на Худаферынскае вадасховішча з мэтай заняць выгадныя пазіцыі[179]. У сацыяльных сетках з’явіліся фота і відэа ўзняцця на Худаферынскім мосце азербайджанскага сцяга азербайджанскімі вайскоўцамі;[180] пазней прэзідэнт Азербайджана Ільхам Аліеў абвясціў аб узняцці азербайджанскага сцяга над Худаферынам на сваёй старонцы ў Твітэры[181]. Пазней Мінабароны Арменіі прызнала, што азербайджанская армія прасунулася ў гэтым кірунку[182].

На сайце Мінабароны Азербайджана была размешчана відэаздымка горада Фізулі і цырымоніі ўзняцця сцяга Азербайджана ля будынка мясцовай адміністрацыі[183]. У іншым відэарэпартажы міністэрства паведаміла, што пры вызваленні горада азербайджанскае войска захапіла армянскую вайсковую часць з вялікай колькасцю пакінутай баявой тэхнікі і боепрыпасаў[184][185].

Нягледзячы на пагадненне аб часовым перамір’і, баявыя дзеянні працягваліся 18 кастрычніка на працягу ўсяго дня. Азербайджанскі бок распаўсюдзіў інфармацыю, што быў збіты чарговы армянскі штурмавік Су-25, які ляцеў у напрамку Джэбраіла,[186] і што варожы бок працягваў абстрэльваць Агдамскі раён,[187] у прыватнасці могілкі вёскі Ахмедагалы[188]. Днём, па паведамленні азербайджанскіх крыніц, ваенна-паветраным сілам Азербайджана ўдалося збіць ракету, выпушчаную ў напрамку Хызінскага раёна; яе абломкі, па словах начальніка аператыўнага штаба Агенцтва па размініраванні тэрыторый Азербайджана, былі выяўленыя на беразе ракі Сіталчай[189]

Армянскі бок абверг інфармацыю аб збітым штурмавіку Су-25[190] і ў сваю чаргу заявіў, што ў небе над Нагорным Карабахам былі збітыя два азербайджанскія БПЛА[191]. Азербайджанскі бок паведаміў аб гібелі палкоўніка Гегама Габрыеляна, камандзіра дыслакаванага ў Мартуні мотастралковага палка;[192] армянскі бок пацвердзіў гэтую інфармацыю[193].

19 кастрычніка

Раніцай 19 кастрычніка прэзідэнт Азербайджана Ільхам Аліеў абвясціў на сваёй старонцы ў Твітары аб вызваленні вёсак Салтанлы, Амірварлы, Машанлы, Гасанлі, Алыкейхалы, Кумлак, Гаджылы, Гэгэрчын-Вейсалі, Ніязкулулар, Кечалмамедлі, Шахвелі, Гаджыісмаілы і Ісахлы Джэбраільскага раёна[194].

Раніцай Мінабароны Азербайджана паведаміла аб абстрэле праціўнікам Геранбойскага, Тэртэрскага, Агдамскага раёнаў[195], азербайджанскіх абарончых пазіцый, а таксама аб знішчэнні жывой сілы і пэўнай колькасці тэхнікі праціўніка[196]. Падчас абстрэлу вёскі Азад Гарагоюнлу ў Тэртэрскім раёне ўзнік пажар на Тэртарскім баваўняным заводзе. Армянскі бок, у сваю чаргу, абвінаваціў Азербайджан у нанясенні начных ракетных удараў па горадзе Мартуні, а таксама па сёлах Ішыглы, Ханлык, Бала-Салтанлы і Хандэк Кубатлінскага раёна[197].

20 кастрычніка

Абодва бакі з раніцы паведамілі пра баі на паўночным і паўднёвым участках фронту, прычым Мінабароны Азербайджана дадало ў свае зводкі трэці, кубатлінска-зангеланскі кірунак[198].

Днём прэзідэнт непрызнанай НКР А. Аруцюнян прызнаў, што на паўднёвым участку фронту азербайджанская армія дайшла да Зангеланскага раёна і апынулася ў лічаных кіламетрах ад мяжы Арменіі. Найбольш цяжкія баі, паводле яго слоў, праходзілі на тэрыторыях вёсак Ханлык, Мінджаван і горада Зангелан.

Бліжэй да вечара прэзідэнт Азербайджанскай Рэспублікі Ільхам Аліеў у звароце да народа абвясціў аб «вызваленні ад акупацыі» вёсак Дардчынар, Кюрдлер, Юхары Абдурахманлы, Каргабазар, Ашагы Вейслі, Юхары Аібасанлы Фізулінскага раёна, Сафарша, Гасангайды, Фуганлы, Імамбагы, Даш Вейслі, Агтепе, Ярахмедлі Джэбраільскага раёна, Агджакенд, Мюлькюдары, Дашбашы, Гюнешлі, Ванк Хаджавендскага раёна, а таксама гарады Зангелан і вёсак Хавалы, Зернелі, Мамедбейлі, Хекеры, Шарыфан, Муганлы Зангеланскага раёна[199].

21 кастрычніка

Міністэрства абароны Арменіі распаўсюдзіла інфармацыю пра смерць камандзіраў вайсковай часці, палкоўніка Вячаслава Валер’евіча Васкоўскага, намесніка камандзіра вайсковай часці, лейтэнант-палкоўніка Ваагана Арамовіча Тумасяна, капітана Заграба Грачыковіча Качарана, старэйшага лейтэнанта Чалака Самвелавіча Хачатрана[200][201].

У прэс-службе Мінабароны Азербайджана абвясцілі, што падчас баявых дзеянняў на Джэбраільскім кірунку быў знішчаны батальён 556-га палка УС Арменіі[202].

22 кастрычніка

Прэзідэнт Азербайджанскай Рэспублікі Ільхам Аліеў напісаў на сваёй старонцы ў Twitter аб вызваленні вёсак Келугішлаг, Малаткешын, Кянд Зянгілан, Генлік, Вялігулубяйлі, Гарадзяра, Чапядзяра, Татар, Амірханлы, Гаргулу, Бартаз, Дзяляклі і пасёлак Агбянд[203] Зангіланскага раёна[204], Малавялі, Юхары Ряфідынлі, Ашагы Ряфідынлі Фізулінскога раёна, сеў Сірык, Шыхлар, Масталібейлі і Дерзылі Джэбраільскага раёна[205].

Тым часам, прэс-сакратар прэзідэнта НКР Ваграм Пагасян паведаміў, што ідуць жорсткія баі на подступах да сёлаў Шэхер і Каджар[206].

23 кастрычніка

Па паведамленнях абодвух бакоў, лакальныя баі працягваліся па ўсёй лініі фронту[207][208]. Армянскі бок заявіў, што Азербайджан ужыў РСЗА «Смерч» для абстрэлу горада Мардакерт. Акрамя таго, рана раніцай абстрэлу падвергліся горад Мартуні, пасёлак Красны Базар і сяло Тагавард Мартунінскага раёна[209][210].

Мінабароны Азербайджана абвясціла аб разбурэнні армянскіх апорных пунктаў і ўзяцці азербайджанскай арміяй тэрыторый і вышынь на Фізулінскім, Джэбраільскім і Кубатлінскім кірунках, а таксама аб чатырох збітых БПЛА праціўніка[211].

