Якаў Пракопавіч Нікулкін

Якаў Пракопавіч Нікулкін
Якаў Пракопавіч Нікулкін
Старшыня КДБ БССР
	23 чэрвеня 1970 — 4 жніўня 1980
Папярэднік	Васіль Пятроў
Пераемнік	Веніямін Балуеў
Нараджэнне	29 красавіка 1913; Падбужжа[d], Жыздрынскі павет[d], Калужская губерня, Расійская імперыя;
Смерць	3 снежня 1983 (70 гадоў); Мінск, БССР, СССР;
Партыя	КПСС;
Дзейнасць	палкаводзец, палітык
Ваенная служба
Гады службы	1940—1983
Прыналежнасць
Род войскаў	МДБ/КДБ
Званне

Я́каў Прако́павіч Ніку́лкін (29 красавіка 1913], сяло Падбужжа, Хвастовіцкі павет, Калужская губерня (у цяперашні час Калужская вобласць) — 3 снежня 1983, Мінск) — Старшыня КДБ пры СМ БССР (1970—1980).

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Рускі. Пасля вучобы ў педагагічным тэхнікуме г. Жыздра Калужскай вобласці і Бранскам тэхнікуме шляхоў зносін (скончыў у 1934 годзе) працаваў тэхнікам-вышукальнікам праектнага бюро Далёкаўсходняй чыгункі, тэхнікам, затым начальнікам сакрэтнай часткі Далёкаўсходняй праектнай канторы «Саюзтранспраект» у Хабараўску. З 1940 года ў органах дзяржаўнай бяспекі.

Супрацоўнік аператыўнага пункта НКУС станцыі Ін, затым дарожна-транспартнага аддзялення НКУС Далёкаўсходняй чыгункі. У 1941—1945 гадах — супрацоўнік УНКДБ па Хабараўскам краі і транспартнага аддзела НКУС Далёкаўсходняй чыгункі. З 1945 года — супрацоўнік аддзела МГБ Беластоцкай, затым намеснік начальніка аддзела МГБ Брэст-Літоўскай чыгунак. У 1948—1954 гадах — намеснік начальніка Упраўлення аховы МДБ Брэст-Літоўскай, Кастрычніцкай, Ленінградскай, начальнік Упраўлення аховы Томскай чыгунак, начальнік УКДБ пры СМ СССР на Томскай чыгунцы.

З 1954 года — намеснік начальніка 6-га Галоўнага ўпраўлення (транспартнага) КДБ пры СМ СССР затым начальнік УКДБ пры СМ СССР на Маскоўска-Курска-Данбаскай і Маскоўскай чыгунак. У 1960—1970 гадах — старшыня КДБ пры СМ Башкірскай АССР, старшы кансультант апарату КДБ пры СМ СССР пры МДБ МНК, намеснік начальніка УКДБ пры СМ СССР па г. Маскве і Маскоўскай вобласці. З 23 чэрвеня 1970 года па 4 жніўня 1980 года — старшыня Камітэта дзяржаўнай бяспекі пры СМ БССР.

Узнагароды[правіць | правіць зыходнік]

Узнагароджаны ордэнамі Леніна, Чырвонага Сцяга, Чырвонай Зоркі, мангольскім ордэнам «За баявыя заслугі», афіцэрскім крыжам Ордэна Адраджэння Польшчы і 10 медалямі.

Зноскі

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Никулкин Яков Прокопьевич // Генералы органов государственной безопасности Беларуси: краткий биографический справочник (1918—2001) / Авт.-сост. И. З. Юркин и др. — Мн.: Арнелла, 2001. — С. 45.
Надтачаев В. Н. Военная контрразведка Беларуси: Судьбы, трагедии, победы. — Мн., «Кавалер», 2008, ISBN 978-985-6053-36-1

Кіраўнікі савецкіх органаў дзяржбяспекі НК-ДПУ-АДПУ-НКУС-НКДБ-МДБ-КДБ Беларускай ССР
Старшыні Надзвычайнай Камісіі БССР	Віктар Яркін (1918 — 1920) • Аляксандр Ротэнберг (1920 — 1921)
Старшыні Дзяржаўнага Палітычнага Упраўлення БССР	Ян Ольскі (1921 — 1923) • Станіслаў Пінталь (1923 — 1924) • Піліп Мядзведзь (1924 — 1925) • Раман Піляр (1925 — 1929) • Рыгор Рапапорт (1929 — 1931) • Станіслаў Рэдэнс (1931) • Герман Матсон (1931 — 1932) • Леанід Закоўскі (1932 — 1934)
Народныя камісары ўнутраных спраў БССР	Леанід Закоўскі (1934) • Ізраіль Ляплеўскі (1934 — 1936) • Георгій Малчанаў (1936 — 1937) • Барыс Берман (1937 — 1938) • Аляксей Наседкін (1938) • Лаўрэнцій Цанава (1938 — 1941)
Міністры дзяржаўнай бяспекі БССР	Лаўрэнцій Цанава (1943 — 1951) • Міхаіл Баскакаў (1952 — 1953)
Старшыні Камітэта дзяржаўнай бяспекі БССР	Аляксандр Перапяліцын (1954 — 1959) • Васіль Пятроў (1959 — 1970) • Якаў Нікулкін (1970 — 1980) • Веніямін Балуеў (1980 — 1990) • Эдуард Шыркоўскі (1990 — 1991)