Scolopendra morsitans — від губаногіх мнаганожак сямейства Scolopendridae. Даўжыня цела — да 10 см, 21-23 пары ног. Укус лічыцца вельмі балючым.
Від сустракаецца ў многіх месцах зямнога шара: Антыльскія астравы, Паўднёвая Амерыка; пацверджаны выпадкі знаходжання ў ЗША, Паўднёвай, Усходняй, Заходняй і Паўночнай Афрыцы, Індыі, Інданезіі[1]. Завезена на востраў Святой Алены, на Гавайскія[2], Сейшэльскія, Каморскія, Маскарэнскія, Андаманскія і Нікабарскія астравы і ў Аўстралію. Паведамленні аб знаходках віду з Турцыі, Паўднёвай Еўропы і з Каўказа пакуль лічацца сумніўнымі. З Новай Зеландыі вядомыя дзве знаходкі (Daday 1889, Wyrmli 1975)[3].
Дадзены від апісаны пятым у родзе Scolopendra. У віда існуе 4 падвіды: S. m. scopoliana C. L. Koch, 1841 (апісана з Алжыра як самастойны від, прызнана падвідам Kraepelin (1903); S. m. calcarata Daday, 1891, з невядомага месцазнаходжання, апісана як падвід Kraepelin (1903); S. m. fasciata Attems, 1930, з Анголы, і S. m. amazonica Bycherl, 1946, з Манауса, Бразілія (часам прызнаецца самастойным відам).
Лічыцца небяспечным інвазіўным відам. Па даных сусветнай базы інвазіўных відаў[4], гэты від можа быць прычынай вымірання эндэмічнай вухавёрткі віду Labidura herculeana (прызнана вымерлай ў 2014 годзе) і гіганцкага віду наземных жукоў Aplothorax burchellii з вострава Святой Алены, а таксама, магчыма, некаторых эндэмічных насякомых вострава Узнясення.
На Мадагаскары дадзены від есць мясцовая птушка — Geobiastes squamiger.
- ↑ Сколопендра morsitans (линней, 1758) (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 14 верасня 2014. Праверана 14 верасня 2014.
- ↑ Rowland Shelley, William D. Perreira, Dana Anne Yee. The centipede Scolopendra morsitans L., 1758, new to the Hawaiian fauna, and potential representatives of the “S. subspinipes Leach, 1815, complex” (Scolopendromorpha: Scolopendridae: Scolopendrinae) (нявызн.). digitalcommons.unl.edu. Архівавана з першакрыніцы 29 кастрычніка 2020. Праверана 12 снежня 2018.
- ↑ R M. Shelley, G Edwards, Amazonas Chagas-Jr Introduction of the centipede Scolopendra morsitans L., 1758, into northeastern Florida, the first authentic North American record, and a review of its global occurrences (Scolopendromorpha: Scolopendridae: Scolopendrinae) // Entomological News. — 2005-01-01. — Т. 116. — С. 39–58.
- ↑ GISD (нявызн.). www.iucngisd.org. Архівавана з першакрыніцы 8 сакавіка 2022. Праверана 12 снежня 2018.
