Эрарый (казна)

Руіны Храма Сатурна, у якім размяшчаўся эрарый.

Эрарый (лац.: Aerarium populi Romani, ад лац.: aesaes: медзь, бронза; манета, грошы; каштоўнасць; жалаванне) — дзяржаўная казна і архіў у Старажытным Рыме.

Эрарий размяшчаўся ў Храме Сатурна, з-за чаго часта называўся Эрарый Сатурна (лац.: Aerarium Saturni). У эпоху Рэспублікі эрарый падпарадкоўваўся сенату, і ім кіравалі два квестары. Пры Актавіяне Аўгусце ён быў перападпарадкаваны імператару і стаў часткова дублявацца імператарскім фіскам, а яго кіраванне было даверана аднаму з прэтараў. Пры Нероне для кіравання эрарыем была створана пасада прэфекта эрарыя.

Галоўным прызначэннем эрарыя было захоўванне дзяржаўных фінансаў (у золаце, срэбры і медзі) і бягучыя аперацыі з імі. Таксама ў эрарыі захоўваліся дакументы аб дзяржаўных даўгах і абавязацельствах, падатковыя дакументы, дамовы арэнды, фінансавая справаздачнасць магістратаў, вопісы палёў, пісьмовыя клятвы, рашэнні народных сходаў і сенатусконсульты.

Літаратура

• Aerarium // Реальный словарь классических древностей / авт.-сост. Ф. Любкер; Под редакцией членов Общества классической филологии и педагогики Ф. Гельбке, Л. Георгиевского, Ф. Зелинского, В. Канского, М. Куторги и П. Никитина. — СПб., 1885.
• Kubitschek J. W. Aerarium // Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft. — Bd. I,1. — Stuttgart: J. B. Metzler, 1893. — Sp. 667-674: тэкст на нямецкай
• Medicus D. Aerarium // Der Kleine Pauly — Bd. I. — Stuttgart, 1964—1975. — Sp. 98—99