Цзіньчжоўская аперацыя

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Цзіньчжоўская аперацыя
Асноўны канфлікт: Японская інтэрвенцыя ў Маньчжурыю
Японская артылерыя ў Маньчжурыі
Дата 21 снежня 19313 студзеня 1932
Месца правінцыя Ляанін, Маньчжурыя
Вынік перамога японцаў
Праціўнікі
 Тайвань  Японская імперыя
Камандуючыя
Тайвань Чжан Сюэлян Сцяг Японскай імператарскай арміі Тамон Дзіро
Сілы бакоў
84 000 12 000
Страты
3000 (японская ацэнка) 300

Цзіньчжоўская аперацыя — аперацыя Квантунскай арміі Японскай імперыі супраць войскаў Кітайскай рэспублікі, што адбылася ў час японскага ўварвання ў Маньчжурыю.

Пад канец лістапада 1931 года камандуючы Квантунскім арміяй Сігэру Хондзё адправіў 10000 пяхотнікаў у 13 эшалонах і эскадрыллю бамбардзіроўшчыкаў з Мукдэна ў Цзіньчжоу. Войскі былі спынены ў 30 кіламетрах ад мэты з-за прыняцця прапановы Лігі Нацый пра стварэнне дэмілітарызаванай паласы паміж Кітаем і акупаванымі японцамі тэрыторыямі. Аднак перамовы сарваліся, а ў Японіі адбылася змена ўрада на больш агрэсіўны. Ён ухваліў павелічэнне колькасці войскаў у Маньчжурыі, куды сталі прыбываць часткі з Карэі і Японіі. Новае наступленне пачаўся 21 снежня. Яно было абвешчана як аперацыя супраць «бандытаў», якія захапілі ўладу ў некаторых раёнах пасля хаосу з-за падання кітайскага ўрада. Большасць «бандытаў», праўда, былі членамі «Антыяпонскай арміі добрахвотнікаў», хоць былі і марадзёры.

Японцы ацанілі сілы кітайцаў у 84000 чалавек і 58 гармат. Яны знаходзіліся ў дзвюх сістэмах акопаў вакол Цзіньчжоу: пярэдні край знаходзіўся ў 30 кіламетрах на поўнач ад горада, часткова праходзіў па рацэ Талін; другая лінія акопаў цалкам атачала горад. На падыходзе да ліній абароны японцы разграмілі корпус з 3000 чалавек. Да Новага года яны выйшлі да ракі, генерал Тамон звярнуўся да войскаў з гаворкай перад вырашальнай атакай. Нечакана кітайцы адступілі і 3 студзеня горад быў заняты імператарскай арміяй.

У кітайскім стане панавала блытаніна. Урад Чана Кайшы пайшло ў адстаўку, прэм'ер-міністрам стаў Сунь Фо. Войскі маршала Чжана Сюэляна адыходзілі да Вялікай Кітайскай сцяне, хоць новы міністр замежных дзеў Яўген Чэн заявіў, што ўрад ніколі не загадваў пакінуць Цзіньчжоу. Дзевяць генералаў на ўскраінах Кітая збунтаваліся, адмовіўшыся прызнаць новы ўрад, якому абавязвалі гэты ганебны адступ. На наступны дзень пасля падзення горада японцы ўступілі ў Шаньхайгуань, завяршыўшы захоп паўднёвай Маньчжурыі.