24 кастрычніка

Мінабароны Азербайджана паведаміла аб працягам баях на Агдэрынскім, Хаджавендскім, Фізулінскім, Гадруцкім і Губадлінскім кірунках[212]. Генпракуратура Азербайджана паведаміла пра смерць грамадзяніна Расіі 2007 года нараджэння, пацярпелага 17 кастрычніка пры ракетным абстрэле горада Гянджа[213].

Другі месяц[правіць | правіць зыходнік]

Прасоўванне азербайджанскай арміі да 29-га кастрычніка на поўдні Карабаха ўздоўж іранскай мяжы.

Пяты тыдзень[правіць | правіць зыходнік]

25 кастрычніка

Мінабароны Азербайджана заявіла аб знішчэнні армянскай ваеннай тэхнікі і жывой сілы, пашырэнні ўзятых пад кантроль тэрыторый і ўзяцці новых пазіцый у розных напрамках[214], а таксама абвінаваціла армянскія сілы ў абстрэлах шэрагу раёнаў[215]. Армянскія вайскоўцы таксама паведамлялі аб баях на ўсіх кірунках, а ўлады НКР абвінавацілі Азербайджан у абстрэлах прыфрантавых населеных пунктаў і іх ваколіц.

Увечары ў Мінабарны Арменіі паведамілі, што паблізу горада Кубатлы блізу мяжы з Арменіяй разгортваюцца «асабліва жорсткія баі»[216]. Прыкладна праз гадзіну прэзідэнт Азербайджана Ільхам Аліеў абвясціў аб узяцці азербайджанскай арміяй пад кантроль горада Кубатлы, а таксама некалькіх вёсак Кубатлінскага, Зангеланскага і Джэбраільскага раёнаў[217].

26 кастрычніка

У 08:00 па мясцовым часе ўступіла ў сілу трэцяя па ліку дамоўленасць паміж кіраўнікамі МЗС Азербайджана і Арменіі, на гэты раз пры пасярэдніцтве ЗША, пагадненне аб гуманітарным перамір’і[218]. Аднак хутка бакі зноў абвінавацілі адзін аднаго ў яго парушэнні. Спачатку Мінабароны Азербайджана абвінаваціла армянскі бок у абстрэле з напрамку горада Лачын падраздзяленняў азербайджанскай арміі. Затым у Мінабароны Арменіі абвінавацілі Азербайджан у абстрэле баявых пазіцый на паўночным усходзе Карабаха[219][220].

Прэзідэнт Азербайджана заявіў, што пад кантроль азербайджанскіх УС перайшлі вёскі Падар, Эфендылер, Юсіфбейлі, Чайтумас, Ханлыг, Сарыятаг, Малабурхан Губадлінскага раёна[221], а таксама вёскі Зангеланскага раёна Албейлі, Рабенд, Енікенд і вёскі Джэбраільскага раёна: Сафулу, Даг-Машанлы, Кюрды, Говаслу, Чалебі[222].

27 кастрычніка

Раніцай Мінабароны Азербайджана паведаміла пра баі на Хаджавендскім, Фізулінскім і Кубатлінскім напрамках фронту[223]. Улады НКР абвясцілі, што міністр абароны НКР Джалал Аруцюнян атрымаў раненне на баявой пазіцыі, а на яго месца быў прызначаны Мікаэл Арзуманян[224].

Арменія абвінаваціла УС Азербайджана ў тым, што яны нанеслі ўдар па яе тэрыторыі, у раёне, дзе сыходзяцца межы Арменіі, Азербайджана і Ірана. Мінабароны Азербайджана абвергла гэтую заяву і сумесна з пагранслужбай заявіла, што маюць поўнае права біць па ваенных аб’ектах, калі ад іх зыходзіць пагроза азербайджанскай тэрыторыі, незалежна ад іх месцазнаходжання. Неўзабаве Мінабароны Арменіі паведаміла, што армянскія УС «распачалі прэвентыўныя меры»[225].

Паводле звестак МЗС Азербайджана, у выніку ракетнага абстрэлу з РСЗА «Смерч» вёскі Караюсіфлі Бардзінскага раёна загінула чатыры мірныя жыхары (у тым ліку адно дзіця), 13 чалавек атрымалі раненні. Мінабароны Азербайджана ўсклала адказнасць за абстрэл на УС Арменіі. Улады НКР, у сваю чаргу, абвінавацілі Азербайджан у абстрэле гарадоў Мартуні і Лачын[226].

Увечары Мінабароны Арменіі паведаміла, што азербайджанскае войска прасунулася наперад на раўніне на шляху да горада Лачын, што ўздоўж ніжняй плыні ракі Баргюшад сфармаваўся новы фронт, адкуль праціўнік спрабуе прабрацца да Лачына[227].

28 кастрычніка

Мінабароны Азербайджана паведаміла аб поспеху падчас баявых дзеянняў на Агдэрынскім, Хаджавендскім, Фізулінскім, Зангеланскім і Кубатлінскім кірунках фронту. У Мінабароны Арменіі таксама паведамілі аб баях лакальнага значэння на некаторых напрамках. Акрамя гэтага ўлады Арменіі абвінавацілі Азербайджан у абстрэле горада Мартуні. Азербайджан абвінаваціў армянскія ўзброеныя сілы ў абстрэле тэрыторыі Тэртэрскага раёна[228].

29 кастрычніка

Раніцай Мінабароны Азербайджана паведаміла аб поспеху падчас баявых дзеянняў на Хаджавендскім, Фізулінскім і Кубатлінскім кірунках фронту. У прыватнасці, была заяўлена аб знішчэнні шэрагу афіцэраў УС Арменіі[229] і двух Су-25 ВПС Арменіі на Кубатлінскім кірунку[230]. Мінабароны Арменіі абвергла паведамленні аб збітых самалётах[231]. Раніцай улады НКР паведамлялі аб цяжкіх баях блізу сёл Чанахчы, Схнах і Карабулак[232]. Увечары прэзідэнт НКР абвясціў у відэазвароце, што азербайджанская армія знаходзіцца ўжо ў пяці кіламетрах ад горада Шуша[233].

Прэзідэнт Азербайджана выдаў указ «аб арганізацыі часовага асаблівага ўпраўлення на вызваленых тэрыторыях». Згодна з указам для кожнага раёна размешчанага на гэтых тэрыторыях будзе прызначаны часовы камендант, які каардынуе работу органаў улады[234].

Пры пасярэдніцтве Расіі, пры ўдзеле палявой групы МКЧК і асабістага прадстаўніка дзеючага старшыні АБСЕ армянскаму боку былі перададзеныя цела 29 армянскіх вайскоўцаў. Акрамя гэтага, з Азербайджана ў Арменію была вернутая пажылая жыхарка Гадрута, якая засталася ў горадзе пасля таго, як яго заняла азербайджанская армія[235], армянскі бок адмовіўся прыняць іншага пажылога жыхара Гадрута[236].

30 кастрычніка

Прэзідэнт Азербайджана Ільхам Аліеў заявіў, што «азербайджанская армія вызваліла ад акупацыі» вёскі Худавердзілі, Гурбантэпе, Шахвеледлі, Хубьярлы Джэбраільскага раёна, вёскі Аладзін, Веджнелі Зангеланскага раёна і вёскі Каўдадыг, Мемер, Малалы Кубатлінскага раёна[237].

