Populus usbekistanica

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Populus usbekistanica

Батанічная ілюстрацыя[1]
1—агульны выгляд, 2—ліст, 3—суквецце, 4—плод (пав. у 3 разы), 5 і 6—створкі плада
Навуковая класіфікацыя
Міжнародная навуковая назва

Populus usbekistanica Kom. (1934)

Сінонімы

Пошук выяў
на Вікісховішчы
IPNI  776898-1
TPL  tro-28300629

Populus usbekistanica — від лісцевых дрэў з роду Таполя (Populus) сямейства Вярбовыя (Salicaceae), сярэднеазіяцкі від, які адносіцца да секцыі Aigeiros Duby.[4]

Распаўсюджанне[правіць | правіць зыходнік]

Расце ў Сярэдняй Азіі, у Паміра-Алайскім рэгіёне[5]. Арэал ахоплівае Кыргызстан і Узбекістан[4].

Сустракаецца на камяністых схілах, аддае перавагу далінам горных рэк, ля вады[6].

Батанічнае апісанне[правіць | правіць зыходнік]

Дрэвы сярэдняй велічыні без апушэння. Маладыя галіны жаўтлявыя, пазней становяцца светла-шэрымі.

Пупышкі дробныя, авальнай формы, сухія і матавыя.

Лісце сядзіць на гнуткіх і доўгіх пляскатых хвосціках, даўжыня якіх ад 2 да 6,8 см[6][5]. Хвосцікі злёгку пакрыты валаскамі, часам верхні бок хвосціка мае слаба прыкметны жалабок[7].

Ліставыя пласцінкі шчыльныя, зверху цёмна-зялёныя, знізу бялейшыя, круглявай або шырока-авальнай формы, з коратка-завостранымі кончыкамі і плоскімі або злёгку сэрцападобнымі асновамі, з абодвух бакоў з рэзка выяўленай сеткай дробных прожылкаў. Шырыня лісця амаль роўная даўжыні, або трохі яе перавышае, шырыня 3-7 см, даўжыня 3-7, 5 см.

Кветкі сядзяць на вельмі кароткіх ножках, з гарызантальна распасцёртымі злёгку вуглаватымі калякветнікамі. Тычынкі, якія захоўваюцца пры плодзе, у ліку 10, размяшчаюцца правільным кольцам вакол асновы завязі.

Плады каробачкі авальнай формы. каля 7 мм у даўжыню, з чубком з рыжаватых валасінак[6][5].

Значэнне[правіць | правіць зыходнік]

Малавывучаны від, практычна невядомы дэндролагам. У культуры верагодней за ўсё адсутнічае. Культывацыя яго ў Польшчы не ўвянчалася поспехам, саджанцы не змаглі перажыць зіму[8].

Таксанамія[правіць | правіць зыходнік]

Populus usbekistanica Kom., Ботанический журнал СССР 19 5: 509 Архівавана 13 лістапада 2022. (1934)[9]

Флора СССР 5: 234 (1936)
Деревья и кустарники СССР 2: 200 (1951)
Дробов, Флора Узбекистана 2: 59 (1953)
Bugala, Arbor. Kórnickie 12: 158 (1967) pro pare: excl. var. afghanica

Typus: «Prov. Ferghana, decliv. lapidosae loco dicto Jordan vallis ad. Fl. Schachimardan. 26.V.1913. J.Dolenko N 505. ♀» (LE!).[8]

Узоры сабраны ў раёне ракі Шахімардан  (руск.) (бел..

Сінонімы[правіць | правіць зыходнік]

Па дадзеных POWO, калі няма зноскі.

  • Populus cataracti Kom., Ботан. журн. СССР 19 5: 509 (1934)
  • Populus tadshikistanica Kom., Ботан. журн. СССР 19 5: 509 (1934)
  • Populus iliensis Drobow, Ботан. матер, ин-та бот. Узбек, фил. АН СССР 6: 12 (1941)
  • Populus kanjilaliana auctt. (haud Dode, 1905): Поляков, Фл. Казах. 3 :44 (1960) partim?[8]
  • Populus tianschanica Tkatsch., Бюл. Гл. ботан. сада 45: 56 (1962)
  • Populus usbekistanica Bugala, Arbor. Kórnickie 12: 182 (1967)
  • Populus afghanica auctt. non C.K.Schneid. (1916) Neumann, Fl. Iran. 65:6 (1969)[8]
  • Populus afghanica (Kom.) C.Wang & Chang Y.Yang, Fl. Reipubl. Popul. Sin. 20(2): 71 (1984)

Сістэматыка[правіць | правіць зыходнік]

Ад блізкароднаснага віду Populus nigra адрозніваецца формай лісця, больш кароткімі пладаножкамі, больш шырокімі лопасцямі адкрытай каробачкі, і колерам чубка.

Цікавыя факты[правіць | правіць зыходнік]

  • У перакладзе з лацінскай мовы назва лац.: Populus usbekistanica азначае адначасова «Таполя ўзбекістанская» і «Узбекскі народ».

Зноскі

  1. ↑ Комаров 1934, с. 503.
  2. ↑ Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
  3. ↑ Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
  4. ↑ а б Насимович, Васильева 2019.
  5. ↑ а б в Соколов 1951.
  6. ↑ а б в Комаров 1936.
  7. ↑ Насимович и др. 2019.
  8. ↑ а б в г Скворцов 2010.
  9. ↑ Комаров 1934.

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  • Комаров В. Л. Тополя СССР // Ботанический журнал СССР. — 1934. — № 5. — С. 503, 509.
  • Комаров В. Л.  Флора СССР : в 30 т. / гл. ред. В. Л. Комаров. — М. ; Л. : Изд-во АН СССР, 1936. — Т. 5 / ред. тома В. Л. Комаров. — С. 234. — 762, XXVI с. — 5175 экз.
  • Соколов С. Я., Шипчинский Н. В., Ярмоленко А. В.  Деревья и кустарники СССР : Дикорастущие, культивируемые и перспективные для интродукции : в 6 т. — М. ; Л. : Изд-во АН СССР, 1951. — Т. 2 : Покрытосеменные / ред. С. Я. Соколов. — С. 200. — 612 с. — 2500 экз.
  • Скворцов А. К. СИСТЕМАТИЧЕСКИЙ КОНСПЕКТ РОДА POPULUS В ВОСТОЧНОЙ ЕВРОПЕ, СЕВЕРНОЙ И СРЕДНЕЙ АЗИИ (рус.) // Бюллетень Главного ботанического сада : журнал. — 2010. — Вып. 196. — С. 62—73. — ISBN 978-5-02-036686-2. — ISSN 0366-502X.
  • Насимович Ю. А., Васильева Н. В.  Сравнение по морфологическим признакам разных видов тополей (Populus, Salicaceae) на примере российских и среднеазиатских представителей подрода Tacamahaca (Spach) Penjkovsky (рус.) // Социально-экологические технологии. — 2019. — Т. 9, № 3. — С. 285—301. — doi:10.31862/2500-2961-2019-9-3-285-301.
  • Насимович Ю. А., Костина М. В., Васильева Н. В.  Концепция вида у тополей (genus Populus L., Salicaceae) на примере представителей подрода Tacamahaca (Spach) Penjkovsky, произрастающих в России и сопредельных странах (рус.) // Социально-экологические технологии. — 2019. — Т. 9, № 4. — С. 426—466. — doi:10.31862/2500-2961-2019-9-4-426-466.
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Populus_usbekistanica&oldid=4712866"