5 ліпеня

	← ліпень →
	2025

5 ліпеня — сто восемдзесят шосты (сто восемдзесят сёмы ў высакосны год) дзень года па Грыгарыянскім календары.

Падзеі

663: Візантыйскі імператар Канстант II стаў першым за два стагоддзі імператарам, які ўвайшоў у Рым.
863: Кірыл і Мяфодзій прыбываюць у Вялікую Маравію. У гэтым жа годзе Кірыл стварае глаголіцу.
1203: Падчас 4-га крыжовага паходу пачалася аблога Канстанцінопаля.
1439: Падпісана Фларэнційская царкоўная унія аб аб’яднанні праваслаўнай і каталіцкай цэркваў пад уладай папы рымскага.
1705: У ходзе Паўночнай вайны расійскія войскі адбілі наступленне шведскага корпуса на Пецярбург.
1772: Расія, Аўстра-Венгрыя, Прусія заключылі ў Пецярбургу трактат пра Першы падзел Рэчы Паспалітай.
1811: Венесуэла абвясціла незалежнасць.
1812: Створана войска адноўленнага Напалеонам Вялікага Княства Літоўскага.
1828: Расійскае войска І. Паскевіча штурмам узяла турэцкую крэпасць Карс.
1943: Пачалася абарончая стадыя Курскай аперацыі савецкіх войск.
1944: Пачалася Беластоцкая наступальная аперацыя савецкіх войск.
1969: Адкрыццё мемарыяльнага комплекса «Хатынь».

Нарадзіліся

1717: Педру III, кароль Аб’яднанага каралеўства Партугалія
1735: Аўгуст Людвіг Шлёцэр, нямецкі і расійскі гісторык, філолаг, публіцыст і статыстык (пам. 1809)
1761: Луі-Леапольд Буальі, французскі жывапісец
1802: Павел Нахімаў, расійскі адмірал
1818: Антон Яленскі, кіраўнік паўстання 1863—1864 гадоў на Міншчыне
1888: Герберт Спенсер Гасер, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіялогіі і медыцыне (1944)
1910: Жорж Ведэль, французскі правазнавец
1939: Павел Маразенка, савецкі акцёр тэатру і кіно, заслужаны артыст Украінскай ССР
1940: Чак Клоўз, амерыканскі мастак
1946: Герард ’т Хоафт, нідэрландскі фізік
1965: Людміла Рублеўская, беларуская паэтэса, пісьменніца, літаратурны крытык
1970: Андрэй Лукашэвіч, беларускі гісторык
1982: Альберта Джылардзіна, італьянскі футбаліст

Памерлі

1044: Самуіл Аба, венгерскі кароль (нар. каля 990)
1778: Карл Гюнтэр Людавіцы, нямецкі лексікограф, эканаміст
1826: Жазеф Луі Пруст, французскі хімік
1852: Міхаіл Загоскін, рускі пісьменнік
1873: Джавані Карнавалі, італьянскі жывапісец
1927: Альбрэхт Косель, нямецкі біяхімік
1938: Юрый Лістапад, настаўнік, кіраўнік беларускага руху на Случчыне (нар. 7.4.1897)
1969: Вальтэр Гропіус, нямецкі архітэктар
1994: Барыс Сачанка, беларускі пісьменнік, перакладчык і выдавец (нар. 15.5.1936)
1995: Юры Ярвет, эстонскі акцёр
1996: Васіль Вітка, беларускі паэт, перакладчык
2005: Яўген Ціхановіч, беларускі мастак (нар. 25.11.1911)
2018: Клод Ланцман, рэжысёр-дакументаліст