Amnesty International паведаміла аб першым пацверджанні прымянення Арменіяй касетных боепрыпасаў, ахарактарызаваўшы яго як «жорсткае і безразважнае»[238].

31 кастрычніка

Арменія заявіла, што Азербайджан прымяняе забароненыя фосфарныя боепрыпасы над Нагорным Карабахам, падпальваючы лясы ў ваколіцах населеных пунктаў[239][240]. Абодва бакі пачынаюць абвінавачваць адзін аднаго ў бамбардзіроўках жылых раёнаў у парушэнне пакта[241][242]. МЗС Расіі тады заявіў, што яны будуць гатовыя аказаць «усю неабходную дапамогу» партнёру па АДКБ Арменіі, калі канфлікт распаўсюдзіцца на тэрыторыю Арменіі[243].

Шосты тыдзень[правіць | правіць зыходнік]

1 лістапада

На працягу дня Сцепанакерт, Мардакерт і Шуша некалькі разоў траплялі пад абстрэл з боку арміі Азербайджана. З боку ж армянскіх сіл снарады прыляталі па вёсках у Тэртарскім і Агджабедзінскім раёнах. У той жа час, паводле паведамленняў абодвых бакоў, па ўсёй лініі судакранання ішлі баявыя сутыкненні[244].

2 лістапада

Прэзідэнт Азербайджана Ільхам Аліеў абвясціў, што «азербайджанская армія вызваліла вёскі Чапранд, Гаджы Ісаглы, Гоша Булаг Джэбраільскага раёна, вёскі Дэрэ Гілятаг, Беюк Гілятаг Зангеланскага раёна і вёскі Ішыглы, Мурадханлы, Міланлы Кубатлінскага раёна»[245].

У гэты ж дзень стала вядома пра гібель намесніка міністра абароны і намесніка камандуючага арміяй абароны НКР Артура Саркісяна[246][247].

Міністэрства абароны Азербайджана паведаміла, што армянскі бок падвергнуў артылерыйскаму абстрэлу пасёлак Шыхарх, сёла Газ’ян і Гапанлы Тэртэрскага раёна, а таксама сяло Енікенд Геранбойскага раёна[248].

3 лістапада

На працягу дня абодва бакі паведамлялі аб баях пад Мартуні і на паўднёвым і паўднёва-ўсходнім участках фронту. Армянскі бок таксама паведамляў аб азербайджанскіх нападах на поўначы, па кірунку Кельбаджарскага раёна[249]. Азербайджанскі бок, у сваю чаргу, паведаміў аб танкавых баях у напрамку Мартуні[250].

4 лістапада

Мінабароны Азербайджана паведаміла аб працяглых баях на некалькіх кірунках на паўднёвым і паўднёва-ўсходнім участку фронту — па кірунку да Агдама, Мартуні, Зангелана і Кубатлы. Армянскі бок паведаміў аб баях пад Шушай[251], а пазней і пад Лачынам[252]. Неўзабаве ўлады НКР абвясцілі аб часовым закрыцці для грамадзянскіх асоб участка дарогі Шуша—Лачын, якая вядзе з Арменіі ў Нагорны Карабах, у сувязі з інтэнсіўнасцю баёў у гэтым кірунку[253].

Бліжэй да вечара прэзідэнт Азербайджана абвясціў аб «вызваленні азербайджанскай арміяй» сёлаў Мірак, Каўдар Джэбраільскага, Мешадзіісмаілы, Шафібейлі Зангеланскага і Башарат, Каракішыляр і Караджалы Кубатлінскага раёнаў[254].

У сеткі з’явіліся паведамленні, што азербайджанская армія выкарыстоўвае беларускую сістэму РЭБ «Навальніца-С» для барацьбы з БПЛА праціўніка[255]. Сістэмы былі набытыя Азербайджанам у беларускіх распрацоўшчыкаў прыкладна ў 2018 годзе. У Баку паведамляецца, што гэты комплекс знішчыў адзін армянскі беспілотнік у Тавузскім раёне[256]

5 лістапада

Міністэрства абароны Азербайджана абвінаваціла армянскіх вайскоўцаў у абстрэле вёскі Кіямадзінлі Агджабедзінскага раёна і неназваных «населеных пунктаў Геранбойскага і Тэрцёрскага раёнаў», пазней тая ж крыніца паведаміла аб абстрэле армянскім бокам горада Тэртэр, сяла Сахлаабад Тэртэрскага раёна, а таксама сёлаў Гаджытуралы і Афатлі Агдамскага раёна. Улады НКР, у сваю чаргу, паведамілі аб абстрэлах Лачына і Шушы і прылеглых да іх населеных пунктаў[257].

Міністэрства абароны Азербайджана паведаміла, што на тэртарскім кірунку азербайджанскія войскі нанеслі ўдар па штабе 7-га горнастралковага палка 10-й горнастралковай дывізіі ў сяле Танашэн[258]. Армія НКР паведаміла пра баі з невялікімі групамі праціўніка ў раёне вёсак Дашалты і Туршсу[259].

6 лістапада

Як паведаміла Служба па надзвычайных сітуацыях НКР, узброеныя сілы Азербайджана ўсю ноч інтэнсіўна абстрэльвалі Сцепанакерт і Шушу. Па папярэдніх даных, загінулі тры мірных жыхара[260]. Абстрэлы Сцепанакерта пацвердзіў карэспандэнт «Известий», ахарактарызаваўшы як «вельмі жорсткія выбухі па ўсім Сцепанакерце і ўскраінах»[261].

Міністэрства абароны Азербайджана заявіла, што армянскі бок падвергнуў абстрэлу горад Тэртэр, сёлы Казьян, Капанлы, Кайнаг і Гусанлі Тэртэрскага раёна, сяло Тапкаракаюнлу Геранбойскага раёна[262][263], а таксама ўчасткі армяна-азербайджанскай дзяржаўнай мяжы ў Тавузскім, Кедабекскім і Дашкесанскім раёнах Азербайджана[264].

7 лістапада

Раніцай Мінабароны Азербайджана паведаміла аб працягам баях на ўсіх напрамках фронту, у асноўным на Агдэрынскім, Агдамскім і Хаджавендскім кірунках[265]. Мінабароны НКР, у сваю чаргу, паведаміла аб разлютаваных баях на ўчастку Шуша—Дашалты[266].

Днём прэзідэнт Азербайджана Ільхам Аліеў абвясціў аб «вызваленні» сёлаў Юхары Вейсалі, Юхары Сеідахмедлі, Корган, Махмудлу 3-е, Каджар, Канапылар Фізулінскага раёна, Юхары Мазра, Янархадж Джэбраільскага раёна, Каз’ян, Балю-Салтанлы, Марданлы Кубатлінскага раёна, Бешдалі Зангеланскага раёна, Карабулак, Машхмаат Хаджалінскага раёна, Атагут і Цакуры Хаджавендскага раёна[267].

Карэспандэнт Le Monde паведаміў са Сцепанакерта аб дастаўленых у шпіталь горада дзясятках параненых вайскоўцаў, і, што «абаронцы Шушы разарваныя на шматкі». Астатнія, па словах рэпарцёра, «спускаюцца з гор, змардаваныя, не ведаючы, ці змогуць яны вярнуцца ў бой, кідаючы па шляху сваё абмундзіраванне». Бітва за Шушу, згодна з газетай, павярнулася ўвечары ў пятніцу 6 лістапада ў карысць азербайджанскіх сіл[268].

