Эканоміка Фінляндыі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі

Фінляндыя — адна з тыповых эканамічна развітых краін ЕС, якія ўваходзяць у еўразону.

Перавагамі Фінляндыі з'яўляюцца палітычная стабільнасць, адкрытасць эканомікі, высокаразвітая інфраструктура і надзейнасць тэлекамунікацый, а таксама высокі ўзровень ўзаемадзеяння паміж прадпрыемствамі, навукова-тэхнічнымі цэнтрамі і універсітэтамі. Акрамя таго, у забеспячэнні канкурэнтаздольнасці Фінляндыі важныя такія фактары, як хуткасць у засваенні новых тэхналогій, высокі адукацыйны ўзровень насельніцтва, спрыяльны для бізнесу дзелавой клімат. Слабымі рысамі Фінляндыі ў міжнароднай канкурэнцыі з'яўляюцца высокія падаткі (да 36 % на даходы прыватных асоб і 29 % карпаратыўны падатак) і значны дзяржаўны доўг (43 % ад аб'ёму ВУП у 2002 годзе).[1]

Структура эканомікі паводле галін[правіць | правіць зыходнік]

Калі ў 1940 — 1950-я гады на сельскую і лясную гаспадарку даводзілася больш за чвэрць ВНП, то да 2000-х гадоў — каля 3 %. Дамінуючай сферай стала сфера паслуг, якая стварае больш за 60 % ВНП і якая павялічыла сваю долю ў ВНП адпаведна амаль у два разы. Доля прамысловасці расла аж да 1980-х гадоў, перавысіўшы 30 %, пасля чаго яе ўдзельная вага некалькі скарацілася і стабілізавалася на ўзроўні каля 28 %.[2]

Асноўныя сектары фінскай эканомікі: лясны, інфармацыйны і тэлекамунікацыйны, металургічны, энергетычны, бізнес-паслуг, аховы здароўя, машынабудаўнічы, харчовы і будаўнічы.

Энергетыка[правіць | правіць зыходнік]

У 2004 годзе 68 % энергарэсурсаў былі імпартнымі. Большая частка энергарэсурсаў імпартуецца з Расіі. 48 % энергарэсурсаў выкарыстоўваецца ў прамысловасці.

Прамысловасць[правіць | правіць зыходнік]

Лясная[правіць | правіць зыходнік]

Тры галоўныя фінскія лесаперапрацоўчай кампаніі — гэта UPM-Kymmene, Stora Enso і Metsä Group. Яны ўваходзяць у лік найбуйнейшых кампаній лесапільны прамысловасці свету. Акрамя таго, многія вядомыя фінскія кампаніі пачыналі з лесаперапрацоўкі, у тым ліку і гонар фінскай эканомікі кампанія Nokia, якая пачала сваю дзейнасць ў 1865 годзе з невялікага цэлюлознага завода. Цікава, што Nokia прадала свае цэлюлозныя прадпрыемствы толькі ў пачатку 1990-х, калі вырашыла зрабіць стаўку на тэлекамунікацыі.

Працэс індустрыялізацыі абапіраўся на развіццё металургіі, машынабудавання, хіміі і энергетыкі. Да канца 1990-х гадоў у параўнанні з пачаткам 50-х гадоў па дабаўленаму кошту доля машынабудавання вырасла з 25 % да 36 %, доля хіміі павялічылася з 7 % да 10 %, узрасла таксама доля металургіі з 3 % да 5 %, доля энергетыкі павысілася з 4 % да 9 %, палепшыла свае пазіцыі паліграфія з 3 % да 6 %, лесабумажная прамысловасць практычна захавала сваё становішча на ўзроўні 20 %, але ўнутры яе зменшылася доля дрэваапрацоўкі з 10 % да 5 %, а доля цэлюлозна-папяровай прамысловасці ўзрасла з 10 % да 15 %, скараціўся ўдзельная вага харчовай прамысловасці з 11 % да 8 %, лёгкай прамысловасці з 17 % да 2 %, прамысловасці будматэрыялаў з 5 % да 3 %, горназдабыўной прамысловасці з 3 % да 1 %.[3]

У 2007 годзе на Фінляндыю прыходзілася 10 % сусветнага аб'ёму экспарту лясной і цэлюлозна-папяровай прадукцыі, а па друкарскай паперы яе сегмент у сусветным экспарце склаў 20 %.[4]

Электратэхнічная і ІТ[правіць | правіць зыходнік]

Nokia — фінская транснацыянальная кампанія, адзін з сусветных лідараў у галіне мабільных камунікацыйных тэхналогій, вядучы пастаўшчык абсталявання для мабільных, фіксаваных, шырокапалосных і IP-сетак.

Металургічная і машынабудаўнічая[правіць | правіць зыходнік]

  • Кампанія Sisu Auto вырабляе грузавыя аўтамабілі і спецтэхніку, у асноўным, ваеннага прызначэння.
  • Кампанія Wärtsilä вырабляе суднавыя рухавікі рознай магутнасці, шрубавыя механізмы, розныя тыпы ўшчыльняльнікаў, кантрольныя сістэмы і іншае абсталяванне.
  • Кампаніі Rannila (брэнд перастаў існаваць у 2004 годзе) і Wekman — вядомыя вытворцы металадахоўкі.
  • Кампанія Kone спецыялізуецца на вытворчасці ліфтаў, эскалатараў, травалатораў і пасажырскіх пад'ёмнікаў.
  • Кампанія Abloy — вядомы вытворца замкоў, сістэм замыкання і будаўнічых скабяных вырабаў, а таксама распрацоўшчык вырабаў у галіне тэхналогіі электрамеханічных замкоў.
  • Кампанія Rautaruukki — буйны вытворца спецыяльных сталей і будаўнічых металаканструкцый.
  • Кампанія Outokumpu — буйны вытворца нержавеючай сталі.
  • У Фінляндыі таксама размешчаны штаб-кватэры і вытворчыя магутнасці найбуйнейшых сусветных вытворцаў прамысловага абсталявання Outotec і Metso.

