Якуб Барт-Чышынскі
Якуб Барт-Чышынскі | |
---|---|
в.-луж.: Jakub Bart-Ćišinski | |
![]() | |
Асабістыя звесткі | |
Псеўданімы | Ćišinski |
Дата нараджэння | 20 жніўня 1856[1] |
Месца нараджэння | |
Дата смерці | 16 кастрычніка 1909[1] (53 гады) |
Месца смерці | |
Пахаванне | |
Грамадзянства | |
Альма-матар |
|
Прафесійная дзейнасць | |
Род дзейнасці | перакладчык, паэт, пісьменнік, каталіцкі святар |
Мова твораў | лужыцкія мовы |
Грамадская дзейнасць | |
Член у | |
![]() |
Якуб Барт-Чышынскі (сапраўдныя імя і прозвішча — Якуб Барт; в.-луж.: Jakub Bart-Ćišinski; 20 жніўня 1856, Паншвіц-Кукаў — 16 кастрычніка 1909, там жа) — лужыцкі пісьменнік, паэт, драматург, перакладчык, рэдактар, рымска-каталіцкі святар. Адзін з пачынальнікаў рэалістычнай літаратуры лужыцкіх сербаў.
Біяграфія
[правіць | правіць зыходнік]У паэме «Жаніх» (1876, апубл. у 1926), вершах (зборнікі «Кніга санетаў», 1884, «Формы», 1888), якія ўвабралі вобразы народнай паэзіі, сцвярджаў рэалістычны кірунак у лужыцкай літаратуры. Акрамя таго, аўтар шматлікіх санетаў, балад, лірычных вершаў.
Нацыянальна-патрыятычная праблематыка паднятая ім у рамане «Патрыёт і рэнегат» (1878-1879). Яго мастацтва апявае прыгажосць сваёй радзімы, напоўнена патрыятычнымі пачуццямі.
Якуб Барт-Чышынскі заклаў асновы лужыцкай драмы і тэатра (трагедыя «У крэпасці», 1880).
Літаратурны псеўданім — Чышынскі.
Перакладаў на верхнялужыцкую мову творы чэшскай, італьянскай, польскай і нямецкай літаратуры.
Выбраныя творы
[правіць | правіць зыходнік]- Moje serbske wuznaće
- Narodowc a wotrodźenc (1879)
- Na hrodźišću (1880)
- Slubowanje ze zadźěwkami (1881)
- Słowjanam (1884)
- Kniha sonetow (1884)
- Formy (1888)
Беларускія пераклады
[правіць | правіць зыходнік]Верш «Карл прапаведуе лужыцкім сербам» пераклаў Аляксей Зарыцкі[2].
Памяць
[правіць | правіць зыходнік]- Яго імем названа школа ў Паншвіц-Кукаў, у якой вывучаюць верхнялужыцкую мову.
- Яго імем названая літаратурная прэмія, якая ў мінулым была дзяржаўнай прэміяй ГДР, у цяперашні час прысуджаецца Фондам сербскага народа.
Зноскі
- ↑ а б Jakub Bart-Ćišinski // Brockhaus Enzyklopädie
- ↑ Галасы з-за небакраю: анталогія паэзіі свету ў беларускіх перакладах ХХ ст. Склад. М. Скобла. — Мн.: Лімарыус 2008. — 896 с.
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Гугнин А. А. Введение в историю серболужицкой словесности и литературы от истоков до наших дней, Российская академия наук, Институт славяноведения и балканистики, научный центр славяно-германских отношений. — М., 1997. — С. 106, 113—114, 116—117, 122—125, 128—129, 131, 133, 138—141, 144, 162—164, 176, 193. — ISBN 5-7576-0063-2.
Спасылкі
[правіць | правіць зыходнік]- Біяграфія Якуба Барт-Чишинского Архівавана 23 сакавіка 2016. (ням.)
- Нарадзіліся 20 жніўня
- Нарадзіліся ў 1856 годзе
- Нарадзіліся ў Германіі
- Памерлі 16 кастрычніка
- Памерлі ў 1909 годзе
- Памерлі ў Германіі
- Пахаваныя ў Саксоніі
- Асобы
- Пісьменнікі паводле алфавіта
- Члены Маціцы серба-лужыцкай
- Каталіцкія святары
- Лужыцкамоўныя паэты
- Рэдактары XX стагоддзя
- Рэдактары паводле алфавіта
- Перакладчыкі з італьянскай мовы
- Перакладчыкі з нямецкай мовы
- Перакладчыкі з чэшскай мовы
- Перакладчыкі з польскай мовы
- Перакладчыкі XX стагоддзя
- Перакладчыкі XIX стагоддзя
- Перакладчыкі Германіі
- Перакладчыкі паводле алфавіта
- Драматургі XX стагоддзя
- Драматургі XIX стагоддзя
- Драматургі Германіі
- Драматургі паводле алфавіта
- Паэты XX стагоддзя
- Паэты XIX стагоддзя
- Паэты Германіі
- Паэты паводле алфавіта
- Пісьменнікі XX стагоддзя
- Пісьменнікі XIX стагоддзя
- Пісьменнікі Германіі
- Лужыцкамоўныя пісьменнікі