Сёмы тыдзень[правіць | правіць зыходнік]

8 лістапада

Раніцай Дзяржаўная служба па надзвычайных сітуацыях НКР паведаміла, што армія Азербайджана нанесла па Сцепанакерту восем ракетных удараў. Паводле папярэдняй інфармацыі, пацярпелых няма[269]. Міністэрства абароны Азербайджана, у сваю чаргу, паведаміла, што ўзброеныя сілы Арменіі падвергнулі абстрэлу вёскі Тэртэрскага, Агдамскага і Агджабедзінскага раёнаў[270].

Крыніца «Известий» на месцы падзей паведаміла, што журналістаў, якія знаходзіліся ў Сцепанакерце, часова вывезлі ў Ерэван. З горада таксама вывозяць пакінутых там дзяцей і жанчын. Крыніца адзначыла, што горад Шушу амаль здалі Азербайджану, аднак у Арменіі гэтую інфармацыю абверглі. Там паведамілі аб бесперапынных баях у прыгарадзе Шушы[269].

Днём прэзідэнт Азербайджана Ільхам Аліеў абвясціў аб «вызваленні горада Шуша»[271][272][273]. Прадстаўнік мінабароны Арменіі Арцрун Аванісян заявіў у адказ, што Азербайджану «не атрымалася цалкам узяць горад і адрэзаць ўсю лагістыку»[274].

9 лістапада

Раніцай Мінабароны Азербайджана паведаміла аб баявых аперацыях на Агдэрынскім, Агдамскім, Хаджавендскім і Кубатлінскім кірунках фронту. Улады НКР паведамілі, што больш сутак адлюстроўваюць атакі праціўніка на Сцепанакерт з боку Шушы. Міністэрства абароны Азербайджана паведаміла аб тым, што армянскія сілы паблізу вёскі Зарыслы распачалі беспаспяховую спробу выхаду з акружэння па дарозе Лачын-Шуша.

Увечары ў 18:30 па мясцовым часе на тэрыторыі Арменіі блізу мяжы з Нахічеванскай Аўтаномнай Рэспублікай УС Азербайджана збілі расійскі ваенны верталёт Мі-24. МЗС Азербайджана прынёс выбачэнні расійскім баку ў сувязі з гэтым трагічным інцыдэнтам і заявіў аб гатоўнасці выплаціць кампенсацыю. У ведамстве патлумачылі, што памылка адбылася з-за таго, што верталёт пралятаў у непасрэднай блізкасці да армяна-азербайджанскай мяжы, у той час як падчас нагорна-карабахскага канфлікту працягваюцца актыўныя баявыя сутыкненні. Па словах МЗС Азербайджана, палёт праходзіў у цёмны час сутак, на малой вышыні і па-за зонай радарнага выяўлення сродкаў СПА. Акрамя таго, расійскія верталёты раней не былі заўважаныя ў раёне,дзе адбыўся інцыдэнт[275][276]. Паводле заявы МЗС, рашэнне адкрыць агонь на паражэнне было прынята дзяжурным баявым разлікам у святле напружанай абстаноўкі ў рэгіёне і павышанай баявой гатоўнасці ў сувязі з магчымымі правакацыямі армянскага боку[277]. Паводле звестак расійскага боку, верталёт Мі-24 знаходзіўся ў паветранай прасторы Арменіі па-за зонай баявых дзеянняў і быў збіты азербайджанскімі вайскоўцамі з пераноснага зенітнага ракетнага комплексу, інцыдэнт адбыўся прыкладна а 17:30 паводле маскоўскага часу, верталёт упаў у горнай мясцовасці ля вёскі Ерасх, ён суправаджаў аўтакалону 102-й вайсковай базы, якая рухалася па тэрыторыі Арменіі. Два члены экіпажа загінулі, трэці атрымаў траўмы сярэдняй цяжкасці і быў дастаўлены на аэрадром базавання[278].

10 лістапада

Арменія і Азербайджан, пры пасрэдніцтве Расіі, падпісалі пагадненне аб спыненні ваенных дзеянняў у Нагорным Карабаху.

Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]

Заўвагі[правіць | правіць зыходнік]

