Эфіопа-суданскі памежны канфлікт (2020—2022)

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Эфіопа-суданскі памежны канфлікт
Асноўны канфлікт: Тыграйскі канфлікт
Спрэчны рэгіён Аль-Фашака (пазначы зялёным колерам).
Спрэчны рэгіён Аль-Фашака (пазначы зялёным колерам).
Дата з 15 снежня 2020 па 1 снежня 2022
Месца судана-эфіопская мяжа
Вынік краіны дамовіліся аб пачатку мірнага ўрэгулявання[1]
Змены падчас сутыкненняў раёны Курайша і Аль-Фашака перайшлі пад фактычны кантроль Судана
Праціўнікі
 Судан  Эфіопія
Камандуючыя
Судан Абдэль Фатах аль-Бурхан
Судан Валід Ахмад аль-Саджан
Судан Бааха ад-Дзін Юсэф (палонены) 		Эфіопія Абій Ахмед Алі
Сілы бакоў
Судан Узброеныя сілы Судана
Судан Джанджавід 		Эфіопія Узброеныя сілы Эфіопіі
Эфіопія Фано
Страты
90 забітых[2],
11 палонных,
1 верталёт (небаявая страта) 		невядомая колькасць забітых і параненых,
106 палонных(61 вызвалены)
Агульныя страты
10 мірных жыхароў загінулі і 5 былі выкрадзены (усе грамадзяне Судана)

Эфіопа-суданскі памежны канфлікт, таксама Аль-Фашакскі канфлікт[3][4] — узброенае супрацьстаянне паміж Эфіопіяй і Суданам за кантроль над памежнымі тэрыторыямі паміж Суданам і эфіопскім рэгіёнам Тыграй.

Перадгісторыя[правіць | правіць зыходнік]

У 1902 кіраваны Вялікабрытаніяй Судан і Эфіопская імперыя падпісалі дамову аб належнай дэмаркацыі мяжы, але дагавор пацярпеў няўдачу, паколькі некаторыя раёны ўздоўж граніцы засталіся неўрэгуляванымі. Як у дамове 1902 года, так і ў дамове больш позняй 1907 года міжнародная мяжа праходзіць на ўсход, што азначае, што зямля аль-Фашака з’яўляецца суданскай, але эфіопы ўжо засялілі гэтую тэрыторыю і ўжо апрацоўвалі яе, плацячы падаткі эфіопскаму ўраду.

Пасля эрытрэйска-эфіопскай вайны 1998—2000 гг. Эфіопія і Судан пачалі доўгія бяздзейсныя перамовы аб дакладным месцазнаходжанні сваёй мяжы працягласцю 744 км (462 мілі). Самы складаны раён дагавора — аль-Фашака.

У 2008 годзе яны прыйшлі да кампрамісу. Эфіопія пагадзілася з тым, каб Фашака адыйшоў да Судана, але эфіопам па-ранейшаму будзе дазволена жыць там без перашкод.

Пасля таго, як у 2018 годзе Народны фронт вызвалення Тыграя (НФВТ) быў адхілены ад улады, лідары народа амхары асудзілі дамову як сакрэтную ўгоду і заявілі, што пры яе заключэнні з імі не кансультаваліся належным чынам.

5 снежня 2020 года ўзброеныя сілы Судана занялі спрэчныя сельскагаспадарчыя тэрыторыі ў раёне Аль-Фашака на мяжы з рэгіёнам Тыграй, дзе з пачатку лістапада разгарэліся баявыя дзеянні паміж эфіопскай федэральнай арміяй і апалчэннем НФВТ[5]. З 1990-х гадоў раён Аль-Фашака, які з’яўляўся тэрыторыяй суданскай правінцыі Гедарэф, знаходзіўся пад кантролем эфіопскіх апалчэнцаў і перасяленцаў.

12 снежня следчая камісія па надзвычайнаму становішчу і федэральны парламент абвінавацілі суданскае войска ў нападах на мірнае насельніцтва ў рэгіёне Тыграй у выніку змовы з НФВТ[6].