Хімічная[правіць | правіць зыходнік]

На сусветным рынку вядома касметычная кампанія Lumene.

Nokian Renkaat — буйны вытворца шын у Скандынавіі.

Харчовая[правіць | правіць зыходнік]

Кампанія Valio — лідар малочнага рынку Фінляндыі. Больш за сто гадоў працуе кампанія Fazer, вядомая перш за ўсё сваім шакаладам. Paulig Group — вытворца кавы. З 1819 года працуе піваварная кампанія Sinebrychoff, таксама піва і розныя алкагольныя і безалкагольныя напоі вырабляе кампанія Hartwall.

Сфера паслуг[правіць | правіць зыходнік]

Турызм[правіць | правіць зыходнік]

У 2007 годзе краіну наведала 853.974 расіян, што з'яўляецца рэкордам, у параўнанні з папярэднім годам паказчык вырас на 26,1 %.[5] Вясной 2008 года Цэнтр па развіцці турызму Фінляндыі паведаміў аб выдзяленні 400 тыс. еўра для правядзення рэкламнай кампаніі ў Расіі.[5] у 2007 годзе ў агульнай складанасці ўсе госці Фінляндыі выдаткавалі на розныя пакупкі ў краіне каля 970 млн еўра, каля чвэрці трат даводзілася на грамадзян Расіі.[6]

Фінансавая сістэма[правіць | правіць зыходнік]

У 2002 годзе асноўныя артыкулы бюджэтных даходаў былі: 35,1 % — падаткі на даходы і капітал, 28,9 % — падатак на дабаўленую вартасць, 16,7 % — іншыя даходы, 13,7 % — акцызы на тытунёвыя вырабы, алкагольныя напоі, паліва і інш. Найбольш значнымі бюджэтнымі выдаткамі з'яўляюцца: 18,5 % — дзяржаўныя субсідыі хатнім гаспадаркам, 18,8 % — абслугоўванне дзяржаўнай запазычанасці, 15,5 % — дзяржаўная дапамога муніцыпалітэтам, 7,1 % — субсідыі прамысловасці, 9,8%-інвестыцыі і іншае.[3]

Знешні гандаль[правіць | правіць зыходнік]

Знешнегандлёвы абарот Фінляндыі ў першай палове 2006 года ўзрос у параўнанні з тым жа перыядам 2005 года на 18 %. Гэтаму спрыяў высокі попыт на прадукцыю электронікі, металургіі, цэлюлозна-папяровай прамысловасці.[7] Міністрам знешняга гандлю і развіцця Фінляндыі з 19 красавіка 2007 да 22 чэрвеня 2010 года з'яўляўся Паава Вяюрунен.[8] З 22 чэрвеня 2011 года новым міністрам з'яўляецца Хэйдзі Хаўтала.

Па дадзеных мытнага камітэта, у лютым 2012 года экспарт фінскай прадукцыі склаў 4,4 млрд еўра, а імпарт — 5 млрд еўра, у сувязі з чым гандлёвы баланс быў дэфіцытным на 600 млн еўра.[9]

Рэйтынгі[правіць | правіць зыходнік]

Фінляндыя займае 8- е месца ў ЕС па суадносінах ВУП на душу насельніцтва і пакупніцкай здольнасці жыхароў.[10]

Па Індэксу ўспрымання карупцыі (ІУК), вымяранаму Трансперэнсі Інтэрнэшнл (англ.: Transparency International), у 2007 годзе Фінляндыя заняла 2 месца ў свеце з балам 9,4 (ад 0 да 10), саступіўшы толькі Даніі.[11]

Фінляндыя — краіна з высокім узроўнем канкурэнтаздольнасці. На працягу апошніх гадоў Фінляндыя чатыры разы займала першае месца ў рэйтынгу сусветнай канкурэнтаздольнасці Сусветнага эканамічнага форуму. У 2005 годзе яна захавала за сабой першае месца ў гэтым рэйтынгу сярод 117 краін свету. У 2006 годзе саступіла толькі Швейцарыі.[12]

Згодна з дакладам Арганізацыі Аб'яднаных Нацый «Human development», Фінляндыя знаходзіцца на 8-м месцы ў спісе краін свету, найбольш зручных для пражывання. Асноўнымі фактарамі ў гэтым параўнанні з'яўляюцца: сярэдняя працягласць жыцця насельніцтва, узровень адукацыі і ўзровень жыцця.[12]

Буйныя прадпрыемствы[правіць | правіць зыходнік]

  • Самай вядомай у свеце фінскай кампаніяй з'яўляецца Nokia, вытворца тэлекамунікацыйнага абсталявання.
  • Neste — нафтавая кампанія
  • Sampo — банкаўская група
  • Stockmann — сетка магазінаў адзення

Зноскі

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]