  1. Fighting erupts between Armenia, Azerbaijan over disputed region. Al Jazeera (27 верасня 2020). Праверана 27 September 2020.
  2. Армения объявляет военное положение и мобилизацию в Нагорном Карабахе (англ.). U.S. News & World Report (27 верасня 2020). Праверана 27 September 2020.
  3. Президент Нагорного Карабаха сообщил о потерях республики. — «Да, у нас есть потерянные позиции, в основном в направлении Талиша и на южном направлении, у нас есть десятки погибших»
  4. Уничтожены резервные силы противника – ВИДЕО.
  5. Баку заявил о разрушении большей части армянской военной инфраструктуры в Карабахе. — «Азербайджан в течение короткого времени с применением высоких технологий, беспилотников, точечными ударами выводит из строя созданную военную инфраструктурную базу»
  6. UN Security Council calls for immediate end to fighting in Nagorno-Karabakh (англ.). France 24 (30 верасня 2020). Праверана 30 верасня 2020.
  7. В Карабахе началось перемирие. Стороны конфликта обвиняют друг друга в его нарушении // Русская служба Би-би-си, 10.10.2020
  8. а б Война в Карабахе, день 16-й: умозрительное перемирие и 96 погибших у армян
  9. Азербайджан бомбит Степанакерт, власти призывают население прятаться в убежищах (руск.). PanARMENIAN.Net. Праверана 27-10-2020.
  10. В Карабахе неспокойно: Пашинян сообщил об азербайджанском наступлении (руск.). Sputnik Армения. Праверана 27-10-2020.
  11. Войска Азербайджанской Армии приступили к контрнаступательной операции по всему фронту
  12. Армянские вооруженные силы совершили масштабные провокации по всей протяжённости фронта
  13. Азербайджан и Армения столкнулись из-за спорного Нагорно-Карабахского региона (англ.). BBC (27 верасня 2020). Праверана 27 September 2020.
  14. В Карабахе объявлена всеобщая мобилизация (руск.). PanARMENIAN.Net. Праверана 27-10-2020.
  15. Власти Армении ввели военное положение и объявили всеобщую мобилизацию (руск.). РИА Новости. Праверана 27 верасня 2020.
  16. Президент Ильхам Алиев: Азербайджанская армия в настоящее время подвергает обстрелу, наносит удары по военным позициям врага (27 верасня 2020). Праверана 27 верасня 2020.
  17. Президент Алиев созвал Совбез Азербайджана для обсуждения провокации Армении на линии соприкосновения
  18. Эскалация в Карабахе: подбиты танки, вертолёты и средства ПВО (руск.). Газета.Ru. Праверана 27 верасня 2020.
  19. Между Арменией и Азербайджаном вспыхнули бои (англ.). Bloomberg (27 верасня 2020). Праверана 27 September 2020.
  20. In the morning, there were attacks in the direction of Vardenis on the territory of Armenia. Hovhannisyan (in Armenian), RFE/RL, 27 Sept 2020
  21. Azərbaycan Ordusu 6 kəndi erməni işğalından azad edib (азерб.). Report.az (27 верасня 2020). Праверана 27 September 2020.
  22. Academy Of Development LLC. Провокация Азербайджана, заявило министерство обороны НКР (арм.)(недаступная спасылка). nkrmil.am. Архівавана з першакрыніцы 3 кастрычніка 2020. Праверана 27 верасня 2020.
  23. Азербайджанская Армия освободила ряд оккупированных сёл и важные высоты
  24. Есть потерянные позиции в направлении Талыша – лидер Нагорного Карабаха
  25. Минобороны Азербайджана утверждает, что взяло очередную высоту в Карабахе (руск.). EADaily. Праверана 27 верасня 2020.
  26. Командованию воинского соединения Армении было предложено сдаться
  27. Президент Арцаха: Армия обороны осуществила несколько блестящих военных действий (руск.). news.am. Праверана 28 верасня 2020.
  28. Несколько десятков тел азербайджанцев находятся на армянской стороне (руск.). armenpress.am. Праверана 28 верасня 2020.
  29. Враг предупреждается в последний раз
  30. Ночь под обстрелом: снаряды летят в мирных жителей Тертера
  31. Выгодные высоты вокруг села Талыш были очищены от врага
  32. Уничтожено ещё два танка противника
  33. Уничтожены ещё два танка противника
  34. Уничтожено ещё несколько единиц боевой техники противника
  35. В Карабахе пресечена широкомасштабная атака ВС Азербайджана – видео (руск.). Sputnik Армения. Праверана 28 верасня 2020.
  36. Артиллерийским подразделениям противника на Агдеринском направлении был нанесён ответный удар - видео
  37. ВС Азербайджана начали новую крупномасштабную атаку в Карабахе – МО Армении (руск.). Sputnik Армения. Праверана 28 верасня 2020.
  38. ВС Армении обстреляли села Гёранбойского района
  39. ВС Азербайджана несут большие потери: в Карабахе о том, где ведутся самые ожесточенные бои (руск.). Sputnik Армения. Праверана 30 верасня 2020.
  40. Противник подвергает артиллерийскому обстрелу город Тертер
  41. Армянские военные взяты в окружение, идет зачистка местности
  42. ВС Армении обстреливают Геранбойский район
  43. Минобороны: Личный состав армянского батальона в Тонашене бежит, оставив позиции
  44. Сводки с фронта: уничтожен командный пункт ВС Армении, противник отступает
  45. Уничтожены резервные силы противника
  46. Омбудсмен Карабаха представил информацию о раненых и погибших среди мирных граждан (руск.). Sputnik Армения. Праверана 30 верасня 2020.
  47. В Карабахе занята боевая позиция ВС Азербайджана - видео (руск.). Sputnik Армения. Праверана 30 верасня 2020.
  48. Уничтожены артиллерийские установки армянской армии - видео
  49. В Тонашене уничтожены два танка противника – видео
  50. Минобороны АР: уничтожены два армянских танка, нанесен удар по штабу противника
  51. ВС Армении продолжают нести потери: уничтожено около десяти единиц боевой техники
  52. [1]
  53. Армения применила тактический ракетный комплекс «Точка-У»
  54. Ереван опроверг сообщения о применении "Точка У"
  55. Армянские силы уничтожили 29 единиц бронетехники и три системы тяжелой артиллерии (руск.). Sputnik Армения. Праверана 30 верасня 2020.
  56. Уничтожено восемь вражеских реактивных систем залпового огня "Град"
  57. Кататься на БМП азербайджанцев: армянские военнослужащие показали трофей (руск.). Sputnik Армения. Праверана 30 верасня 2020.
  58. Уничтожены военные колонны противника
  59. В ходе ночных боев были нанесены артиллерийские удары по противнику - видео
  60. Как ВС Азербайджана уничтожают артиллерийские установки противника - видео
  61. ВС Карабаха пресекли передвижение противника: обстановка в зоне конфликта минувшей ночью (руск.). Sputnik Армения. Праверана 1 кастрычніка 2020.
  62. Противник снова подвергает артиллерийскому обстрелу город Тертер
  63. ВС Армении обстреляли Тертер: погиб еще один мирный житель Азербайджана
  64. Минобороны: все авиасредства, принадлежащие ВВС Азербайджана, находятся в строю
  65. Территория Азербайджана подверглась ракетному обстрелу из Горусского района Армении
  66. Сбитые азербайджанские самолеты были Су-25 – Минобороны Армении (руск.). Sputnik Армения. Праверана 1 кастрычніка 2020.
  67. Минобороны Азербайджана опровергло очередную дезинформацию армянской стороны
  68. Враг снова обстреливает наши поселения из артиллерийских орудий
  69. Оперативная сводка Министерства Обороны. 2 октября 2020 г.
  70. Информация Министерства обороны Азербайджана
  71. ВС Армении ударили по детскому саду в Тертере, жители спасаются от обстрела в подвалах