Храналогія канфлікту[правіць | правіць зыходнік]

2020[правіць | правіць зыходнік]

  • 15 снежня — падчас патрулявання на мяжы Судана і рэгіёну Тыграй, суданскія вайскоўцы падвергліся нападу салдат УС Эфіопіі і амхарскіх апалчэнцаў, у выніку чаго некалькі суданскіх афіцэраў былі забіты і паранены[7]. У выніку абстрэлу са стралковай зброі і артылерыйскага ўдару эфіопскай арміі і рэгіянальнага апалчэння загінулі 4 суданскіх вайскоўцаў, 27 атрымалі раненні[8].
  • 17 снежня — старшыня суверэннага савета Судана Абдэль Фатах аль-Бурхан і некалькі суданскіх генералаў наведалі базы суданскіх войскаў, размешчаных на мяжы з Эфіопіяй, з мэтай праверкі іх боегатоўнасці[9]. Абдэль Фатах аль-Бурхан заявіў, што суданская армія гатова абараніць памежныя гарады ад магчымых нападаў. Ужо на наступны дзень камандаванне суданскай арміі заявіла, што «не аддасць ні пядзі суданскай зямлі на мяжы з Эфіопіяй». Таксама на граніцу былі накіраваны дадатковыя суданскія войскі[10].
  • 20 снежня — офіс прэм’ер-міністра Судана апублікаваў заяву аб тым, што перамовы аб дэмаркацыі мяжы з Эфіопіяй пройдуць 22 снежня[11].
  • 21 снежня — у раёне Абу-Тэйур адбылося сутыкненне паміж суданскай арміяй і эфіопскімі праўрадавымі сіламі, у выніку чаго 1 суданскі салдат быў забіты[12].
  • 22 снежня — суданская армія заняла тры памежныя гарады і раён Хуршыд, якія знаходзіліся да гэтага пад кантролем эфіопскага апалчэння[13]. Адначасова прэм’ер-міністр Эфіопіі Абій Ахмед Алі выказаў надзею на хуткае мірнае ўрэгуляванне памежнага канфлікту з Суданам пасля безвыніковых перамоваў аб дэмаркацыі мяжы ў Хартуме[14].
  • 24 снежня — узброеныя сілы Эфіопіі і рэгіянальнае эфіопскае апалчэнне атакавалі пазіцыі суданскай арміі на мяжы, выкарыстаўшы цяжкую артылерыю[15].
  • 25 снежня — на мяжу былі перакінуты дадатковыя часці УС Эфіопіі, эфіопская баявая авіяцыя правяла трэніровачныя палёты на мяжы з суданскім рэгіёнам Гедарэф[16].
  • 26 снежня — міністр інфармацыі Судана Фейсал Махамед Салех абвінаваціў эфіопскую армію ў новых нападах на суданскую тэрыторыю[17]. Суданскія СМІ паведамілі, што эфіопскія апалчэнцы разгарнулі ўздоўж суданскай мяжы артылерыю і бронетранспарцёры. У гэты ж дзень суданская армія ўзяла пад свой кантроль 11 населеных пунктаў у спрэчным раёне Курайша, якія раней былі занятыя эфіопскім апалчэннем[18].
  • 29 снежня — ва ўрадзе Эфіопіі заявілі, што эфіопскія ўлады маюць намер актывізаваць свае намаганні па мірным урэгуляванні памежнай спрэчкі з Суданам[19]. Афіцыйны прадстаўнік МЗС Эфіопіі Дзіна Муфці заявіў, што эфіопская армія будзе вымушана пачаць контрнаступленне, калі Судан не спыніць сваё прасоўванне ў раёне Аль-Фашака[20].
  • 30 снежня — камандаванне суданскай арміі заявіла, што пад кантроль Судана перайшло звыш за 80 працэнтаў тэрыторыі спрэчнага раёна Аль-Фашака[21].
  • 31 снежня — міністр замежных спраў Судана Амар Камар ад-Дзін заявіў, што Судан узяў пад свой кантроль усе межы і спрэчныя тэрыторыі з Эфіопіяй[22].

