PSLV
| PSLV | |
 | |
| Стандартная мадыфікацыя ракеты-носьбіта PSLV | |
Агульныя звесткі
| |
|---|---|
| Краіна |  Індыя
|
| Прызначэнне | Ракета-носьбіт |
| Вытворца | Індыйская арганізацыя касмічных даследаванняў |
Асноўныя характарыстыкі
| |
| Колькасць ступеней | 4 |
| Даўжыня | 44 м |
| Дыяметр | 2,8 м |
| Стартавая маса | PSLV: 295 т PSLV-CA: 230 т PSLV-XL: 320 т |
Гісторыя запускаў
| |
| Стан | Дзеючая |
| Месцы запуску | Касмічны цэнтр імені Саціша Дхавана |
| Лік запускаў | 39 PSLV: 13 PSLV-CA: 11 PSLV-XL: 15 |
| - паспяховых | 37 PSLV: 11 PSLV-CA: 11 PSLV-XL: 15 |
| - няўдалых | 1 (PSLV) |
| - часткова няўдалых | 1 (PSLV) |
| Першы запуск | 20 верасня 1993 |
| Апошні запуск | 15 лютага 2017 |
Паскаральнік (PSLV) — PSOM
| |
| Колькасць паскаральнікаў | 6 |
PSLV — індыйская ракета-носьбіт. Назва з'яўляецца распаўсюджанай абрэвіятурай ад Polar Satellite Launch Vehicle, што ў перакладзе азначае «ракета-носьбіт для вывада спадарожнікаў на палярную арбіту». Ракета распрацавана Індыйскай арганізацыяй касмічных даследаванняў (ISRO), для запуску індыйскіх спадарожнікаў дыстанцыйнага зандзіравання (IRS) на сонечна-сінхронныя арбіты.
PSLV — чатырохступеньчатая ракета-носьбіт, у якой першая і трэцяя ступені — цвёрдапаліўныя, другая і чацвёртая — вадкасныя. Існуе ў 3 розных мадыфікацыях (PSLV, PSLV-CA, PSLV-XL), якія адрозніваюцца выкарыстуемымі бакавымі паскаральнікамі.
Першы запуск ракеты-носьбіта PSLV адбыўся 20 верасня 1993 года. У красавіку 2008 года з дапамогай PSLV быў здзейснены паспяховы запуск адразу 10 спадарожнікаў, што пабіла папярэдні сусветны рэкорд, пастаўлены Расіяй. Пазней Расія вярнула рэкорд — 37 спадарожнікаў ў 2014 годзе[1], які пратрымаўся да 15 лютага 2017 года, калі ракетай PSLV-XL былі выведзеныя на арбіту 104 спадарожніка[2][3][4].
Ракета-носьбіт выкарыстоўваецца для запуску на нізкую калязямную, палярную, сонечна-сінхронныя арбіты індыйскіх касмічных апаратаў, а таксама для камерцыйных запускаў замежных спадарожнікаў; да з'яўлення PSLV падобныя камерцыйныя паслугі прапаноўвала толькі Расія. З дапамогай PSLV можна таксама запускаць невялікія спадарожнікі на геапераходную арбіту.
22 кастрычніка 2008 года ракета-носьбіт PSLV-XL была выкарыстаная для запуску першага індыйскага месяцавага зонда Чандраян-1, а 5 лістапада 2013 года — для запуска першага індыйскага міжпланетнага зонда Мангальян (Mars Orbiter Mission) да Марса. Таксама PSLV-XL выкарыстоўваецца для запуску спадарожнікаў індыйскай рэгіянальнай навігацыйнай сістэмы IRNSS.
