Хумбан

Хумбан
Меркаваная выява Хумбана ў Фарсе
бог неба
Міфалогія	Эламская, старажытнаперсідская
Пол	мужчынскі пол
Жонка	магчыма Пінікір або Кірырыша

Хумбан (эламск. 𒀭𒃲𒈨𒌍) — бог неба у старажытным Іране. З’яўляўся заступнікам валадарскіх дынастый у Эламе і імперыі Ахеменідаў.

Імя Хумбана ўпершыню сустракаецца ў дагаворы паміж эламітамі і акадскім валадаром Нарам-Суэнам разам з імем Пінікір (XXII ст. да н. э.). У 2 тысячагоддзі да н. э. яно ўзгадвалася рэдка — некалькі разоў як частка імён людзей, таксама існуюць запісы пра аднаўленне храма Хумбана ў Сузах. Меркавана, адзін з храмаў у Чога-Занбіль быў прысвечаны Хумбану. У 1 тысячагоддзі да н. э. Хумбан ужо меў афіцыйны культ пры валадарскім двары, узвялічваўся да статуса найвышэйшага бога.

Пасля заняпаду Эламскай дзяржавы быў запазычаны Ахеменідамі. Магчыма, прыйшоў да іх з Аншана, усходняй часткі Элама, дзе пачала кіраваць гэта персідская дынастыя. Надпісы з яго імем знаходзяць на ўмацаваннях у Персепалісе.

Хумбан сімвалізаваў сабою неба, а таксама закон і парадак. Жыхары Месапатаміі атаяснялі яго з Энлілем.

Літаратура

• Potts, D. T. The Archaeology of Elam: Formation and Transformation of an Ancient Iranian State. — Cambridge University Press, 1999. ISBN 0521563585
• Dictionary of Deities and Demons in the Bible / Ed. by Karel van der Toorn, Bob Becking, Pieter Willem van der Horst. — Brill, 1999. ISBN 90-04-11119-0
• Хинц, В. Государство Элам. — Москва: Наука, 1977.