Перайсці да зместу

Эркюль Пуаро

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Эркюль Пуаро
Hercule Poirot
Першае з'яўленне Загадкавае здарэнне ў Стайлзе (1920)
Апошняе з'яўленне Заслона (1975)
Стваральнік Агата Крысці
Інфармацыя
Пол Мужчына
Нацыянальнасць Бельгіец
Род заняткаў прыватны дэтэктыў
Рэлігія Католік
Сваякі Жуль-Луі Пуаро (бацька), Гадліў Пуаро (маці)
Лагатып Вікісховішча Hercule Poirot на Вікісховішчы

Эркюль Пуаро (фр.: Hercule Poirot) — выдуманы бельгійскі дэтэктыў, створаны брытанскай пісьменніцай Агатай Крысці. Пуаро — найбольш вядомы персанаж Крысці, які з’яўляецца ў 33 раманах, дзвюх п’есах («Чорная кава» і «Алібі») і 51 апавяданні, якія былі апублікаваны паміж 1920 і 1975 гадамі.

Ролю Пуаро гралі на радыё, у кіно і на тэлебачанні розныя акцёры, у тым ліку Осцін Трэвар, Джон Мофат, Альберт Фіні, Пітэр Усцінаў, Іэн Холм, Тоні Рэндал, Альфрэд Моліна, Орсан Уэлс, Дэвід Сушэ, Кенет Брана і Джон Малкавіч.

Статуэтка-барэльеф Пуаро ў Элезелі, Бельгія

Крысці наўмысна не ўдакладняла паходжанне Пуаро, бо ўжо ў ранніх раманах ён лічыўся пажылым чалавекам. У «Аўтабіяграфіі» яна прызналася, што ўжо ўяўляла яго старым у 1920 годзе. Але тады яна не ведала, што будзе пісаць творы з Пуаро яшчэ на працягу дзесяцігоддзяў[1].

Кароткі ўрывак з «Вялікай чацвёркі» дае інфармацыю пра нараджэнне Пуаро ці, прынамсі, пра дзяцінства ў горадзе Спа, Бельгія: «Але ў сам Спа мы не паехалі. Мы збочылі з галоўнай дарогі і паглыбіліся ў лісцяны гушчар узгоркаў, пакуль не дабраліся да маленькай вёсачкі і ізаляванай белай вілы на схіле ўзгорка». Крысці намякае, што гэта «ціхае месца ў Ардэнах» недалёка ад Спа і ёсць месцазнаходжанне сямейнага дома Пуаро.

Іншая версія сцвярджае, што Пуаро нарадзіўся ў вёсцы Элезель (правінцыя Эно, Бельгія)[2]. У цэнтры гэтай вёскі можна ўбачыць некалькі мемарыялаў, прысвечаных Эркюлю Пуаро. У працах Крысці няма спасылкі на гэта, але ў Элезель захоўваецца копія пасведчання аб нараджэнні Пуаро ў мясцовым мемарыяле, які «пацвярджае» нараджэнне Пуаро, у якім яго бацьку і маці клічуць Жуль-Луі Пуаро і Гадліў Пуаро.

Крысці пісала, што Пуаро з’яўляецца каталіком з нараджэння[3], але няшмат вядома пра яго пазнейшыя рэлігійныя перакананні, за выключэннем згадак пра яго «хаджэнне ў касцёл» і выпадковых зваротаў да «le bon Dieu» (бел. «міласцівы Гасподзь»)[заўв 1]. Крысці дае мала інфармацыі пра дзяцінства Пуаро, толькі згадваючы ў «Трагедыі ў трох актах», што ён паходзіць з вялікай, але небагатай сям’і, і мае па меншай меры адну малодшую сястру. Акрамя французскай і англійскай, Пуаро таксама свабодна валодае нямецкай[5].

Густаў … не быў паліцэйскім. Я ўсё жыццё працаваў з паліцэйскімі і ведаю. Ён мог сысці за дэтэктыва для старонняга чалавека, але не для таго, хто сам быў паліцэйскім.

 — Эркюль Пуаро, Эрыманфскі кабан[6]

Эркюль Пуаро працаваў у паліцыі Бруселя да 1893 года[7]. Пра гэтую частку яго жыцця згадваецца вельмі мала, але ў «Нямейскім льве» (1939) Пуаро згадвае свой выпадак у Бельгіі, калі «багаты вытворца мыла … атруціў сваю жонку, каб мець магчымасць ажаніцца са сваёй сакратаркай». Паколькі Пуаро часта ўводзіў у зман адносна свайго мінулага, каб атрымаць інфармацыю, праўдзівасць гэтага сцвярджэння невядомая; гэта, аднак, адпужвае патэнцыйнага забойцу жонак. У апавяданні «Скрынка цукерак» (1923) Пуаро расказвае капітану Артуру Гасцінгсу пра тое, што ён лічыць сваёй адзінай няўдачай. Пуаро прызнаецца, што яму не ўдалося раскрыць злачынства «незлічоную колькасць» разоў:

Мяне выклікалі занадта позна. Вельмі часта іншы, які працуе над той жа мэтай, прыходзіць туды першым. Двойчы я захварэў, калі я быў на мяжы поспеху.

