Яўген Іванавіч Барычэўскі

Яўген Іванавіч Барычэўскі
Асабістыя звесткі
Дата нараджэння	17 (29) снежня 1883
Месца нараджэння	г. Мінск
Дата смерці	12 верасня 1934(1934-09-12) (50 гадоў)
Грамадзянства	Расійская імперыя  СССР
Альма-матар	гісторыка-філалагічны факультэт Маскоўскага ўніверсітэта[d]
Месца працы	Інстытут літаратуры імя Янкі Купалы НАН Беларусі
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	літаратуразнавец, перакладчык
Мова твораў	беларуская
Выявы на Вікісховішчы

Яўген Іванавіч Барычэўскі (17 снежня 1883, Мінск — 12 верасня 1934; Крыптанім: Е. Б.) — беларускі літаратуразнавец і перакладчык. Прафесар (1928).

Біяграфія

Нарадзіўся ў сям'і натарыуса. Скончыў Мінскую класічную гімназію (1903), паступіў у Берлінскі ўніверсітэт, у 1904 перавёўся на гісторыка-філалагічны факультэт Маскоўскага ўніверсітэта, які скончыў у 1910. Атрымаў залаты медаль за выпускную працу «Рэалізм Гартмана».

Першыя прафесары БДУ, 1922 год (злева направа):
Ніжні рад: С. З. Кацэнбоген, А. М. Вазнясенскі, М. М. Нікольскі, У. І. Пічэта, У. М. Ігнатоўскі, Я. Ю. Лёсік, А. А. Міхайлоўскі;
Сярэдні рад: І. М. Салаўёў, С. Я. Вальфсон, Я. І. Барычэўскі, А. А. Савіч, Д. А. Жарынаў, Я. К. Успенскі, І. Я. Герцык;
Верхні рад: У. М. Перцаў, М. М. Шчакаціхін, В. В. Якунін, М. М. Піятуховіч.

Працаваў у Маскоўскім універсітэце, выкладаў рускую літаратуру ў сярэдніх навучальных установах Масквы, займаўся навукова-літаратурнай дзейнасцю, друкаваў артыкулы і даследаванні ў маскоўскіх часопісах і газетах. З восені 1918 прызначаны вучоным сакратаром Музейнага аддзела Наркамасветы. У пачатку 1922 запрошаны на працу ў БДУ. Працаваў у Мінскай цэнтральнай партыйнай школе (1924—1927), у Інбелкульце і Інстытуце літаратуры і мастацтва АН БССР (1927—1933). Прафесар. Рэпрэсіраваны, у даведніках Л. У. Маракова згадваецца як адзін з «нацдэмаў», але асобнага артыкула пра Я. І. Барычэўскага няма. Пасмяротна рэабілітаваны.

Навуковая дзейнасць

Пісаў на беларускай і рускай мовах. У 1922 годзе ў Маскве выйшла складзеная Я. Барычэўскім кніга «Мир искусств в образах». У 1927 годзе ў Мінску выдадзены працы «Тэорыя санету» і «Паэтыка літаратурных жанраў», якія найбольш глыбока ў тагачасным беларускім літаратуразнаўстве тлумачылі прыроду мастацтва ў яго сувязі з сацыяльна-гістарычнымі і грамадскімі з'явамі.

Артыкулы і даследаванні па пытаннях паэтыкі і эстэтыкі, прысвечаныя творчасці Я. Купалы, Я. Коласа, М. Багдановіча, М. Гарэцкага, рускіх, нямецкіх, французскіх пісьменнікаў, друкаваліся ў «Працах Беларускага дзяржаўнага універсітэта», у часопісах «Маладняк», «Узвышша», «Полымя», «Трыбуна мастацтва». Аўтар дапаможніка для студэнтаў-завочнікаў «Паэтыка. Курс для завочнага педфаку» (1929—1930). Удзельнічаў у падрыхтоўцы Збору твораў М. Багдановіча ў 2 т. (1927—1928).

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя. У 18 т. Т. 2. — Мінск, 1996.
• Яўген Іванавіч Барычэўскі // Беларускія пісьменнікі: Біябібліяграфічны слоўнік. У 6 т. / пад рэд. А. І. Мальдзіса. — Мн.: БелЭн, 1992—1995.. Т. 1.
• Беларускія пісьменнікі (1917—1990): Даведнік; Склад. А. К. Гардзіцкі. Нав. рэд. А. Л. Верабей. — Мн.: Мастацкая літаратура, 1994. — 653 с.: іл. ISBN 5-340-00709-X
• Календарыюм // «Czasopis» № 12/2003
• Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі. У 5 т. Т. 1. — Мінск, 1984.
• Чарнякевіч Ц. Мінск — Берлін — Масква — Мінск: Германіяна Яўгена Барычэўскага // Літаратура і мастацтва. № 5. — 2011, 4 лют.