U-1 (1906)

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
(Пасля перасылкі з U-1, 1906)
Падводная лодка U-1
SM U 1
U-1 на паштовай картцы, надрукаванай да пачатку Першай сусветнай вайны
U-1 на паштовай картцы, надрукаванай да пачатку Першай сусветнай вайны
Гісторыя карабля
Дзяржава сцяга  Германская імперыя
Спушчана на ваду 4 жніўня 1906
Гады службы 1906–1919
Сучасны статус Захоўваецца ў якасці музейнага экспаната
Асноўныя характарыстыкі
Тып карабля Тарпедная ПЛ
Хуткасць (надводная) 10,8 узлоў
Хуткасць (падводная) 8,7 узла
Найбольшая глыбіня апускання 30 м
Экіпаж 22 чал.
Памеры
Водазмяшчэнне надводнае 238 т надводнае, 283 т поўнае падводнае
Даўжыня найбольшая (па КВЛ) 42,39 м
Шырыня корпуса найб. 3,75 м
Сярэдняя асадка (па КВЛ) 3,17 м
Сілавая ўстаноўка
2 — рухавіка ўнутранага згарання; 400 к. с. 2 электраматора; 400 к. с.
Узбраенне
Артылерыя няма
Тарпедна-
міннае ўзбраенне
1 ТА, 3 тарпеды
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

U-1падводная лодка (ПЛ) Імператарскіх ваенна-марскіх сіл Германіі. Першая ПЛ, уведзеная ў баявы склад германскага флота; з'яўлялася адной з найбольш удалых падлодак свайго часу. У страю са снежня 1906 года. Падчас Першай сусветнай вайны была вучэбнай падлодкай. Захоўваецца па цяперашні час.

Перадгісторыя[правіць | правіць зыходнік]

На рубяжы XIX і XX стагоддзяў кіраўніцтва кайзераўскага флоту досыць скептычна ставілася да баявых магчымасцяў падводных лодак. Гэта прывяло да некаторага спазнення ў пабудове ПЛ у параўнанні, напрыклад, з Францыяй. Паказальна, што першымі пабудаванымі ў Германіі падводнымі лодкамі сталі тры ПЛ тыпу «Карп», заказаныя Расіяй у 1904 годзе[1].

Толькі ў 1904 годзе быў выдадзены заказ на праектаванне і пабудову першай нямецкай падлодкі. Да гэтага часу існаваўшыя ў іншых еўрапейскіх дзяржаў ПЛ ўжо паспелі ў дастатковай ступені праявіць як вартасці, так і недахопы. Напрыклад, выкарыстаныя на французскіх ПЛ бензінавыя рухавікі ўнутранага згарання былі прызнаныя ненадзейнымі і вельмі пажаранебяспечнымі.

Цэнтральны пост кіравання U-1

Таму нямецкія праекціроўшчыкі пастараліся максімальна ўвасобіць у праекце сваёй першай ПЛ новыя дасягненні ў караблебудаванні. Гэта выявілася, у прыватнасці, у выкарыстанні газы, значна менш пажаранебяспечнай, чым бензін. У пачатку 1907 года германскі марскі міністр («бацька-заснавальнік» нямецкага дрэдноўтнага флоту) грос-адмірал А. фон Цірпіц заявіў[2]:

" «Францыя пабудавала шмат падводных лодак, але ўсе тыя, якія спушчаны да 1905 года, не маюць ніякага ваеннага значэння ... Мы не хацелі ўжываць занадта небяспечныя бензінавыя рухавікі. Але як толькі газавы рухавік стаў прыдатным для эксплуатацыі, мы пабудавалі судна, якое поўнасцю адпавядае нашым задачам, замест таго, каб мець цяпер у партах 30 або 40 нягодных суднаў. "

Тым не менш, за аснову дызайну корпуса падлодкі была ўзятая французская схема, выпрацаваная канструктарам М. Лабефам, якая пасля стала тыповай для ўсіх сусветных ПЛ — двухкорпусная, з лёгкім знешнім і трывалым унутраным карпусамі. Электраматоры былі таксама ўзору, распрацаванага французскімі канструктарамі[3].

