Царква Узнясення (Каломенскае)
| Царква | |
| Царква Узнясення Гасподняга ў Каломенскім | |
|---|---|
 Царква Узнясення, від з боку ракі Масквы | |
| 55°40′02″ пн. ш. 37°40′15″ у. д.HGЯO | |
| Краіна |
 Расія |
| Горад | Масква |
| Канфесія | Праваслаўе |
| Епархія | Маскоўская |
| Тып будынка | Царква |
| Архітэктурны стыль | шатровы храм[d] |
| Заснавальнік | Васіль III |
| Першае згадванне | 1532 |
| Дата заснавання | 1528 |
| Будаўніцтва | 1528—1532 гады |
| Статус |
 Аб’ект культурнай спадчыны РФ № 7710007015 |
| Сайт | mgomz.ru |
 |
|
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Царква Узнясення Гасподняга ў Каломенскім — праваслаўны храм Данілаўскага благачыння Маскоўскай епархіі.
Храм размешчаны ў раёне Нагацінскі Затон, Паўднёвай адміністрацыйнай акругі горада Масквы, у былым падмаскоўным сяле Каломенскае. Храм з'яўляецца шэдэўрам сусветнай архітэктуры, першым каменным шатровым храмам у Расіі[1].
Гісторыя
[правіць | правіць зыходнік]
Збудавана ў Каломенскім у 1528—1532 гадах (меркавана італьянскім архітэктарам Пятром Францыскам Ганібалам, паводле рускіх летапісаў Пятром Фразіным або Пятром Малым)[2] на правым беразе Масквы-ракі. Царкоўны стараста храма — вялікі князь Маскоўскі Васіль III.
Архітэктура
[правіць | правіць зыходнік]
У храме нароўні з шатром былі ўжыты прысценныя пілоны, што дазволіла пабудаваць велізарны будынак небывалых прапорцый, з «узлятаючай» архітэктонікай. Будаўніцтва была ажыццёўлена з размахам і значнымі матэрыяльнымі выдаткамі. У гісторыі рускага дойлідства храм застаўся творам, з пункту гледжання яго фармальнай дасканаласці, адзіным і непаўторным.
Царква выканана з цэглы са шматлікімі белакаменнымі элементамі дэкору ў выглядзе цэнтрычнага храма-вежы; яе вышыня складае 62 метра. План уяўляе сабой раўнаканцовы крыж. Унутраная прастора храма параўнальна невялікая — трохі большая за 100 квадратных метраў. Вакол храма размешчана двух'ярусная галерэя-гульбішча з трыма высокімі лесвіцамі-ўсходамі. На фасадах вуглы царквы аформлены выцягнутымі плоскімі пілястрамі з капітэлямі ў духу ранняга Адраджэння. Паміж рэнесанснымі пілястрамі зроблены востраканцовыя гатычныя вімпергі. На асноўны крыжападобны аб'ём царквы пастаўлены васьмярык, у ніжняй частцы аформлены шэрагамі вялікіх кілепадобных арак у традыцыйным маскоўскім стылі, а вышэй упрыгожаны здвоенымі рэнесанснымі пілястрамі. Храм перакрыты шатром з выразна вылучанымі рэбрамі.
Як паказаў С. С. Пад'япольскі, у будынку мелі месца шматлікія «рэнесансныя» элементы (ордары, парталы з прамымі архітраўнымі перакрыццямі праёмаў, «рэнесансная» прамалёўка гатычных вімпергаў і інш.). У стаўленні да гатычных элементаў (агульнай слупападобнасці і шматлікіх элементаў дэкору, перш за ўсё саміх вімпергаў) даследчык меркаваў, што Пятрок Малы ўжыў іх як стылізацыю пад «мясцовую» архітэктуру, з прычыны таго, што ўлавіў у старажытнарускім дойлідстве, які папярэднічаў яму, дух готыкі.
На галерэі размяшчаецца манументальны трон, знадворку прыстаўлены да ўсходняй сцяны царквы і павернуты спіной да алтара.
Статус
[правіць | правіць зыходнік]Будынак уваходзіць у комплекс музея-запаведніка «Каломенскае»; Сусветная спадчына ЮНЕСКА (з 1994 года).
Быў ізноў асвячоны 8 снежня 2000 года; з 1994 года ў царкоўным плане мае статус храма Патрыяршага падворка. У канцы 2007 года была скончана рэстаўрацыя, і падклетны ярус храма быў адкрыты для наведванняў.
Зноскі
- ↑ Гэта класічны пункт гледжання. У апошнія дзесяцігоддзі яна была пастаўлена пад сумнеў В. В. Кавельмахерам і С. В. Заграеўскім, якія паказалі, што першым каменным шатровым храмам была Пакроўская царква ў былой Аляксандраўскай Слабадзе (у прыватнасці, гл. Заграеўскі С. В. Першы каменны шатровы храм і паходжанне шатровага дойлідства)
- ↑ Petr Hannibal-Петр Ганнибал, Ханнибал, Аннибале. D. Kivimaa. Peter Frjazin or Petr Hannibal?
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Гаврилов С. А. О начале строительства церкви Вознесения в Коломенском
- Гаврилов С. А. Церковь Вознесения в Коломенском — исследования 1972—1990 годов
- Гаврилов С. А. Иконостас церкви Вознесения в Коломенском — (на основе исторической справки 1996 г. в редакции 2010 г.)
- Гаврилов С. А. Исследование пола, исследование иконостаса 1985—1996гг
- Гаврилов С. А. Документы по церкви Вознесения в Коломенском — 1993—2003 годов Архівавана 19 верасня 2017.
- Заграевский С. В. Первый каменный шатровый храм и происхождение шатрового зодчества
- Подъяпольский С. С. Архитектор Петрок Малой
- Памятники архитектуры Москвы. Окрестности старой Москвы. Научный редактор издания А. И. Комеч. — Москва: «Искусство-XXI век», 2007. ISBN 978-5-98051-041-1
Спасылкі
[правіць | правіць зыходнік]
|
Сусветная спадчына ЮНЕСКА, аб’ект № 634 рус. • англ. • фр. |
