Яўгенія Маркаўна Магарыл

Яўгенія Маркаўна Магарыл
Дата нараджэння	21 чэрвеня 1902(1902-06-21)
Месца нараджэння	Віцебск, Віцебская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	7 лютага 1987(1987-02-07) (84 гады)
Месца смерці	Ленінград, РСФСР, СССР
Грамадзянства	Расійская імперыя  СССР
Род дзейнасці	мастачка
Жанр	Жывапіс, графіка
Вучоба	Інстытут жывапісу, скульптуры і архітэктуры імя І. Я. Рэпіна
Член у	Саюз мастакоў СССР
Медыяфайлы на Вікісховішчы

УНОВИС. Чэрвень 1922. Віцебск. Каштуюць (злева направа): Іван Чарвінка, Казімір Малевич, Яфім Раяк, Ганна Каган, Мікалай Суэцін, Леў Юдзін, Яўгенія Магарыл. Сядзяць (злева направа): Міхаіл Векслер, Вера Ермалаева, Ілля Чашнік, Лазар Хідэкель

Яўгенія Маркаўна Магарыл (рус. Евгения Марковна Магарил; 21 чэрвеня 1902 —1987) — савецкая мастачка, жывапісец і графік.

Біяграфія

Нарадзілася ў 1902 г. у Віцебску, у сям'і печніка.

Вучылася ў Віцебскім мастацкім вучылішчы у Марка Шагала, Казіміра Малевіча. У гады навучання пазнаёмілася з Верай Ермалаевай, Лазарам Лісіцкім, Ксеніяй Багуслаўскай. Сябра групы мастакоў УНОВИС (Віцебск).

У 1922 г. пераехала ў Петраград.

У сваёй творчасці яна была далёкая ад метадаў пабудовы мастацтва авангардыстамі, з якімі працавала. Ступень уплыву на яе К. Малевіча была не такой моцнай, як на іншых членаў УНОВИС.

У 1922-1926 гг. вучылася ва Усерасійскай акадэміі мастацтваў у Ленінградзе, у майстэрні прасторавага рэалізму Міхаіла Мацюшына. «Магарыл стыхійна таленавітая. Ёй не хапае арганізаванага падыходу, і яе карціны, вельмі змястоўныя, пакутуюць ад непадобнасці зместу і формы. Але яна працуе над сабой напоўніцу», пісаў М. Мацюшын у сваім рукапісе «Творчы шлях мастака» у 1933-1934 гг. Е. Магарыл, поруч з іншымі мастакамі, уваходзіла ў асноўную групу «школы Мацюшына». Сур'ёзнае ўздзеянне на Магарыл аказала сістэма колеразнаўства Мацюшына, агульныя заканамернасці змяняльнасці колеру і формы, іх уплываў адзін на аднаго. Вынікі доследаў фіксаваліся на табліцах, якія экспанаваліся на справаздачных выставах аддзела ў ГИНХУКе з 1924 па 1926 год. Пераняўшы ідэі Матюшина аб формаўтваральных уласцівасцях колеру, мастачка аднак інтэрпрэтавала іх па-свойму, аддаючы перавагу над рацыяналістычнасцю каляровых законаў ўласнай каляровайю стыхійнасці і імпульсіўнай эмацыйнасці, выкарыстоўваючы метады дынамічнага каляровага кантрасту, і з дапамогай дадатковых кветак і каляровых пераходаў дамагаючыся перадачы настрою.

У 1926 г. скончыла Акадэмію мастацтваў.

У 1927-1929 гг. працавала мастаком па текстылю на фабрыцы ім. Пятра Аляксеева ў Шлісельбурзе

З 1929 г. і на працягу ўсяго жыцця працавала настаўнікам малявання ў ленінградскіх школах. Захавалася серыя яе даваенных малюнкаў, выкананых каляровымі алоўкамі, на якіх намаляваныя школьнікі за партамі падчас урокаў. Нягледзячы на схематычнасць алоўкавага малюнка, яе лёгкая штрыхоўка трапна перадала індывідуальнасці вучняў, дынаміку іх поз, пераносячы гледача ў атмасферу мастацкага класа ленінградскай школы.