  72. Армянская армия обстреляла ракетами села в Бардинском, Товузском и Агдамском районах
  73. Сообщение Министерства обороны
  74. Сообщение Министерства обороны
  75. Уничтожена бронетехника и объекты снабжения ВС Армении - видео
  76. Уничтожена вражеская бронетехника и объекты снабжения
  77. Видеозапись уничтожения полевого пункта управления и танков противника - видео
  78. "В МО Армении сообщили о втором сбитом самолете ВВС Азербайджана в Карабахе". Известия. 2 октября 2020. {{cite news}}: Праверце значэнне даты ў: |date= (даведка)
  79. "Журналисты «Известий» сняли последствия обстрела Степанакерта". Известия. 2 октября 2020. {{cite news}}: Праверце значэнне даты ў: |date= (даведка)
  80. Пресечена боевая активность противника в течение ночи на различных направлениях фронта
  81. "Армения сообщила об ожесточенных боях в Карабахе на двух направлениях". РБК. 03 окт 2020. {{cite news}}: Праверце значэнне даты ў: |date= (даведка)
  82. Азербайджан взял под контроль еще один населенный пункт в Карабахе
  83. Алиев заявил, что Азербайджан занял село Мадагиз в Карабахе
  84. Алиев заявил, что Азербайджан взял под контроль еще 7 сел в Карабахе
  85. Ряд территорий Азербайджана освобожден от оккупации
  86. "Армия обороны Карабаха уничтожила большую группировку ВС Азербайджана". Спутник Армении. 03.10.2020. {{cite news}}: Праверце значэнне даты ў: |date= (даведка)
  87. "В Армении рассказали о ситуации на линии соприкосновения". РИА Новости. 03.10.2020. {{cite news}}: Праверце значэнне даты ў: |date= (даведка)
  88. "Нагорный Карабах. Восьмой день противостояния. Онлайн". Life. 4 октября 2020. {{cite news}}: Праверце значэнне даты ў: |date= (даведка)
  89. "В Армении не подтвердили взятие сел Азербайджаном в Карабахе". Вести Украины. 03 ОКТЯБРЯ 2020. {{cite news}}: Праверце значэнне даты ў: |date= (даведка)
  90. "Степанакерт обстреливают «Полонезы» и «Смерчи»". Регнум. 4 октября 2020. {{cite news}}: Праверце значэнне даты ў: |date= (даведка)
  91. "Военные объекты в городах Азербайджана стали мишенями Армии обороны Карабаха – Арутюнян". Спутник Армения. 04.10.2020. {{cite news}}: Праверце значэнне даты ў: |date= (даведка)
  92. "Минобороны Азербайджана: Гянджа обстреляна с территории Армении". Спутник Азербайджан. 04.10.2020. {{cite news}}: Праверце значэнне даты ў: |date= (даведка)
  93. Обстрел Азербайджана с территории Армении расширяет зону боевых действий – Закир Гасанов
  94. "Армения заявила, что не ведет обстрел населенных пунктов Азербайджана". РИА Новости. 4.10.2020. {{cite news}}: Праверце значэнне даты ў: |date= (даведка)
  95. Хикмет Гаджиев: главарь сепаратистского режима Араик Арутюнян тяжело ранен
  96. "В Ереване ответили на данные о тяжелом ранении лидера Нагорного Карабаха". РБК. 04 окт 2020. {{cite news}}: Праверце значэнне даты ў: |date= (даведка)
  97. Уничтожена бронетехника, средства огневой поддержки и объекты снабжения противника - видео
  98. Как азербайджанская армия ликвидировала бронетехнику ВС Армении - видео
  99. Наши города обстреливаются
  100. Наши населенные пункты подвергаются обстрелу
  101. ВС Азербайджана возобновили наступление: Армия обороны Карабаха наносит контрудар – МО
  102. Город Гянджа подвергается обстрелу с территории Армении
  103. Город Агджабеди подвергается обстрелу
  104. Уничтожены три танка ВС Армении - Минобороны Азербайджана
  105. Минобороны сообщает об уничтожении одного танка и одной БМП ВС Азербайджана
  106. Армия Карабаха проводит временное и тактическое отступление – Ваграм Погосян
  107. Армянская сторона не может снабжать свои войска на фронте - Минобороны Азербайджана
  108. Минобороны Азербайджана: армия противника отступает по всей линии фронта
  109. Минобороны Азербайджана: уничтожен склад боеприпасов армянской армии в Баллыджа
  110. Азербайджанская Армия уничтожила две боевые машины системы «Град» противника
  111. "Zham (Армения): армия обороны Арцахa своим отступлением завела вражеское подразделение в ловушку и уничтожила". 6.10.2020. {{cite news}}: Праверце значэнне даты ў: |date= (даведка)
  112. Состоялось специальное служебное совещание Министерства обороны Азербайджана
  113. Армия обороны Карабаха разбила атакующие в районе Джебраила части ВС Азербайджана
  114. Ночью на фронте продолжались бои. — «В результате артиллерийских ударов, нанесенных по противнику в течение вчерашнего дня, был выведен из строя командно-наблюдательный пункт в районе обороны 5-го горнострелкового полка вооруженных сил Армении. Есть много погибших и раненых.»
  115. "Пашинян объявил о «ключевом моменте» войны в Карабахе". РБС. 07 окт 2020. {{cite news}}: Праверце значэнне даты ў: |date= (даведка)
  116. Противнику были нанесены серьезные удары на различных направлениях фронта
  117. Степанакерт ночью подвергался обстрелам, город частично обесточен
  118. Бои в Карабахе с утра возобновились, Армия обороны не дает противнику наступать
  119. Анар Эйвазов: Решительная контрнаступательная операция Азербайджанской армии продолжается
  120. Упорные бои продолжаются – Арцрун Ованнисян раскрыл детали
  121. Война в Карабахе, день 12-й: ранены журналисты, погиб герой самого известного фото войны
  122. В Армии обороны Карабаха рассказали, как прошла ночь на передовой
  123. Ночью на всей протяжённости фронта продолжались ожесточенные бои с превосходством Азербайджанской Армии
  124. Баку и Ереван договорились о прекращении огня в Карабахе
  125. Противник ведет интенсивный огонь по Гадруту с Ходжалинского направления
  126. Министерство Обороны Азербайджана: «Противник предпринял попытки вернуть утраченные позиции, но был вынужден бежать, неся потери»
  127. Азербайджан за два дня боев в Карабахе потерял 200 человек убитыми – МО Армении
  128. Противник обстреливает город Тертер
  129. Ракетные удары наносятся по Мартуни, Шуши и сельским общинам Нагорного Карабаха
  130. Генпрокуратура Азербайджана: в городе Гянджа ракета попала в жилой дом
  131. Ermənilər Gəncəni atəşə tutdu: 5 ölü, 28 yaralı
  132. Город Гянджа подвергается обстрелу с территории Армении
  133. В Нагорном Карабахе снова прогремели взрывы
  134. В течение ночи по противнику нанесены огневые удары
  135. МИД Азербайджана сделал заявление в связи с действиями Армении
  136. Азербайджан распространяет дезинформацию об обстреле санитарной машины – МО Армении
  137. Армия Карабаха наносит значительный урон противнику – обстановка на линии фронта
  138. Наши войска сохраняют оперативное преимущество по всему фронту
  139. Агдамский район подвергся обстрелу
  140. ВС Азербайджана ведут интенсивный артобстрел на южном направлении передовой - МО Армении
  141. Су-25, беспилотники и БМП: Арцрун Ованнисян подвел итоги и сказал, где сбили самолет
  142. Минобороны Армении нагло врет от безысходности - полковник Даргяхлы
  143. Армия Азербайджана уничтожила три беспилотника противника - видео
  144. Территория Тертерского района подвергается обстрелу
  145. Территория Геранбойского, Тертерского и Агдамского районов подвергаются обстрелу
  146. Ağcəbədi rayonunun ərazisi atəşə tutulur