Тым не менш, у «Скрынцы цукерак» ён разглядае выпадак 1893 года[заўв 2] як адзіную няўдачу, што здарылася па ягонай уласнай віне. Варта памятаць, што Пуаро — ненадзейны апавядальнік у тым, што датычыцца яго мінулага, і невядома, ці Крысці ўвогуле распрацоўвала гэтую гісторыю колькі-небудзь падрабязна. У час працы ў паліцыі Пуаро застрэліў чалавека, які страляў з даху ў людзей унізе на вуліцы[9]. У рамане «Смерць лорда Эджвара» Пуаро прызнаецца, што навучыўся чытаць тэкст, перавернуты дагары нагамі, калі працаваў у паліцыі. Прыблізна тады ж ён пазнаёміўся з Ксаўе Букам, дырэктарам «Міжнароднай кампаніі спальных вагонаў». Інспектар Джэп пралівае святло на некаторую інфармацыю аб кар’еры Пуаро ў бельгійскай паліцыі, прадстаўляючы яго калегу:

Вы чулі, што я казаў пра містэра Пуаро? У 1904 годзе мы з ім працавалі разам — справа аб фальсіфікацыі Аберкромбі — вы памятаеце, яго затрымалі ў Бруселі. Ах, вось гэта былі дні, Moosier[заўв 3]. Далей, вы памятаеце «Барона» Альтара? Для вас ён быў жулікам не пад сілу! Ён выслізнуў з лап паловы паліцыі ў Еўропе. Але мы злавілі яго ў Антверпене — дзякуючы містэру Пуаро[10].

У «Падвойнай падказцы» Пуаро згадвае, што ён быў начальнікам паліцыі Бруселя, пакуль «Вялікая вайна» (Першая сусветная вайна) не прымусіла яго з’ехаць у Англію.

Прыватны дэтэктыў

[правіць | правіць зыходнік]

Я зайшоў у пакой майго сябра Пуаро і выявіў, што ён, на жаль, вельмі перагружаны працай. Ён настолькі ўвайшоў у раж, што кожная багатая жанчына, якая страціла бранзалет або хатняе кацяня, спяшалася заручыцца паслугамі вялікага Эркюля Пуаро[11].

Падчас Першай сусветнай вайны Пуаро з’ехаў з Бельгіі ў Англію ў якасці бежанца, хоць і вяртаўся некалькі разоў. 16 ліпеня 1916 года ён зноў сустрэўся з капітанам Артурам Гасцінгсам, які быў яго сябрам на працягу ўсяго жыцця, і раскрыў першую са сваіх спраў, якая была апублікаваная: «Загадкавае здарэнне ў Стайлзе». Відавочна, што Гасцінгс і Пуаро ўжо сябры, калі яны сустракаюцца ў другой главе, бо Гасцінгс кажа Сінціі, што не бачыў яго «некалькі гадоў». У «Пуаро Агаты Крысці» Гасцінгс расказвае, што яны пазнаёміліся на справе аб стральбе, дзе Гасцінгс быў падазраваным[заўв 4]. Падрабязнасці, такія як справа 1916 года і тое, што Гасцінгс сустракаўся з Пуаро ў Бельгіі, прыведзены ў першай главе «Заслоны». Пасля гэтай справы Пуаро, відаць, прыцягнуў увагу брытанскіх спецслужбаў і ўзяўся за справы для брытанскага ўрада, у тым ліку сарваў спробу выкрадання прэм’ер-міністра[заўв 4]. Чытачам было сказана, што брытанскія ўлады даведаліся пра глыбокія даследчыя здольнасці Пуаро ад некаторых членаў бельгійскай каралеўскай сям’і.

  1. У рамане «Taken at the Flood» (кніга II, глава 6) Пуаро ідзе маліцца ў касцёл, выпадкова сустракае аднаго з падазраваных і мімаходзь размаўляе з ім пра грэх і споведзь[4].
  2. Дата пададзена ў рамане 1932 года «Peril at End House»[8].
  3. Няправільнае вымаўленне французскага «спадар» — Monsieur.
  4. а б Прыгадваецца ў апавяданні «Скрадзены прэм’ер-міністр»[12].
  1. Havlíčková, Andrea. Agatha Christie and her Great Detective (based on Poirot Investigates and Hercule Poirot's Christmas, reflecting 1920s and 1930s). Masaryk University Information System (10 лістапада 2008).
  2. In the province of Hainaut, the village of Ellezelles adopts detective Hercule Poirot (англ.). Belles Demeures (10 верасня 2018). Праверана 17 December 2018.
  3. Christie 1947a
  4. Christie 1948
  5. Christie 2011
  6. Christie 1947c
  7. Christie 2009b, глава 15.
  8. Christie 2009b, глава 15
  9. Christie 1975, пасляслоўе.
  10. Christie 1939, глава 7.
  11. Christie 2013b
  12. Christie 2012
  • Christie, Agatha (1939) [1920]. The Mysterious Affair at Styles. Penguin. ISBN 978-1-61298-214-4.
  • Christie, Agatha (1947a). "The Apples of the Hesperides". The Labours of Hercules. Collins.
  • Christie, Agatha (1947c) [February 1940]. "The Erymanthian Boar". The Labours of Hercules. Collins.
  • Christie, Agatha (1948). Taken at the Flood.
  • Christie, Agatha (1975). Curtain: Poirot's Last Case. HarperCollins. ISBN 978-0-00-712112-0.
  • Christie, Agatha (17 March 2009b) [1932]. Peril at End House. HarperCollins. ISBN 978-0-06-174927-8.
  • Christie, Agatha (29 March 2011). Murder on the Orient Express: A Hercule Poirot Mystery. HarperCollins. ISBN 978-0-06-207350-1.
  • Christie, Agatha (12 April 2012). The Kidnapped Prime Minister: A Hercule Poirot Short Story (ebook ed.). HarperCollins Publishers. ISBN 978-0-00-748658-8.
  • Christie, Agatha (23 July 2013b). Double Sin: A Hercule Poirot Story. HarperCollins. ISBN 978-0-06-229845-4.