Хімічная атака на Хан-Шэйхун
Інцыдэнт з хімічнай зброяй у Хан-Шэйхуне адбыўся 4 красавіка 2017 года. Насельніцтва сірыйскага горада Хан-Шэйхун (правінцыя Ідліб) было паранена баявымі атрутнымі рэчывамі. У выніку загінула не менш за 89 чалавек[1], пацярпела больш за 550 чалавек[2]. Гэта стала сто семдзесят пятай вядомай атакай з ужываннем хімічнай зброі за час грамадзянскай вайны ў Сірыі.[3]. Падзеі ў Хан-Шэйхуне паслужылі падставай для ракетнага ўдару ВМС ЗША па авіябазе Эш-Шайрат, нанесенай 7 красавіка.
Хіматака 4 красавіка стала самым смяротным выкарыстаннем хімічнай зброі ў сірыйскай грамадзянскай вайне пасля хімічнага нападу на Гуту ў 2013 годзе, выклікаўшы вялікі рэзананс у міжнароднай супольнасці. ААН двойчы паспрабавала прыняць рэзалюцыю, якая асуджае сірыйскі ўрад, аднак дакумент быў ветаваны Расіяй[4][5].
Абставіны атакі
[правіць | правіць зыходнік]Падчас нападу горад знаходзіўся пад кантролем ісламісцкай групоўкі Хаят Тахрыр аш-Шам, раней вядомай як Фронт аль-Нусра. Па паведамленні Мунзэра Халіла (англ.: Mounzer Khalil), які з’яўляецца кіраўніком аховы здароўя Ідліба, авіяўдар адбыўся раніцай 4 красавіка ў 06:30 мясцовага часу[6]. Сведкі паведамілі пра з’яўленне дзіўнага паху, пасля чаго з’явіліся бачныя сімптомы атручвання.
 Вонкавыя відэафайлы
| |
|---|---|
|
|
مجزرة الكيماوي بغاز السارين التي ارتكبها نظام الاسد. |
У адрозненне ад атручвання хлорам, у дадзенай атацы загінула шмат людзей, якія знаходзіліся на вуліцы. Не было тыповага для хлору зялёнага дыму. Характар паражэнняў паказвае на нервова-паралітычны рэчывы і іншыя таксіны. Іншыя сімптомы ўключалі холад у канечнасцях, зніжэнне частоты сардэчных скарачэнняў, а таксама нізкая крывяны ціск[7].
Колькасць загінулых склала 72 чалавекі па стане на 5 красавіка[8].
Адказнасць
[правіць | правіць зыходнік]Версія ЗША
[правіць | правіць зыходнік]Дзяржсакратар ЗША Рэкс Тылерсан у эфіры амерыканскага тэлеканала CBS выказаў меркаванне, што адказнасць за паразу насельніцтва ляжыць на Расіі, паколькі менавіта яна ў свой час узяла на сябе адказнасць за працэс знішчэння запасаў хімзброі ў Сірыі і гарантавала поўную забарону яго вытворчасці. Са слоў Тылерсана[1]:
[не так важна], ці была Расія саўдзельнікам, ці яе спецыялісты апынуліся некампетэнтнымі, ці ж сірыйскі ўрад іх перахітрыў — [у любым выпадку, расійскі бок] не выканаў свае абавязацельствы перад міжнароднай супольнасцю.
20 красавіка кіраўнік ваеннага ведамства ЗША Джэймс Мэціс заявіў, што Сірыя нібыта ўсё яшчэ захоўвае хімічную зброю і парушае міжнародныя дамоўленасці[9].
Расійская версія
[правіць | правіць зыходнік]Прадстаўнікі расійскага боку паведамілі, што параза атрутнымі рэчывамі з’яўляецца вынікам ўдару урадавых войскаў па ваеннай хімічнай фабрыцы[10].