2021[правіць | правіць зыходнік]

  • 5 студзеня — узброеныя сілы Судана адбілі два напада эфіопскай арміі, а падраздзяленне дэсантнікаў суданскай арміі захапіла ў палон 1 эфіопскага салдата[23].
  • 6 студзеня — прадстаўнік МЗС Эфіопіі абвінаваціў армію Судана ва ўзброеных нападах на эфіопскае мірнае насельніцтва ў раёне Аль-Фашака з выкарыстаннем буйнакаліберных кулямётаў і браніраваных аўтамабіляў[24].
  • 7 студзеня — суданскія крыніцы паведамілі аб палоне аднаго эфіопскага ваеннага[25].
  • 11 студзеня — эфіопскія апалчэнцы, паводле заявы Судана, напалі на памежны суданскі пасёлак Альгіраіш, у выніку чаго загінулі 6 мірных жыхароў[26].
  • 12 студзеня — прэс-служба МЗС Эфіопіі абвінаваціла Судан ў парушэнні дзяржаўнай мяжы Эфіопіі[27]. У адказ на гэта эфіопы перакінулі да мяжы ЗРГК Панцыр-С1[28].
  • 13 студзеня — верталёт ВПС Судана, што ўзляцеў з аэрадрома «Вад-Зайд» у рэгіёне Гедарэф, пацярпеў крушэнне на мяжы з Эфіопіяй, усе тры члены экіпажа выжылі[29]. Адначасова эфіопскі самалёт парушыў паветраную прастору суседняй дзяржавы[30].
  • 14 студзеня — па заяве суданскіх крыніц, у прыгранічнай паласе эфіопскія апалчэнцы пры нявысветленых абставінах забілі аднаго суданскага жыхара. Яшчэ тры чалавека былі імі арыштаваны[31].
  • 17 студзеня — эфіопская армія вызваліла васьмярых суданскіх вайскоўцаў, якія знаходзіліся ў палоне са снежня[32].
  • 24 студзеня — на мяжы дзвюх краін эфіопскія сілы абстралялі з мінамётаў суданскі ваенны патруль[33].
  • 28 студзеня — стала вядома, што Эфіопія перакінула цяжкае ўзбраенне на спрэчную тэрыторыю. Армія краіны разгарнула ўзбраенне, уключаючы танкі і зенітныя батарэі, у памежным раёне[34].
  • 30 студзеня — паведамлялася, што загінулі яшчэ трое мірных суданцаў[35].
  • 9 лютага — падраздзяленне 17-й дывізіі суданскай арміі патрапіла ў засаду эфіопскіх апалчэнцаў у раёне Джэбель-Халава паміж штатамі Сенар і Гедарэф, падчас чаго быў забіты 1 афіцэр суданскай арміі[36].
  • 11 лютага — салдаты суданскай арміі ўсталявалі кантроль над 50 тысячамі акраў сельскагаспадарчых угоддзяў на мяжы з Эфіопіяй пасля сутыкнення з эфіопскімі апалчэнцамі[37].
  • 23 лютага — апалчэнцы з рэгіёну Амхара ўжылі зброю і адабралі ў суданскіх фермераў у раёне Аль-Фашака тысячу мяшкоў кукурузы[38].
  • 26 лютага — эфіопскія апалчэнцы выкралі двух суданскіх фермераў у памежным раёне[39].
  • 28 лютага — падраздзяленні суданскай арміі выціснулі эфіопскіх апалчэнцаў з памежных сельскагаспадарчых раёнаў Абера і Тадалі[40].
  • 2 сакавіка — суданскія войскі ўступілі ў жорсткія сутыкненні з эфіопскімі апалчэнцамі ў раёне Берхта[41].
  • 23 сакавіка — урад Судана паведаміў аб прапанове Аб’яднаных Арабскіх Эміратаў ажыццявіць пасрэдніцкія функцыі ў эфіопа-суданскіх перамовах аб памежным крызісе ў раёне Аль-Фашака[42].
  • 24 сакавіка — адбылося боесутыкненне паміж суданскімі войскамі з эфіопскімі апалчэнцамі ў памежным раёне Басінда[43].
  • 29 сакавіка — суданскія вайскоўцы выявілі на тэрыторыі запаведніка Дзіндэр эфіопскіх апалчэнцаў, якія спрабавалі замяніць існуючыя памежныя знакі[44]. Адбылося боесутыкненне з удзелам 200 эфіопаў і невядомай колькасці салдат суданскай арміі, загінулі 2 чалавекі — 1 салдат арміі Судана і 1 эфіопскі апалчэнец[45].
  • 3 красавіка — Судан зачыніў памежны пераход Галабат-Метэма з Эфіопіяй. Два дні таму эфіопскія апалчэнцы напалі на суданскіх мытнікаў у прысутнасці эфіопскіх вайскоўцаў[46].
  • 8 красавіка — Валід Ахмад аль-Саджан, камандуючы 5-й суданскай брыгадай у Ум-Баракіт, што яны адваявалі 95% спрэчнага рэгіёну Аль-Фашага.[47].
  • 13 красавіка — Судан вызваліў 61 захопленага эфіопскага салдата і перадаў іх ураду Эфіопіі праз памежны пераход Галабат[48].
  • 23 ліпеня — ў раёне Галабата і Метэмы трое дзяцей з племя фелата былі выкрадзены эфіопскімі апалчэнцамі[49]. Пазней яны схапілі капітана Узброеных сіл Судана Бааха ад-Дзін Юсэфа, камандуючага ваеннай акругай Галабат. Паланенне афіцэра здарылася падчас пагоні за выкрадальнікамі дзяцей[50].
  • 24 ліпеня — Судан зноў зачыніў памежны пераход Галабат з Эфіопіяй[50].
  • 25 верасня — эфіопы паспрабавалі захапіць раён Ум-Баракіт. Атака была паспяхова адлюстравана суданскімі сілавікамі[51].
  • 27 лістапада — шэсць суданскіх салдат былі забіты ў выніку нападу эфіопскіх войскаў у Аль-Фашаге[52].
  • 15 снежня — Судан абвясціў аб поўным кантролі над спрэчнымі тэрыторыямі[53].

