Ян Баптыста ван Гельмант
Жан Баптыст ван Гельмант | |
---|---|
Jan Baptista van Helmont | |
![]() | |
Дата нараджэння | 1577[1][2][…] |
Месца нараджэння | |
Дата смерці | 30 снежня 1644[3][4][…] |
Месца смерці | |
Грамадзянства |
|
Дзеці | Францыск Меркурый ван Хелмант[d][5][6] |
Род дзейнасці | хімік, фізік, урач-пісьменнік, філосаф, фізіёлаг, урач, навуковец, пісьменнік, алхімік |
Навуковая сфера | хімія[7][8], фізіялогія, медыцына[9][7], алхімія[9][7], прыродазнаўчыя навукі[9][7] і філасофія[9] |
Альма-матар | |
Навуковы кіраўнік | Марцін Дэльрыа[d][10] і Adam Haslmayr[d][10] |
Вядомы як | аўтар слоў «газ», «фермент» |
![]() |
Ян Баптыста ван Гельмант нідэрл.: Jan Baptista van Helmont, англ.: Jan Baptist van Helmont; 12 студзеня 1580, Брусель — 30 снежня 1644, Вілвордэ, Бельгія) — галандскі прыродазнавец, адзін з прадстаўнікоў ятрахіміі.
У батаніцы Гельмант упершыню праводзіў эксперыментальныя даследаванні працэсу харчавання раслін, якія сталі асновай для т. зв. воднай тэорыі харчавання раслін. Гельмант лічыў, што ў страваванні вырашальную ролю адыгрывае кіслата страўнікавага соку, і таму прапаноўваў лячыць шчолачамі хваробы, выкліканыя лішкам кіслот у страўніку. Увёў у хімію тэрмін «газ». У шэрагу пытанняў стаяў на пазіцыях алхіміі, лічачы, напрыклад, магчымым ператварэнне невысакародных металаў (ртуці, свінцу і інш.) у золата пры дапамозе філасофскага каменя. Прызнаваў самаадвольнае зараджэнне, што для таго часу было прагрэсіўным. Гельмант прытрымліваўся віталістычных уяўленняў аб тым, што жыццёвыя працэсы нібыта рэгулююцца адмысловымі «духамі жыцця» («археямі»).
Зноскі
- ↑ Joan Baptista van Helmont // Digital Library for Dutch Literature — 1999. Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ Jean Baptiste van Helmont // Biodiversity Heritage Library — 2006. Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ а б Delff H. Helmont, Johann Baptist von // Allgemeine Deutsche Biographie — L: 1880. — Т. 11. — S. 703–707.
- ↑ Chastain B. B. Jan Baptista van Helmont // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ а б Гельмонт, Иоганн Баптист // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1892. — Т. VIII. — С. 290.
- ↑ а б ECARTICO Праверана 8 жніўня 2023.
- ↑ а б в г Гельмонт, Иоган Баптист // Большая советская энциклопедия / под ред. О. Ю. Шмидт — 1 — М.: Акционерное общество «Советская энциклопедия», 1920.
- ↑ Ван-Гельмонт // Большая советская энциклопедия. Том 8. Буковые — Варле — 1927. — Т. 8. — С. 723.
- ↑ а б в г Národní autority České republiky Праверана 7 лістапада 2022.
- ↑ а б в г Матэматычная генеалогія — 1997.
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Steffen Ducheyne, Johannes Baptista Van Helmonts Experimentele Aanpak: Een Poging tot Omschrijving, Gewina, Tijdschrift voor de Geschiedenis der Geneeskunde, Natuurwetenschappen, Wiskunde en Techniek, 1, vol. 30, 2007, pp. 11–25.
- Steffen Ducheyne, Joan Baptiste Van Helmont and the Question of Experimental Modernism, Physis: Rivista Internazionale di Storia della Scienza, vol.43, 2005, pp. 305–333.