  147. Азербайджан возобновил ракетно-артиллерийский обстрел Нагорного Карабаха – Армия обороны
  148. Азербайджанские ВС перешли в наступление по всем направлениям – МО Армении
  149. Освобожденный от оккупации поселок Гадрут
  150. Минобороны Азербайджана сообщает об уничтожении ракетных комплексов Армении
  151. Нейтрализованы легитимные военные цели, нацеленные на мирное население Азербайджана
  152. Президент: Азербайджанская Армия освободила еще 8 сел (руск.). Информационное Агентство Репорт. Праверана 14 кастрычніка 2020.
  153. Минобороны: Противник вынужден был отступить (руск.). Информационное Агентство Репорт. Праверана 15 кастрычніка 2020.
  154. Уничтожено большое количество живой силы и техники противника (руск.). Информационное Агентство Репорт. Праверана 15 кастрычніка 2020.
  155. Обстрел карабахского села Красный Базар из РСЗО "Смерч": погиб мирный житель (руск.). Праверана 15 кастрычніка 2020.
  156. Азербайджанские ВС предприняли масштабное наступление, но были отброшены - МО
  157. Обстановка на фронте остается напряженной
  158. В Карабахе погиб старший прокурор Карен Григорян
  159. Missile strikes on Azerbaijan cities after separatist capital shelled (англ.). France 24. Праверана 17 кастрычніка 2020.
  160. Armenian missiles target residential areas in Azerbaijan's Ganja (англ.). TRT World. Праверана 17 кастрычніка 2020.(недаступная спасылка)
  161. Армения наносит удары ракетами по мирному населению Гянджи (руск.). Праверана 17 кастрычніка 2020.
  162. Генпрокуратура Азербайджана: в результате ракетного удара по Гяндже погибли 12 человек
  163. Армения выпустила ракету в Мингячевир (руск.). Праверана 17 кастрычніка 2020.
  164. В Азербайджане заявили, что при обстреле Гянджи разрушены 20 домов (руск.). РИА Новости. Праверана 17 кастрычніка 2020.
  165. Омбудсмен Азербайджана распространила заявление в связи с обстрелом города Гянджа
  166. При ракетном ударе по Гяндже погибла 16-месячная Мадина (руск.)(недаступная спасылка). Minval. Архівавана з першакрыніцы 19 кастрычніка 2020. Праверана 17 кастрычніка 2020.
  167. Число погибших от ракетного обстрела города Гянджа увеличилось
  168. Гаджиев: запуск ракеты СКАД по мирному населению - признак шизофрении руководства Армении
  169. ПВО Армении сбили в воздушном пространстве страны два азербайджанских беспилотника (руск.). Спутник Армения. Праверана 17 кастрычніка 2020.
  170. ПВО Армении сбили в воздушном пространстве страны два азербайджанских беспилотника (руск.). Спутник Армения. Праверана 17 кастрычніка 2020.
  171. "Власти Азербайджана сообщили о двух погибших и 23 раненых в Гяндже". ВВС. 17.10.2020. {{cite news}}: Праверце значэнне даты ў: |date= (даведка)
  172. Противник подвергает обстрелу населенные пункты Азербайджана (руск.). Праверана 17 кастрычніка 2020.
  173. Войскам Азербайджанской Армии удалось продвинуться на различных направлениях фронта (руск.). Праверана 17 кастрычніка 2020.
  174. Уничтожен очередной тактический БПЛА Армении (руск.). Праверана 17 кастрычніка 2020.
  175. Уничтожен штурмовик Су-25 противника (руск.). Праверана 17 кастрычніка 2020.
  176. В Ереване опровергли заявление Баку о сбитом Су-25 армянской стороны (руск.). Праверана 17 кастрычніка 2020.
  177. Ильхам Алиев: «Физули наш!» (руск.). Праверана 17 кастрычніка 2020.
  178. No:357/20, Azərbaycan Respublikasının Xarici İşlər Nazirliyinin Mətbuat xidməti idarəsinin məlumatı
  179. Азербайджан атаковал водохранилище Худаферин на границе Ирана и Арцаха
  180. "Флаг Азербайджана водружен на Худаферинский мост: фото и видео". Minval.az. 18.10.2020. {{cite news}}: Праверце значэнне даты ў: |date= (даведка) Архіўная копія. Архівавана з першакрыніцы 22 кастрычніка 2020. Праверана 19 кастрычніка 2020.
  181. "Ильхам Алиев: Худаферин - наш!". Haqqin.az. 18.10.2020. {{cite news}}: Праверце значэнне даты ў: |date= (даведка)
  182. Азербайджанские ВС были отброшены на северном направлении - Ованнисян
  183. "В центре освобожденного от оккупации города Физули поднят Азербайджанский флаг – ВИДЕО". 18.10.2020. {{cite news}}: Праверце значэнне даты ў: |date= (даведка)
  184. "Захвачена воинская часть противника - ВИДЕО". 18.10.2020. {{cite news}}: Праверце значэнне даты ў: |date= (даведка)
  185. "Захвачены боевая техника и боеприпасы противника - ВИДЕО". 18.10.2020. {{cite news}}: Праверце значэнне даты ў: |date= (даведка)
  186. "Сбит очередной штурмовик Су-25 вооруженных сил Армении". 18.10.2020. {{cite news}}: Праверце значэнне даты ў: |date= (даведка)
  187. "Агдамский район подвергается обстрелу". 18.10.2020. {{cite news}}: Праверце значэнне даты ў: |date= (даведка)
  188. "Армянские фашисты продолжают обстрел азербайджанских кладбищ". Minval. 18.10.2020. {{cite news}}: Праверце значэнне даты ў: |date= (даведка) Архіўная копія. Архівавана з першакрыніцы 23 кастрычніка 2020. Праверана 19 кастрычніка 2020.
  189. "ВВС Азербайджана сбили над Хызы выпущенную из комплекса С-300 армии Армении ракету". Minval. 18.10.2020. {{cite news}}: Праверце значэнне даты ў: |date= (даведка) Архіўная копія. Архівавана з першакрыніцы 22 кастрычніка 2020. Праверана 19 кастрычніка 2020.
  190. "В Армении опровергли информацию Баку о том, что в направлении Джабраила был сбит армянский штурмовик Су-25". Aysor.am. 18.10.2020. {{cite news}}: Праверце значэнне даты ў: |date= (даведка)
  191. "Силы ПВО Карабаха сбили два азербайджанских беспилотника". Aysor.am. 18.10.2020. {{cite news}}: Праверце значэнне даты ў: |date= (даведка)
  192. "Азербайджан ликвидировал полковника Гегама Габриеляна". Haqqin.az. 18.10.2020. {{cite news}}: Праверце значэнне даты ў: |date= (даведка)
  193. "Минобороны Арцаха обнародовало имена 37 армянских солдат, погибших при отражении агрессии Азербайджана (СПИСОК)". Arka. 18.10.2020. {{cite news}}: Праверце значэнне даты ў: |date= (даведка)
  194. "Prezident İlham Əliyev: Cəbrayıl rayonunun 13 kəndi azad edilib". mod.gov.az [азербайджанская]. 19.10.2020. {{cite news}}: Праверце значэнне даты ў: |date= (даведка)
  195. Противник подвергает обстрелу наши населенные пункты
  196. Последняя обстановка на фронте
  197. "Азербайджан подверг ракетному обстрелу город Мартуни и ряд общин Арцаха". Arka [азербайджанская]. 19.10.2020. {{cite news}}: Праверце значэнне даты ў: |date= (даведка)
  198. Последняя обстановка на фронте на 20 октября
  199. Президент Ильхам Алиев: Освобождены от оккупации город Зангилан и 6 сел района, 18 сел Физулинского, Джебраильского и Ходжавендского районов
  200. Уничтожены еще 4 офицера Армении, включая командира военной части (руск.). Информационное Агентство Репорт. Праверана 21 кастрычніка 2020.
  201. Офицерам Минобороны Армении посмертно присуждены высокие награды за мужество и самоотверженность в боях | ArmenianReport (руск.). armenianreport.com (21 кастрычніка 2020). Праверана 21 кастрычніка 2020.
  202. Баку заявил о выведенном из строя батальоне ВС Армении в Карабахе (руск.).
  203. На Агбяндской пограничной заставе развевается азербайджанский флаг (руск.). Информационное Агентство Репорт. Праверана 22 кастрычніка 2020.