2022[правіць | правіць зыходнік]

  • 24 жніўня — на мяжы ВПС Эфіопіі збілі самалёт, які меркавана вёз зброю для НФВТ. Суданскія афіцыйныя асобы адмаўлялі сваю датычнасць да інцыдэнту[54].

Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі

  1. ↑ Sudan, Ethiopia agreed to settle all disputes peacefully(недаступная спасылка). Sudan Tribune (1 снежня 2022). Архівавана з першакрыніцы 2 снежня 2022. Праверана 28 сакавіка 2023.
  2. ↑ "Ethiopia army carries out fresh attacks on Sudanese border strip". Sudan Tribune. 28 November 2021. Праверана 29 November 2021. Архіўная копія. Архівавана з першакрыніцы 30 лістапада 2021. Праверана 8 студзеня 2022.Архіўная копія(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 30 лістапада 2021. Праверана 8 студзеня 2022.
  3. ↑ Viewpoint: Why Ethiopia and Sudan have fallen out over al-Fashaga
  4. ↑ Sudan launches assault on Ethiopia after alleged executions
  5. ↑ "Sudanese Military Enters Disputed Lands Neighboring Tigray Region", By Naba Mohiedeen, voanews.com. December 05, 2020.
  6. ↑ "Board accuses Sudanese forces of conspiring with TPLF to kill civilians", By Yonas Abiye, thereporterethiopia.com. 12 December 2020.
  7. ↑ Sudan officers ambushed by Ethiopian forces
  8. ↑ Burhan inspects sudanese troops deployed on ethiopian border Архівавана 1 студзеня 2021.
  9. ↑ Burhan inspects sudanese troops deployed on ethiopian border Архівавана 1 студзеня 2021.
  10. ↑ [1]
  11. ↑ Архіўная копія(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 20 снежня 2020. Праверана 5 студзеня 2021.
  12. ↑ [2](недаступная спасылка)
  13. ↑ [3]
  14. ↑ [4] Архівавана 1 студзеня 2021.
  15. ↑ Эфиопские военные провели масштабную атаку против армии Судана
  16. ↑ [5] Архівавана 1 студзеня 2021.
  17. ↑ [6](недаступная спасылка)
  18. ↑ [7] Архівавана 31 снежня 2020.
  19. ↑ [8]
  20. ↑ [9]
  21. ↑ [10](недаступная спасылка)
  22. ↑ [11]
  23. ↑ [12] Архівавана 10 студзеня 2021.
  24. ↑ [13]
  25. ↑ Situation Report EEPA HORN No. 47 - 07 January 2021.
  26. ↑ Sudan: 6 killed on Ethiopia border
  27. ↑ Ethiopia accuses Sudan of breaching border
  28. ↑ Эфиопия перебрасывает «Панцири» к границе с Суданом Архівавана 14 студзеня 2021.
  29. ↑ Sudanese helicopter crashes near Ethiopian border
  30. ↑ Sudanese helicopter crashes near Ethiopian border
  31. ↑ Ethiopian forces kill Sudanese citizen, arrest 3 others at border area
  32. ↑ Ethiopia accuses Sudan of breaching border
  33. ↑ Sudanese patrol shelled by Ethiopian forces: Report
  34. ↑ Ethiopia Moves Artillery to Sudanese Border After Deadly Clashes // Blomberg, 28 января 2021
  35. ↑ السودان ينشر تعزيزات عسكرية في الحدود الشرقية بعد اختطاف مليشيات إثيوبية لـ 3 تجار - سودان تربيون(недаступная спасылка). www.sudantribune.net. Архівавана з першакрыніцы 3 лютага 2021. Праверана 31 студзеня 2021.
  36. ↑ Sudanse army officer killed in new attack by Ethiopian troops Архівавана 10 лютага 2021.
  37. ↑ Sudanese army, Ethiopian militia clash again on border area Архівавана 11 лютага 2021.
