Эры Клас

Эры Клас
Эры Клас
	эст.: Eri Klas
Асноўная інфармацыя
Дата нараджэння	7 чэрвеня 1939
Месца нараджэння	Талін, Эстонія
Дата смерці	26 лютага 2016 (76 гадоў)
Месца смерці	Талін, Талін[d], Хар’юмаа, Эстонія;
Месца пахавання	Могілкі Рахумяэ[d];
Краіна	СССР→ Эстонія
Маці	Anna Klas[d]
Дзеці	Diana Klas[d]
Альма-матар	Georg Ots Music School of Tallinn[d] (1959); Эстонская акадэмія музыкі і тэатра (1967);
Месца працы	Акадэмія імя Сібеліуса[d]; Эстонская акадэмія музыкі і тэатра;
Музычная дзейнасць
Прафесіі	дырыжор, педагог
Жанры	класічная музыка
Выхаванцы	Mikko Franck[d]
Рыцар 1 класа ордэна Палярнай зоркі	Ордэн Белай зоркі 3 класа (Эстонія)
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Э́ры Клас (эст.: Eri Klas; 7 чэрвеня 1939, Талін — 26 лютага 2016^[2]) — эстонскі дырыжор. Народны артыст Эстоніі (1978), Народны артыст СССР (1986). Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі Эстоніі (1985).

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

З музычнай яўрэйскай сям'і. Пасля пачатку вайны Ганна Клас разам двухгадовым Эры эвакуіравалася на Урал. Дзеду і бабулі Эры Класа з боку бацькі прапанавалі эвакуіравацца з Эстоніі ў тыл Савецкага Саюза, але яны катэгарычна адмовіліся, таму што верылі ў гуманнасць немцаў. Бацька Эры Класа не жадаў пакідаць сваіх бацькоў адных і таксама адмовіўся эвакуіравацца. Пасля прыходу немцаў бацьку, дзеда і бабулю Класа арыштавалі, кінулі ў Талінскую турму, а затым расстралялі^[3].

Вучыўся ў Талінскай дзіцячай музычнай школе па класе скрыпкі. У 1959 годзе скончыў Талінскае музычнае вучылішча (з 1975 года — імя Георга Отса)^[4] па класе «харавое дырыжаванне». У 1964 годзе скончыў Талінскую кансерваторыю (клас Г. Эрнесакса).

З 1965 года дырыжор. Стажыраваўся ў Ленінградскай кансерваторыі (1964—1967) у М. С. Рабіновіча і ў Вялікім тэатры (1969—1971) у Б. Э. Хайкіна.

З 1975 галоўны дырыжор тэатра оперы і балета «Эстонія» ў Таліне. У 1985—1990 гадах адначасова галоўны дырыжор Шведскай каралеўскай оперы ў Стакгольме, у 1989—1991 гадах дырыжор Фінскай нацыянальнай оперы, у 1991—1996 гадах Сімфанічнага аркестра Орхуса Даніі, у 1996—2003 гадах - Сімфанічнага аркестра Нідэрландскага радыё. У 1998—2006 гадах з'яўляўся мастацкім кіраўніком філармоніі ў Тамперэ і галоўным дырыжорам Філарманічнага аркестра Тамперэ ў Фінляндыі, з 2006 яе дырыжор-лаўрэат, а таксама ў 1999—2002 гадах галоўным дырыжорам і мастацкім саветнікам аркестра «Ізраільская сімфаніета» у Беер-Шэва ў Ізраілі.

З 1999 года дырыжаваў на ўсіх Эстонскіх святах песні. З 2002 года мастацкі кіраўнік Талінскай філармоніі. З 2005 года ініцыятар правядзення і мастацкі кіраўнік летняга фестывалю культуры — Фестывалю Біргіты ў Таліне.

З 2003 года супрацоўнічаў з Маскоўскім тэатрам «Новая Опера» імя Я. У. Калабова, дзе дырыжуе спектаклі і канцэртныя праграмы. У 2006—2011 гадах — галоўны дырыжор, з 2013 года — запрошаны дырыжор тэатра.

Памёр 26 лютага 2016 года ў Таліне. Пахаваны ў Таліне на яўрэйскіх могілках Рахумяэ.

Творчасць[правіць | правіць зыходнік]

Пад кіраўніцтвам Класа пастаўлены оперы «Барыс Гадуноў» М. Мусаргскага, «Трубадур», «Травіята», «Луіза Мілер (руск.) (бел.» Д. Вердзі, «Поргі і Бес (руск.) (бел.» Д. Гершвіна, «Кацярына Ізмайлава (руск.) (бел.» Д. Шастаковіча, «Жалезны дом» Э. Тамберга, балеты «Лебядзінае возера (руск.) (бел.», «Спячая прыгажуня (руск.) (бел.» П. Чайкоўскага, «Жызэль (руск.) (бел.» А. Адана, «Рамэа і Джульета» С. Пракоф'ева, «Цудоўны мандарын» Б. Бартака і інш.

Зноскі

↑ https://otsakool.edu.ee/edulugu/vilistlased/
↑ Сканаў эстонскі дырыжор Эры Клас (нявызн.). // rus.delfi.ee. Праверана 2016-2-26.
↑ Яўрэйскі пашпарт
↑ Vilistlased

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 8: Канто — Кулі / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1999. — Т. 8. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0144-3 (т. 8).

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Эры Клас

[_f26bf65fa848881e-1] ttps://otsakool.edu.ee/edulugu/vilistlased/

[2] Сканаў эстонскі дырыжор Эры Клас (нявызн.). // rus.delfi.ee. Праверана 2016-2-26.

[3] Яўрэйскі пашпарт

[4] Vilistlased

[1]

[2]

[3]

[4]