У 1930 г. прымала ўдзел у групе мастакоў-вучняў М. Мацюшына, пад дэвізам КОРН, у Ленінаградскім доме працаўнікоў мастацтваў. З гэтага часу – удзельніца многіх выстаў ленінградскіх мастакоў.

У 1930-32 гг. пачала ажыццяўляць штогадовыя творчыя паездкі па краіне, першыя паездкі – у саўгасы пад Уральскам і на будоўлі Магнітагорска.

У 1932 г. уступіла ў сябры Саюзу мастакоў.

Пасля пачатку вайны і блакады заставалася ў Ленінградзе. Працягвала выкладаць у школе. Вяла альбом блакадных замалёвак. Стварыла цыкл акварэльных работ («У стацыянары», «На вуліцы. 25 сакавіка 1942», «Блакадны хлеб», 1941) і шэраг работ, выкананых у спецыфічным «блакадным» матэрыяле – соусе з вугалю, катухі і льнянога масла («Мастак працуе», «За маляваннем», «Чарга за хлебам», 1942).

У жніўні 1942 г. выехала з асаджанага Ленінграда. Усё даваенныя работы і большасць блакадных работ мастачкі загінулі падчас вайны. Захавалася даваенная графіка мастачкі: серыя партрэтных малюнкаў, выкананая ў 1939 годзе на параходзе "Механік" падчас падарожжа па Волзе, якая ўключае ў сябе партрэты матросаў і качагараў, працоўных на судне, і бесклапотных адпачывальнікаў.

У 1942-1945 гг. працавала настаўнікам малявання ў г. Бійске Алтайскага края. Вярнулася ў Ленінград у 1945 годзе.

У 1945-1951 гг. выкладала акварэль і малюнак у Ленінградскім мастацкім вучылішчы.

У 1952 году, у час ганенняў на мастакоў, Я. Магарыл была выключаная з Саюзу мастакоў за фармалізм: «яе творчасць не патрапляе ў рамкі сацыялістычнага рэалізму». У гэты перыяд Е. М. Магарыл не перастала займацца жывапісам, асвоіла тэхніку каляровай літаграфіі, прыўносячы ў яе асаблівую маляўніча-экспрэсіўную ноту. У апошнія дзесяцігоддзі яе любімым жанрам стаў акварэльны партрэт. Мэта шматлікіх прац гэтага перыяду - перадаць не столькі знешняе аблічча мадэляў, колькі іх ўнутраны змест, асаблівасці характару, іх індывідуальнасць ("Партрэт мастака Яна", "Партрэт Загянскай", "Партрэт барадатага мастака", "Юная піяністка").

З 1957 г. штогод удзельнічала ў ленінградскіх і ва ўсесаюзных выстаўках.

З 1963 г. працавала ў тэхніцы каляровай літаграфіі, супрацоўнічала з Эксперыментальнай літаграфскай майстэрняй у ЛОСХ.

У 1966 г. Магарыл была адноўлена у членстве ў Саюзе мастакоў.

У 1974 і ў 1984 гг. у Ленінградзе прайшлі персанальныя выстаўкі мастачкі.

Творы мастачкі знаходзяцца ў Рускім музеі ў Санкт-Пецярбургу, Дзяржаўным музеі гісторыі Санкт-Пецярбурга, у прыватных калекцыях Расіі, Беларусі, ЗША.

Літаратура

• А. Боровский. Евгения Магарил. Советская графика. вып. 10. М., 1986.
• Художник М. В. Матюшин и его ученики. Выставка произведений/ Буклет. Государственный музей истории Ленинграда, 1989.
• Профессор Михаил Матюшин и его ученики. Каталог выставки. Составитель и автор вступительной статьи Никита Несмелов. Музей Академии художеств. СПб, 2008.
• Маргарета Тильберг. Цветная вселенная: Михаил Матюшин об искусстве и зрении. М. : НЛО, 2008. С. по указ.
• Группа КОРН. 1930. М. В. Матюшин и ученики. Буклет. Государственный музей истории Санкт-Петербурга. 2010.