Распрацоўка[правіць | правіць зыходнік]
Распрацоўка ракеты-носьбіта PSLV ішла з пачатку 1990-х гадоў у Касмічным цэнтры імені Вікрама Сарабхаі ў горадзе Трывандрум, штат Керала. Інэрцыяльная сістэмы былі распрацаваны спецыяльным аддзяленнем ISRO. Вадкасныя другая і чацвёртыя ступені, а таксама рэактыўная сістэма кіравання распрацоўваліся ў Цэнтры вадкаснапаліўных сілавых установак (Трывандрум). Цвёрдапаліўныя рухавікі дапрацоўваюцца ў касмічным цэнтры імя Саціша Дхавана, які таксама выконвае аперацыі запуска ракеты-носьбіта.
Мадыфікацыі[правіць | правіць зыходнік]
PSLV[правіць | правіць зыходнік]
Першы і асноўны варыянт PSLV. Чатырохступеньчатая ракета-носьбіт, якая выкарыстоўвае 6 стандартных бакавых цвёрдапаліўных паскаральнікаў PSOM. Вышыня ракеты складае 44 метра, стартавая маса — 295 т.
PSLV-CA[правіць | правіць зыходнік]
У дадзенай мадыфікацыі ракета-носьбіт ўпершыню запушчана ў 2007 годзе, выкарыстоўваецца пры неабходнасці запуска адносна невялікі карыснай нагрузкі. CA у назве пазначае Core Alone. Выкарыстоўваюцца асноўныя ступені, без бакавых паскаральнікаў. На першай ступені застаюцца замацаванымі бакі з палівам для сістэмы кіравання вектарам цягі і рухавікі для кантролю кручэння. Чацвёртая ступень выкарыстоўвае на 400 кг менш паліва. Стартавая маса — 229 т[5].
PSLV-XL[правіць | правіць зыходнік]
Палепшаная стандартная мадыфікацыя PSLV. Стартавая маса складае 320 т, выкарыстоўваюцца павялічаныя бакавыя цвёрдапаліўныя паскаральнікі PSOM-XL. 29 снежня 2005 года ISRO правяла паспяховыя выпрабаванні палепшанай версіі стартавага паскаральніка. Першы запуск версіі PSLV-XL адбыўся ў 2008 годзе, быў запушчаны першы індыйскі месяцавы зонд Чандраян-1[6]. Таксама на гэтай мадыфікацыі ракеты-носьбіта адбыўся запуск рэкорднай на люты 2017 года колькасці спадарожнікаў.[4]
Табліца мадыфікацый[правіць | правіць зыходнік]
| Версія | Паскаральнікі | КН на НАА | КН на ССА* | КН на ГПА | Колькасць
запускаў |
|---|---|---|---|---|---|
| PSLV | 6 × PSOM | 3250 кг | 1600 кг | 1200 кг | 13 |
| PSLV-CA | — | 2100 кг | 1200 кг | — | 11 |
| PSLV-XL | 6 × PSOM-XL | 3800 кг | 1750 кг | 1425 кг | 15 |
(*) Сонечна-сінхронная арбіта вышынёй 622 км.
|
PSLV на Вікісховішчы |
|---|
Зноскі
- ↑ Индийская ракета с 20 спутниками стартовала в Бенгальском заливе.. РИА Новости (22 чэрвеня 2016). Праверана 22 чэрвеня 2016.
- ↑ PSLV-C37 (брошюра) (англ.)(недаступная спасылка). ISRO. Архівавана з першакрыніцы 28 студзеня 2018. Праверана 26 лютага 2017.(англ.) . ISRO.
- ↑ India’s PSLV Rocket races into Orbit with 104 Satellites – a new World Record (англ.). Spaceflight101 (15 лютага 2017).(англ.) . Spaceflight101 (2017-02-15).
- ↑ а б India lofts a record 104 spacecraft on a single rocket (англ.). Spaceflight Now (15 лютага 2017).(англ.) . Spaceflight Now (2017-02-15).
- ↑ ISRO Annual Report 2006 - Space Transportation. ISRO. Архівавана з першакрыніцы 11 красавіка 2006. Праверана 26 лютага 2017.
- ↑ PSLV to get new versions(недаступная спасылка). The New Indian Express daily. Архівавана з першакрыніцы 30 кастрычніка 2007. Праверана 26 лютага 2017.