Пабудова[правіць | правіць зыходнік]

ПЛ будавалася на верфі «Германія» ў Кіле. Яна была спушчана на ваду 4 жніўня 1906 года, увайшла ў строй 14 снежня таго ж года[4]. Два газавых рухавіка развівалі магутнасць 400 к. с., такую ж магутнасць развівалі электраматоры. Далёкасць ходу пры хуткасці 10 вузлоў у надводным становішчы складала 1500 міль (~2850 км). Пад вадой лодка магла прайсці 50 міль (~80 км) пры хуткасці 5 вузлоў. Узбраенне складаў усяго адзін тарпедны апарат з боезапасам тры тарпеды. ПЛ магла браць у дадатак да тарпедаў таксама адну міну загараджэння. Артылерыйскага ўзбраення лодка не мела[5][4]. Нягледзячы на гэтак сціплыя па параўнанні з наступнымі тыпамі ПЛ характарыстыкі U-1 была адной з найбольш удалых падводных лодак першага дзесяцігоддзя XX стагоддзя[5].

Тарпедны адсек лодкі; за тарпедай бачныя акумулятарныя батарэі

Служба[правіць | правіць зыходнік]

Да пачатку Першай сусветнай вайны U-1 знаходзілася ў баявым складзе флоту. Аднак з пачаткам вайны яна апынулася ўжо маральна састарэлай з прычыны імклівага развіцця падводных лодак і з'яўлення іх больш прагрэсіўных тыпаў. Таму яна была пераведзена ў вучэбную флатылію і заставалася ў яе складзе практычна ўсю вайну. Непасрэдна ў баявых дзеяннях лодка не ўдзельнічала[4].

Пасля паражэння Германіі U-1 была спісана (у снежні 1919 года) і выкупленая верф'ю «Германія», на якой была пабудавана. Лодка была ўстаноўлена ў якасці карабля-мемарыяла на гэтай верфі. У 1921 годзе ПЛ была перададзена Нямецкаму музею дасягненняў натуральных навук і тэхнікі ў Мюнхене і адпраўлена ў гэты горад. Па ўмовах Версальскага мірнага дагавора 1919 года ў U-1 быў зрэзаны адзін бок[5]. Падчас Другой Сусветнай вайны U-1 была пашкоджана падчас бамбардзіроўкі, але пасля вайны адрамантаваная. Лодка даступная для агляду па цяперашні час[1][3].

Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі

  1. а б Подводные лодки: Свыше 300 подводных лодок всех стран мира (руск.). Proflib Электронная библиотека (29 сакавіка 2001). — С. 42. Праверана 22 лютага 2017.
  2. История субмарины «U-1» (руск.)(недаступная спасылка). Korabli.eu (08 жніўня 2011). Архівавана з першакрыніцы 24 лютага 2017. Праверана 22 лютага 2017.
  3. а б Submarine U1 (англ.)(недаступная спасылка). Deutsches Museum (29 сакавіка 2001). Архівавана з першакрыніцы 5 сакавіка 2017. Праверана 22 лютага 2017.
  4. а б в U 1 (англ.). Uboat.net (29 сакавіка 2001). Праверана 24 лютага 2017.
  5. а б в Виктор Егоров. Подводная лодка U-1 ( Германия; 1906 г.) (руск.)(недаступная спасылка). Sub.Atomnik.ru (29 сакавіка 2001). Архівавана з першакрыніцы 18 лютага 2017. Праверана 22 лютага 2017.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Вэб-сайт Нямецкага музея дасягненняў натуральных навук і тэхнікі; раздзел, прысвечаны U-1 Архівавана 23 мая 2017. (англ.)