Перайсці да зместу

Хірон

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Хірон (значэнні).
Хірон
Χείρων
Хірон навучае Ахіла ігры на ліры
Хірон навучае Ахіла ігры на ліры
Міфалогія Старажытнагрэчаская міфалогія
Тлумачэнне імя Рука
Пол мужчынскі пол
Бацька Кронас
Маці Філіра
Браты і сёстры Зеўс і Dolops[d]
Жонка Харыкло
Дзеці Гіпа
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Хіро́н (стар.-грэч.: Χείρων, Хейрон, «рука») у старажытнагрэчаскай фесалійскай міфалогіі[1] — кентаўр, сын Кронаса і Філіры[2], першапачаткова надзелены неўміручасцю. Гесіёду прыпісвалася паэма «Навучанні Хірона»[3]. Яго жонкай была Харыкло, а дачкой — Гіпа.

У адрозненне ад большасці кентаўраў, якія славіліся буянствам, схільнасцю да п'янства і варожасцю да людзей, Хірон быў мудрым і добрым. Ён жыў на гары Пеліёне. Быў вучнем Апалона і Артэміды. У сваю чаргу вучыў вельмі шматлікіх герояў — Ясона (для падарожжа якога стварыў першы нябесны глобус), а таксама Дыяскураў, Ахіла[4] (які лічыўся яго нашчадкам), якога ён карміў ільвіным мясам, магчыма, Арфея і іншых. Навучаў медыцынскаму мастацтву Асклепія[5] і Патрокла[6], а паляўнічаму — Актэона. Удзельнік індыйскага паходу Дыяніса[7]. Падарыў Пелею дзіду з ясеню[8].

Быў асабістым сябрам Геракла. Абхоплены каханнем, да яго прыйшоў Геракл і жыл у пячоры[9]. Быў смяротна паранены атручанай стралой, выпадкова пушчанай Гераклам. Або Геракл ненаўмысна паразіў яго выстралам з лука[10], параніўшы яго ў калена, або яго нагу зачапіла выпушчаная ім страла Геракла[11]. Паводле некаторых аўтараў, ён пасяліўся ў Малеі, дзе загінуў ад стралы Геракла[12]. Малея — гэта або мыс у Лаканіцы, або горад у Фесаліі.

Зведаўшы страшныя пакуты, адмовіўся ад сваёй неўміручасці, перадаўшы яго Праметэю.

Змешчаны на небе ў выглядзе сузор’я Кентаўра[13], ці Стральца.

Зноскі

  1. ↑ Мифы народов мира. М., 1991-92. В 2 т. Т.2. С.593; Гл. Титаномахия, фр.11 Бернабе; Псеўда-Апаладор. Міфалагічная бібліятэка I 2, 4; II 5, 4.11; III 4, 4; 10, 3; 13, 3.5-6.8
  2. ↑ Тытанамахія, фр.6 Іўлін-Уайт; Псеўда-Апаладор. Міфалагічная бібліятэка I 2, 4
  3. ↑ фр.283-285 М.-У.
  4. ↑ Гарацый. Эподы 13, 11-18
  5. ↑ Гамер. Іліяда IV 219
  6. ↑ Гамер. Іліяда XI 832
  7. ↑ Нон. Дзеянні Дыяніса XIV 51
  8. ↑ Гамер. Іліяда XVI 143; XIX 390; Стасін. Кіпрыі, фр.5 Іўлін-Уайт
  9. ↑ Псеўда-Эратасфен. Катастэрызмы 40
  10. ↑ Дыядор Сіцылійскі. Гістарычная бібліятэка IV 12, 8
  11. ↑ Авідзій. Фасты V 398
  12. ↑ Псеўда-Апаладор. Міфалагічная бібліятэка II 5, 4
  13. ↑ Псеўда-Эратасфен. Катастэрызмы 40; Гігін. Астраномія II 38, 1

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Хірон&oldid=4465060"