  38. ↑ Ethiopian army-backed militias carry out fresh attacks on Sudanese farmers Архівавана 1 сакавіка 2021.
  39. ↑ Ethiopian militiamen abduct two Sudanese farmers in fresh cross border raid Архівавана 27 лютага 2021.
  40. ↑ Sudanese army chases Ethiopian militia out of border area Архівавана 1 сакавіка 2021.
  41. ↑ Sudanese troops inch closer to Ethiopian militiamen stronghold Архівавана 4 сакавіка 2021.
  42. ↑ Sudan unveils UAE initiative to end tensions with Ethiopia - Sudan Tribune: Plural news and views on Sudan Архівавана 24 сакавіка 2021.
  43. ↑ Sudanese forces repel cross-border incursion by Ethiopian militiamen - Sudan Tribune: Plural news and views on Sudan Архівавана 25 сакавіка 2021.
  44. ↑ Sudan aborted Ethiopian attempt to tamper with border markers- Sudan Tribune: Plural news and views on Sudan Архівавана 31 сакавіка 2021.
  45. ↑ Sudan aborted Ethiopian attempt to tamper with border markers- Sudan Tribune: Plural news and views on Sudan Архівавана 31 сакавіка 2021.
  46. ↑ "Sudan closes Gallabat border crossing after Ethiopian militiamen's attack". Sudan Tribune. April 4, 2021. Праверана September 29, 2021. Архіўная копія. Архівавана з першакрыніцы 29 верасня 2021. Праверана 4 кастрычніка 2021.Архіўная копія(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 29 верасня 2021. Праверана 4 кастрычніка 2021.
  47. ↑ "السودان: استرداد 95% من أراضي الفشقة الحدودية مع إثيوبيا" [Sudan: Reclaimed 95% of Al-Fashqa border lands with Ethiopia]. Al Arabiya [арабская]. April 8, 2021. Праверана September 29, 2021.
  48. ↑ Abdelmoneim, Barham; Barakat, Bassel (April 13, 2021). "Sudan hands over 61 captive soldiers to Ethiopia". Anadolu Agency. Праверана September 29, 2021.
  49. ↑ "Sudanese children abducted near Ethiopian border". Sudan Tribune. July 23, 2021. Праверана September 29, 2021. Архіўная копія. Архівавана з першакрыніцы 29 верасня 2021. Праверана 4 кастрычніка 2021.Архіўная копія(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 29 верасня 2021. Праверана 4 кастрычніка 2021.
  50. ↑ а б مليشيا اثيوبية تقتاد قائد عسكري سوداني والسلطات تغلق معبر القلابات الحدودي - سودان تربيون (ар.)(недаступная спасылка). Sudan Tribune (23 ліпеня 2021). Архівавана з першакрыніцы 14 верасня 2021. Праверана September 29, 2021.
  51. ↑ Abdelaziz, Khalid; Mourad, Mahmoud; Endeshaw, Dawit; Lewis, Aidan (September 26, 2021). MacSwan, Angus (рэд.). "Sudan says it repelled attempted incursion by Ethiopian forces". Reuters. Праверана September 26, 2021.
  52. ↑ Six Sudanese soldiers killed in Ethiopian attack, Sudan military says
  53. ↑ AfricaNews. Sudanese army deployed along the disputed border with Ethiopia (англ.). Africanews (15 снежня 2021). Праверана 16 снежня 2021.
  54. ↑ "Ethiopia Says It Downed Arms-Laden Plane Crossing from Sudan". Bloomberg.com. 24 August 2022. Праверана 27 August 2022.
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Эфіопа-суданскі_памежны_канфлікт_(2020—2022)&oldid=4647811"