Са слоў расійскага боку, аб’ектам авіяцыйнага ўдару сірыйскіх самалётаў стаў «вялікі склад зброі і боепрыпасаў тэрарыстаў» на ўсходніх ўскраінах горада Хан-Шэйхуна[11]. Паводле паведамлення Мінабароны РФ, па іх дадзеных аб’ектыўнага кантролю, авіяўдар адбыўся 3 красавіка 2017 года ў 11: 30-12:30 мясцовага часу[12]. Назіральнікі адзначаюць, што заява расійскага міністэрства абароны аб выбуху аб’екта, на якім выраблялася хімічную зброю, не падмацоўваецца ніякімі разведвальнымі дадзенымі, хоць расійскія войскі размяшчаюць тэхнічнымі сродкамі, здольнымі вырабляць аэрафотаздымку[13].
14 кастрычніка дырэктар Дэпартамента па пытаннях нераспаўсюджвання кантролю над узбраеннямі МЗС РФ Міхаіл Ульянаў на падставе фотаздымкаў пацярпелых у выніку інцыдэнту ў Хан-Шэйхуне дзяцей зрабіў выснову аб тым, што яны «падвергліся ўздзеянню псіхатропных рэчываў». Міхаіл Ульянаў таксама выказаў сумнеў, што ў Хан-Шэйхуне была прыменена авіябомба[14].
Пасля, на падставе заявы Дзярждэпу ЗША аб ужыванні хімзброі групоўкай «Хаят Тахрыр аш-Шам» у правінцыі Ідліб расійскія прадстаўнікі зрабілі выснову аб тым, што амерыканскі бок фактычна прызнала віну групоўкі ў хіматацы[15].
Рэакцыя
[правіць | правіць зыходнік]У Міністэрстве замежных спраў Расіі, са спасылкай на дадзеныя арганізацыі «Шведскія лекары за правы чалавека»[16]. назвалі пастановачнымі відэаматэрыялы хімічнай атакі ў Сірыі, якія распаўсюджваюцца заходнімі СМІ. Па словах афіцыйнага прадстаўніка МЗС РФ Марыі Захаравай, «ўся гэтая задума носіць відавочна правакацыйны характар»[17].
7 красавіка ВМС ЗША нанеслі ракетны ўдар па авіябазе Эш-Шайрат крылатымі ракетамі «Тамагаўк» па загадзе прэзідэнта ЗША Дональда Трампа. Дональд Трамп абвясціў дадзеную акцыю адказам на «ўжыванне хімічнай зброі» ў Хан-Шэйхуне сірыйскімі войскамі.
Расследаванне
[правіць | правіць зыходнік]6 красавіка Міністэрства аховы здароўя Турцыі паведаміла, што згодна з яго экспертызай, у пацярпелых было выяўлена атручэнне нервова-паралітычным газам зарын[18][19].
6 красавіка Арганізацыя па забароне хімічнай зброі (АЗХЗ) заявіла аб пачатку расследавання па справе аб магчымым ужыванні хімзброі ў Сірыі[20]. Выснова была агучана генеральным дырэктарам АЗХЗ 20 красавіка: пры авіяўдары 4 красавіка ў сірыйскім Ідлібе выкарыстоўваўся зарын або яго аналаг нервова-паралітычнага дзеянні[21]; дадзенае заключэнне было зроблена на падставе пробаў, атрыманых ад 10 ахвяраў нападу, якія былі прааналізаваны ў чатырох лабараторыях[22]. У той жа час расследаванне не было поўным, так з-за боязі за ўласную бяспеку прадстаўнікі АЗХЗ не наведвалі месца прымянення атрутнага рэчыва ў горадзе Хан-Шэйхун, з прычыны чаго не былі ўзятыя пробы грунту (што з’яўляецца неабходнай пры правядзенні падобных расследаванняў) на прадмет наяўнасці атрутных рэчываў, а таксама не былі вывучаны рэшткі боепрыпасаў, начыненых зарынам або аналагічным нервова-паралітычным газам, нібыта скінутых ВПС САР. Тым не менш, грунтуючыся толькі на ўскосных доказах, 26 кастрычніка эксперты сумеснай місіі ААН і АЗХЗ распаўсюдзілі у ААН даклад, у якім «з высокай верагоднасцю» ўсклалі віну на сірыйскія ўлады за выкарыстанне зарына 4 красавіка 2017 года ў Хан-Шэйхуне[23][24].
