Ян Тысоўскі
| Ян Тысоўскі | |
|---|---|
| польск.: Jan Józef Tyssowski | |
 | |
| Род дзейнасці | палітык |
| Дата нараджэння | 8 сакавіка 1811[1][2] ці каля 1811[3] |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 5 красавіка 1856[1][2] |
| Месца смерці | |
| Грамадзянства | |
.svg){kind=small}
Ян Юзаф Тысоўскі (польск.: Jan Józef Tyssowski; 8 сакавіка 1811, Тарнаў — 5 красавіка 1857, Вашынгтон) — польскі палітычны дзеяч, лідар Кракаўскага паўстання.
Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]
Тысоўскі нарадзіўся ў Тарнаве 8 сакавіка 1811 года[6]. У маладосці прымаў удзел у лістападаўскім паўстанні, затым удзельнічаў у падпольных арганізацыях, змагароў за незалежнасць у Галіцыі. 21 лютага 1846 года, пасля пачатку паўстання ў Кракаве, увайшоў[7][8][8] у склад Нацыянальнага ўрада Польшчы, а з 24 лютага па 3 сакавіка быў дыктатарам паўстання. З-за сялянскіх хваляванняў, па ўзгадненні з кракаўскай зямельнай арыстакратыяй, імкнуўся да абмежавання баявых дзеянняў. Пагражаў расійска-аўстрыйскаму войску сялянскім паўстаннем[7][8], адмовіўся ад капітуляцыі ў Кракаве перад аўстрыйскай арміяй, толькі пасля выхаду з горада ён вырашыў правесці з прусакамi перамовы аб умовах капітуляцыі[9]. У рэшце рэшт пайшоў з 1500 жаўнерамі да Прусіі[7][8] і быў інтэрнаваны разам з паўстанцамі ў раёне Новай Беруні[9] на год, пасля чаго атрымаў дазвол на выезд у ЗША. У ЗША арганізаваў Польскае Дэмакратычнае Таварыства ў Амерыцы[7][8]. Памёр 5 красавіка 1857 года ў Вашынгтоне, акруга Калумбія.
Зноскі
- ↑ а б Deutsche Nationalbibliothek Record #132845237 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 11 мая 2014.
- ↑ а б Jan Tyssowski // SNAC — 2010. Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ Dr. Constant v. Wurzbach Tyssowski, Joseph // Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich: enthaltend die Lebensskizzen der denkwürdigen Personen, welche seit 1750 in den österreichischen Kronländern geboren wurden oder darin gelebt und gewirkt haben — Wien: 1856. — Т. 48. — S. 188.
- ↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #132845237 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 20 снежня 2014.
- ↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #132845237 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 30 снежня 2014.
- ↑ Tyssowski Jan Józef Архівавана 2 кастрычніка 2013. W: Encyklopedia PWN [on-line]. Wydawnictwo Naukowe PWN. [dostęp 2013-09-27] (польск.)
- ↑ а б в г Tyssowski Jan Józef Архівавана 4 сакавіка 2016. W: Encyklopedia WIEM [on-line]. Onet. [dostęp 2013-09-27] (польск.)
- ↑ а б в г д Ewa Michałowska Walkiewicz: Jan Józef Tyssowski - Dyktator powstania krakowskiego Polish Pages, Inc. [dostęp 2013-09-27] (польск.)
- ↑ а б Koniec powstania krakowskiego — złożenie broni przez oddział Jana Tyssowskiego. W: Muzeum Historii Polski [on-line]. Muzeum Historii Polski. [dostęp 2013-09-27] (польск.)