Алесь Гародня

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Запыт «Аляксандар Функ» перанакіроўваецца сюды. Глядзіце таксама «Функ».
Алесь Гародня
Асабістыя зьвесткі
Імя пры нараджэньні Аляксандар Функ
Псэўданімы
  • Алесь Гародня
  • Ф. Гарадзенскі
  • Ян Дораг
  • Яндораг
  • А. Падбярэзкі
Нарадзіўся 8 студзеня 1899
Перм
Памёр 12 верасьня 1944 (45 гадоў)
Узбэцкая ССР
Літаратурная дзейнасьць
Род дзейнасьці празаік, крытык, рэдактар
Дэбют 1925
Значныя творы
  • «На крэсах» (1927)
  • «Варта на Рэйне» (1930)

Але́сь Гаро́дня, сапраўднае імя Алякса́ндар Эра́ставіч Функ (8 студзеня 1899, Перм, Расейская імпэрыя — 12 верасьня 1944, ГУЛАГ) — празаік, крытык, рэдактар. Вядомы таксама пад псэўданімамі Ф. Гарадзенскі, Ян Дораг, Яндораг, А. Падбярэзкі.

Жыцьцяпіс[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Нарадзіўся ў сям’і нямецкага памешчыка. Сям’я часта наведвалася на Пружаншчыну, дзе мелі маёнткі дзед (у Зьдзітаве) і маці (у Семянчы) Аляксандра Функа[1]. Ягоны бацька, польскі чыноўнік, варожа ставіўся да беларускай мовы, а сам Аляксандар цікавіўся беларускім словам, вывучаў пружанскі фальклёр[1].

Кастрычніцкі пераварот сустрэў у Фінляндыі. У 1917 пераехаў у Маскву на вучобу. Далучыўся да мясцовай арганізацыі Беларускай сацыялістычнай грамады. Працаваў тэхнічным рэдактарам часопісу «Чырвоная Беларусь» (пачатак 1930) разам зь Міхасём Чаротам, Валерам Мараковым і мастаком Анатолем Тычынам.

Арыштаваны 3 лістапада 1930 року па адрасе: Менск, зав. Маляўскі, д. 19. Абвінавачаны ў нацыянал-дэмакратызьме, 15 чэрвеня 1931 асуджаны да зьняволеньня, этапаваны ў Беламорска-Балтыйскі канцлягер(ru) НКУС Карэла-Фінскай ССР (ст. Мядзьведжая Гара). Вызвалены ў 1934.

Паўторна арыштаваны 30 лістапада 1935, сасланы ў Самаркандзкую вобласьць (Узбэцкая ССР). 19 сьнежня 1942 прыгавораны да расстрэлу. Прысуд заменены 10 гадамі пазбаўленьня волі. Памёр у зьняволеньні.

Дзейнасьць[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Друкавацца пачаў у 1925 року ў часопісе «Полымя». Сябра «Літаратурнай камуны», пазьней «Маладняка».

Стаяў на пазыцыях ваяўнічага сацыялягізму, востра крытыкаваў «нацдэмаў»: А. Бабарэку, Ф. Купцэвіча, А. Дудара й іншых.

Творы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • «На крэсах»: аповесьць (Мн., 1927)
  • «Варта на Рэйне»: аповесьць (Мн., 1930)

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  1. ^ а б Канстанцін Карнялюк. Шляхі вядуць у Здзітава і Семянчу… // Раённыя будні. — Пружаны: 24 чэрвеня 1997. — № 50 (7498). — С. 2.

Літаратура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • Беларускія пісьменнікі (1917—1990): Даведнік; Склад. А. К. Гардзіцкі. Нав. рэд. А. Л. Верабей. — Мн.: Мастацкая літаратура, 1994. — 653 с.: іл. ISBN 5-340-00709-X.
  • ГАРОДНЯ Алесь // Маракоў Л.У. Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі, 1794—1991. Энц. даведнік. У 10 т. Т. 1. — Мн:, 2003. ISBN 985-6374-04-9.
  • Мікуліч Б. Пра аповесці Гародні // Літ. дадатак да газ. «Савецкая Беларусь». — 28 жніўня 1928.
  • Мушынскі М. Беларуская крытыка і літаратуразнаўства (20-30-я гады). — Мн.: 1975.
  • Кандыбовіч С. Функ Аляксандар // Разгром нацыянальнага руху ў Беларусі. — Мн.: Беларускі гістарычны агляд, 2000.

Вонкавыя спасылкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]