Гл. таксама
[правіць | правіць зыходнік]Заўвагі
[правіць | правіць зыходнік]- ↑ а б «Тиллерсон: Россия не смогла предотвратить химатаку в Сирии» // Би-Би-Си, 10 апреля 2017
- ↑ Idlib town reels following major chemical attack: ‘No rebel positions, just people’ (англ.)(недаступная спасылка). Syria Direct. Архівавана з першакрыніцы 27 жніўня 2017. Праверана 7 красавіка 2017.
- ↑ Zaher Sahloul. Will Syria’s children ever be able to breathe?. The Globe and Mail (7 красавіка 2017).
- ↑ Anna Ahronheim. Israeli officials claim Assad ordered attack, warn of Syria's chemical weapons plants. Jurusalem Post (7 красавіка 2017).
- ↑ Syria 'toxic gas' attack kills 100 in Idlib province. Al-Arabiya & AFP (4 красавіка 2017).
- ↑ Scores reported killed in gas attack on Syrian rebel area // Reuters, 4 apr 2017
- ↑ Barnard, Anne and Gordon, Michael R. (4 April 2017). "Worst Chemical Attack in Years in Syria; U.S. Blames Assad". The New York Times. Праверана 4 April 2017.
{{cite news}}: Пададзена больш чым адно значэнне|author=і|last=specified (даведка)Папярэджанні CS1: розныя назвы: authors list (спасылка) - ↑ Syria chemical attack death toll now at 72; new strikes hit
- ↑ Пентагон: «Несомненно, Сирия хранит химическое оружие»
- ↑ Angela Dewan, Kareem Khadder and Holly Yan CNN. Survivors of Syrian attack describe chemical bombs falling from sky. CNN. Праверана 7 красавіка 2017.
- ↑ "Syria 'chemical attack': What we know". BBC News [брытанская англійская]. 2017-04-06. Праверана 2017-04-07.
- ↑ Минобороны России (руск.). www.facebook.com. Праверана 7 красавіка 2017.
- ↑ «Химическая атака в Сирии: кто отравил людей?» // Би-Би-Си, 6 апреля 2017
- ↑ МИД РФ назвал ложными данные США об отравленных зарином сирийских детях (руск.)(недаступная спасылка). Интерфакс. Архівавана з першакрыніцы 14 кастрычніка 2017. Праверана 13 кастрычніка 2017.
- ↑ ""Приперли к стенке". Эксперт о признании Госдепа США по химоружию в Сирии"(руск.). РИА «Новости».
- ↑ Об очередных разоблачениях «Белых касок»
- ↑ В МИД РФ назвали постановочными видео химатаки в Сирии (руск.). Интерфакс (5 апреля 2017). Праверана 7 красавіка 2017.
- ↑ "ОЗХО начала расследование химической атаки в Сирии". Интерфакс(руск.). 2017-04-06. Праверана 2017-04-09.
- ↑ Турция: в сирийском Идлибе применялся зарин // Русская служба Би-би-си, 6 апреля 2017
- ↑ Подтверждено применение зарина в сирийском Идлибе // aa.com.tr
- ↑ ОЗХО подтвердила применение в Идлибе зарина
- ↑ "Эксперты подтвердили использование зарина при авиаударе по Идлибу". BBC Русская служба. 2017-04-20. Праверана 2017-04-21.
- ↑ "Эксперты ООН возложили вину за использование химоружия в Хан-Шейхуне на власти Сирии". Interfax.ru(руск.). 2017-10-27. Праверана 2017-10-27.
- ↑ Both ISIL and Syrian Government responsible for use of chemical weapons, UN Security Council told (англ.). Официальный сайт ООН (7 лістапада 2017). Праверана 18 мая 2018.