Юрый Юр’евіч Вараны

Юрый Юр’евіч Вараны
укр.: Юрій Юрійович Вороний
Дата нараджэння	9 (21) жніўня 1895
Месца нараджэння	Жураўка, Пыратынскі павет[d], Палтаўская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	13 мая 1961(1961-05-13) (65 гадоў)
Месца смерці	Кіеў, УССР, СССР
Месца пахавання	Байкавыя могілкі
Грамадзянства	Расійская імперыя  Украінская Народная Рэспубліка  СССР
Бацька	Georgy Voronoy[d]
Жонка	Q12133618?
Род дзейнасці	урач, хірург
Навуковая сфера	медыцына
Навуковая ступень	доктар медыцынскіх навук
Альма-матар	Кіеўскі нацыянальны ўніверсітэт імя Тараса Шаўчэнкі
Навуковы кіраўнік	Vladimir Shamov[d]

Юрый Юр’евіч (Георгій Георгіевіч) Вараны (1895, Жураўка  — 1961, Кіеў) — украінскі хірург, доктар медыцынскіх навук, прафесар. Здзейсніў першую ў свеце аперацыю па перасадцы ўнутранага органа жывому чалавеку. 3 красавіка 1933 года перасадзіў нырку рэцыпіенту ад загінулага чалавека.

Біяграфія

Нарадзіліся ў 1895 годзе ў вёсцы Жураўцы Палтаўскай губерні (сёння Варвінскага раёна Чарнігаўскай вобласці) у сям’і ўкраінскага вучонага, прафесара матэматыкі Варшаўскага ўніверсітэта Георгія Варанога.

У 1913 годзе паступіў на медыцынскі факультэт Універсітэта Святога Уладзіміра ў Кіеве, але перапыніў вучобу, бо ў гады Першай сусветнай вайны як студэнт-медык працаваў у перавязачным атрадзе Чырвонага Крыжа.

Будучы студэнтам добраахвотна ўступіў у перавязачны атрад войскаў Цэнтральнай Рады. 16 студзеня 1918 года Юрый Вараны ўдзельнічаў у баі пад Крутамі. Яго жонка Нячаеўская Вера Іосіфаўна была членам Цэнтральнага савета ад жанчын.

У 1921 годзе скончыў Кіеўскі медыцынскі інстытут і стаў аспірантам кафедры хірургіі. Пасля заканчэння аспірантуры яго прызначылі асістэнтам Харкаўскага медыцынскага інстытута, дзе працаваў у 1926—1931 гадах пад кіраўніцтвам Уладзіміра Шамава.

У 1931—1934 гадах працаваў галоўным урачом бальніцы ў Херсоне, дырэктарам і прафесарам хірургіі Херсонскага вытворчага медыцынскага інстытута, а затым — старшым навуковым супрацоўнікам Усеўкраінскага інстытута неадкладнай хірургіі і пералівання крыві.

У 1936—1941 гадах загадваў кафедрай хірургіі Харкаўскага стаматалагічнага інстытута.

Падчас нямецка-савецкай вайны апынуўся на тэрыторыі, акупаванай немцамі, і быў дэпартаваны за мяжу.

Пасля вяртання на радзіму натыкнуўся на забарону займацца выкладаннем хірургіі ў Харкаве, таму пераехаў у Жытомір, дзе на працягу 1944—1950 гадоў працаваў урачом-уролагам гарадской і абласной бальніц.

З 1950 года жыў у Кіеве, у 1950—1953 гадах кіраваў аддзяленнем эксперыментальнай хірургіі Інстытута эксперыментальнай біялогіі і паталогіі, а ў 1953—1960 гадах такім жа аддзяленнем Кіеўскага інстытута гематалогіі і пералівання крыві. У 1953 годзе ўзначаліў Кіеўскі навукова-даследчы інстытут пералівання крыві і неадкладнай хірургіі.

Памёр у 1961 годзе. Пахаваны ў Кіеве на Байкавых могілках.

Муж і жонка мелі двух дзяцей: сына 1918 года нараджэння і дачку 1926 года нараджэння.

Першая ў свеце аперацыя па перасадцы ныркі

У 1930 годзе Вараны ў Харкаве упершыню перасадзіў нырку сабаку, злучыўшы сасуды шыі і донарскай ныркі.

3 красавіка 1933 года, працуючы галоўным урачом у Херсоне, упершыню ў свеце выканаў клінічную перасадку трупнай ныркі ў бальніцы Харкава, калі праходзіў там стажыроўку. Справаздача аб гэтай аперацыі была апублікаваная ў італьянскім часопісе «Minerva Chirurgica», у якім адзначалася, што нырка ўключылася ў кровазварот і пачала самастойна функцыянаваць. Гэтая перасадка ныркі была першай у гісторыі спробай перасадкі любога цэлага органа чалавеку., хоць першая рэцыпіентка пражыла з новым органам толькі 48 гадзін. Аб выніках даследавання таксама было паведамленне ў іспанскім часопісе «El Siglo Medico» (1936).

Літаратура

• «Агапіт», український історико-медичний журнал
• Surgeon Yurii Voronoy (1895—1961) — a pioneer in the history of clinical transplantation: in Memoriam at the 75th Anniversary of the First Human Kidney Transplantation Архівавана 2 червня 2013. by Edouard Matevossian, Hans Kern, Norbert Huser, Dietrich Doll and oth. (Department of Surgery, Klinikum Rechts der Isar, Technische Universität of Munich, Germany) // Transplant International — ISSN 0934-0874. European Society for Organ Transplantation — 2009. — c. 1132—1139
• History of nephrology: Ukrainian aspects / by Dmytro Khadzhynov and Harm Peters Архівавана 8 липня 2013.
• Кляп С. І. Ю. Ю. Вороний і його роль в становленні трансплантації нирок Архівавана 1 лютого 2014. Благодійний фонд імені Георгія Вороного
• Юрій Юрійович Вороний — Піонер клінічної трансплантології Архівавана 4 березня 2016.
• Верстюк В., Осташко Т. Діячі Української Центральної Ради. — HAH України, К.: 1998, с. 206—209.
• Пиріг Л. А., Перцева Ж. М. Юрій Юрійович Вороний / Енциклопедія сучасної України, Т.4, 2005.
• Хірург Вороний, який вперше пересадив нирку людині: українізатор і учасник бою під Крутами Архівавана 31 липня 2020. bbc.com/ukrainian
• Voronoy Y. Sobre el bloqueo del aparato reticulo-endothelial del hombre en algunas formas de intoxicacion por el sublimado y sobre la transplantacion del rinon cadaverico como metodo de tratamiento de la anuria consecutive a aquella intoxicacion. El Siglo Med 1936; 97: 296
• Stefoni S., Campieri C., Donati G., Orlandi V. The history of clinical renal transplant. — J Nephrol 2004, #17, pp. 475—478
• D.N.H.Hamilton and W.A.Reid, «Yu.Yu.Voronoy and the First Human Kidney Allograft» Surgery, Gynecology & Obstetrics 159, no. 3 [September 1984]: 289-94
• Tatyana I. Ulyankina, «Origin and Development of Immunology in Russia», Cellular Immunology 126, no. 1 (March 1990): 227-32
• David Hamilton. A History of Organ Transplantation: Ancient Legends to Modern Practice. University of Pittsburgh Pre, 2012—576
• Voronoy YY (1896—1961)researchgate.net