  204. Освобождены 1 поселок и 13 сел Зангиланского района (руск.). Информационное Агентство Репорт. Праверана 22 кастрычніка 2020.
  205. Освобождены еще несколько сел Джебраильского и Физулинского районов (руск.). Информационное Агентство Репорт. Праверана 22 кастрычніка 2020.
  206. В Мартуни бои идут на подступах к селам Шехер и Дживан. Mediamax.am (22 кастрычніка 2020). Праверана 22 кастрычніка 2020.
  207. Локальные бои продолжаются по всему фронту в Карабахе. Aysor.am (23 кастрычніка 2020). Праверана 23 кастрычніка 2020.
  208. Обстановка на фронте по состоянию на 23 октября. Министерство обороны Азербайджана (23 кастрычніка 2020). Праверана 23 кастрычніка 2020.
  209. Город Мартакерт обстреливается Азербайджаном из систем «Смерч». Aysor.am (23 кастрычніка 2020). Праверана 23 кастрычніка 2020.
  210. Azerbaijan uses Smerch in direction of Martuni’s Karmir Shuka and Taghavard villages. Aysor.am (23 кастрычніка 2020). Праверана 23 кастрычніка 2020.
  211. Ликвидированы 4 БПЛА противника. Министерство обороны Азербайджана (23 кастрычніка 2020). Праверана 23 кастрычніка 2020.
  212. В Баку сообщили о продолжении боевых действий в зоне карабахского конфликта. ТАСС. Праверана 24 кастрычніка 2020.
  213. В Баку сообщили о смерти россиянина, пострадавшего при ракетном ударе по Гяндже. ТАСС. Праверана 24 кастрычніка 2020.
  214. Обстановка на фронте по состоянию на 25 октября
  215. Противник обстреливает наши населенные пункты
  216. "Интенсивные бои на юге Карабаха продолжаются": Ованнисян представил ситуацию на передовой
  217. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin rəsmi twitter səhifəsi.
  218. Перемирие между Арменией и Азербайджаном вступило в силу
  219. Армянские вооруженные силы подвергли артиллерийскому обстрелу подразделения Азербайджанской Армии
  220. ВС Азербайджана вновь нарушили договоренность о перемирии в Карабахе - МО Армении
  221. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin rəsmi twitter səhifəsi.
  222. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin rəsmi twitter səhifəsi.
  223. Обстановка на фронте по состоянию на 27 октября
  224. Командующий армией НКР Джалал Арутюнян ранен: его сменил Микаел Арзуманян
  225. Армянские пограничники прибегли к превентивным мерам на южном участке госграницы
  226. Удары по Бердзору и Мартуни: ВС Азербайджана обстреляли мирные населенные пункты Карабаха
  227. Противник пытался приблизиться к южным границам Армении, но был отброшен – Ованнисян
  228. Территория Тертерского района подверглась артиллерийскому обстрелу
  229. Последняя обстановка на фронте по состоянию на 29 октября
  230. Минобороны Азербайджана: противник отступает, теряя офицеров
  231. Сбиты два штурмовика Су-25 Армении
  232. Степанакерт сообщает о тяжелых боях в Аскеранском районе
  233. "Нужно разбить противника у ворот Шуши": глава Карабаха призвал всех армян к единой борьбе
  234. Azərbaycan Prezidentinin Rəsmi internet səhifəsi - SƏNƏDLƏR » Fərmanlar (азерб.). president.az. Праверана 29 кастрычніка 2020.
  235. Война в Карабахе, день 33-й: азербайджанская армия подошла к Шуше
  236. Армения отказалась принять спасенного азербайджанскими солдатами 84-летнего Мишу Мелкумяна (руск.). Sputnik Азербайджан. Праверана 30 кастрычніка 2020.
  237. Президент Ильхам Алиев: Азербайджанская армия освободила от оккупации 9 сел Джебраильского, Зангиланского и Губадлинского районов
  238. Armenia/Azerbaijan: First confirmed use of cluster munitions by Armenia ‘cruel and reckless’ (англ.). www.amnesty.org. Праверана 30 кастрычніка 2020.
  239. Azerbaijan using prohibited phosphorus munitions against civilians in Artsakh – Ombudsman. Public Radio of Armenia (31 кастрычніка 2020).
  240. Azerbaijani forces use phosphorous weapons – Defense Army. Public Radio of Armenia (31 кастрычніка 2020).
  241. Armenia, Azerbaijan trade accusations again after new attacks. ljazeera. Праверана 31 кастрычніка 2020.
  242. Nagorno-Karabakh: Armenia, Azerbaijan agree to avoid targeting civilian populations amid peace talks (англ.). DW (31 кастрычніка 2020). Праверана 31 кастрычніка 2020.
  243. Russia to 'assist' Armenia if conflict with Azerbaijan spreads beyond Nagorno-Karabakh (англ.). DW (31 кастрычніка 2020). Праверана 31 кастрычніка 2020.
  244. Главное к этому часу… Русская служба BBC. 1/11/2020.
  245. Президент Азербайджана объявил об освобождении от оккупации еще восьми сел
  246. Погиб заместитель командующего армией Нагорного Карабаха
  247. Список погибших армянских военнослужащих в Карабахе — данные за 2 ноября
  248. Противник подвергает интенсивному обстрелу территорию Тертерского и Геранбойского районов
  249. Главное к вечеру вторника 3 ноября 2020
  250. ВС Азербайджана сообщает о танковых боях под Мартуни
  251. Главное к утру среды, 39-го дня войны
  252. Минобороны Армении сообщает о боях под Лачином
  253. Часть дороги из Армении в Карабах временно закрыта для гражданских лиц – причина известна
  254. резидент Ильхам Алиев: ВС Азербайджана освободили еще семь сел
  255. В Азербайджане рассказали о том, что сбивают беспилотники Армении при помощи белорусских комплексов "Гроза-С" (4 ноября 2020)
  256. Азербайджанцы используют белорусские системы РЭБ для уничтожения армянских дронов // Аргументы недели, 4 ноября 2020
  257. Обстрелы Лачина и Шуши Архівавана 13 лістапада 2020.
  258. Разрушена военная инфраструктура противника в Тонашене
  259. Группы ВС Азербайджана уничтожены в районе сел Карин Так и Лисагор — АО Карабаха
  260. "Степанакерт и Шуши подверглись интенсивному обстрелу". Лента.Ру. 6 ноября 2020. {{cite news}}: Праверце значэнне даты ў: |date= (даведка)
  261. "Корреспондент «Известий» сообщил о новых ударах по Степанакерту". Известия. 6 ноября 2020. {{cite news}}: Праверце значэнне даты ў: |date= (даведка)
  262. Противник подвергает обстрелу села Тертера
  263. Противник подвергает артиллерийскому обстрелу села Тертера
  264. Армения нарушила режим прекращения огня на государственной границе
  265. Последняя обстановка на фронте по состоянию на 7 ноября
  266. АО НКР: упорные бои идут в районе Шуши - Карин Так, Азербайджан продолжает наступление
  267. Президент впервые объявил об освобождении двух сел в Ходжалы
  268. Haut-Karabakh : la bataille de Chouchi, clé du conflit dans la région, fait rage
  269. а б В Карабахе сообщили о восьми ракетных ударах Азербайджана по Степанакерту
  270. Противник подверг обстрелу наши населенные пункты
  271. Президент Ильхам Алиев: Город Шуша освобожден от оккупации
  272. Алиев заявил о взятии под контроль города Шуша в Карабахе (руск.). Газета.Ru. Праверана 8 лістапада 2020.
  273. Алиев: азербайджанская армия взяла под контроль город Шуша в Карабахе (руск.). РИА Новости (8 лістапада 2020). Праверана 8 лістапада 2020.
  274. В Ереване считают, что "битва за Шуши" завершится в понедельник
  275. Азербайджан признал, что сбил российский вертолет
  276. МИД: Азербайджан по ошибке сбил российский вертолет
  277. Азербайджан извинился, что сбил российский вертолет
  278. Что известно о крушении российского вертолета у армяно-азербайджанской границы