Ёзэф Вёльфль

Ёзэф Вёльфль
Ёзэф Вёльфль
	; Ёзэф Вёльфль. Гравюра Ё. Г. Шэфнера з партрэту Ф. Амерлінга
Асноўная інфармацыя
Дата нараджэння	24 снежня 1773
Месца нараджэння	Зальцбург, Зальцбургскае архібіскупства;
Дата смерці	21 мая 1812 (38 гадоў)
Месца смерці	Мэрылебан, Вэстмінстэр, графства Вялікі Лондан, Вялікі Лондан[d], Англія, Злучанае каралеўства Вялікабрытаніі і Ірландыі;
Месца пахавання	St Marylebone Parish Church, Marylebone[d];
Краіна	Аўстрыя;
Музычная дзейнасць
Педагог	Леапольд Моцарт і Іаган Міхаэль Гайдн
Прафесіі	піяніст, кампазітар
Інструменты	фартэпіяна
Жанры	опера і сімфонія
Грамадская дзейнасць
Член у	Нідэрландская каралеўская акадэмія навук;
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Ёзэф Вёльфль (ням.: Joseph Wölffl; 24 снежня 1773, Зальцбург — 21 мая 1812, Лондан) — аўстрыйскі піяніст і кампазітар.

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Ёзэф Вёльфль нарадзіўся ў Зальцбургу, дзе вывучаў музыку ў Леапольда Моцарта і Ёгана Міхаэля Гайдна. Упершыню выступіў у якасці скрыпача-саліста ў сямігадовым веку. Пераехаўшы ў Вену, у 1790 годзе ён наведаў Вольфганга Амадэя Моцарта і, магчыма, узяў у яго заняткі. Першая опера Вёльфля, «Der Höllenberg», была складзена ў 1795 годзе.

Сучаснікі ставілі Вёльфля вышэй за Бетховена^[4], аднак пасля паражэння, нанесенага яму Бетховенам у «фартэпіяннай дуэлі» ў доме графа Вецлера (1799), папулярнасць Вёльфля пачала падаць^[5]. Бетховену прысвечаныя санаты скл. 6 (1798).

Прабавіўшы 1801—1805 у Парыжы, Вёльфль пераехаў у Лондан, дзе ўпершыню выступіў 27 мая 1805. У Лёндоне ён меў камерцыйны поспех. У 1808 годзе ён апублікаваў санату, скл. 41, названую з-за тэхнічнай цяжкасці «Non Plus Ultra». У адказ на гэта саната Дусека, пачаткова названая «Вяртанне ў Парыж», была перавыдадзена пад назвай «Plus Ultra», з іранічным прысвячэннем «Non Plus Ultra».

Вёльфль быў вельмі высокі і, як казалі сучаснікі, мог узяць тэрцдэцыму, што палягчала яму выкананне тэхнічна складаных пасажаў, чым ён і карыстаўся падчас імправізацыяў.

Сканаў Вёльфль у Лондане, у доме на Грэйт Марылебан стрыт, 21 мая 1812.

Творы[правіць | правіць зыходнік]

Фартэпіянныя канцэрты[правіць | правіць зыходнік]

Канцэрт для фартэпіяна № 1 скл. 20 соль мажор (к. 1802—1803)
Канцэрт для фартэпіяна № 2 скл. 26
Канцэрт для фартэпіяна № 3 скл. 32 фа мажор
Канцэрт для фартэпіяна № 4 скл. 36 соль мажор «Штыль»
Канцэрт для фартэпіяна № 5 скл. 43 до мажор «Вялікі ваенны канцэрт» (1799?)
Канцэрт для фартэпіяна № 6 скл. 49 рэ мажор «Зязюля» (апублікаваны ў 1811)

Сімфоніі[правіць | правіць зыходнік]

Сімфонія соль мінор скл. 40. Прысвечаная Луіджы Керубіні.
Сімфонія до мажор скл. 41. Прысвечаная Ёгану Петэру Саламону.

Струнныя квартэты[правіць | правіць зыходнік]

Струнны квартэт мі-бемоль мажор скл. 30 № 1. Прысвечаны Басі Гуаіта
Струнны квартэт до мажор скл. 30 № 2. Прысвечаны Бассі Гуаіта
Струнны квартэт рэ мажор скл. 30 № 3. Прысвечаны Бассі Гуаіта
Шэсць струнных квартэтаў op.51.

Оперы[правіць | правіць зыходнік]

Der Höllenberg (1795)
Das schöne Milchmädchen, oder Der Guckkasten (1797)
Der Kopf ohne Mann (1798)
Liebe macht kurzen Prozess, oder Heirat auf gewisse Art (1798)
Das trojanische Pferd (1799)
L’Amour romanesque (1804)
Fernando, ou Les maures (1805)

Памятны знак у Лондане ў раене апошняга месца жыхарства Вёльфля

Санаты[правіць | правіць зыходнік]

Санаты скл. 6, прысвечаныя Людвігу ван Бетховену
Саната до мінор, скл. 25
Саната рэ мажор, скл. 31
3 санаты, скл. 33
Саната для фартэпіяна ў чатыры рукі і флейты, скл. 42

Іншыя[правіць | правіць зыходнік]

Вялікі дуэт рэ мінор для фартэпіяна і віяланчэлі скл. 31. Прысвечаны мадам Голандэр.

Зноскі

↑ ^а ^б Deutsche Nationalbibliothek Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 3 мая 2014.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
↑ ^а ^б Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>
↑ Deutsche Nationalbibliothek Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 15 снежня 2014.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
↑ Ёзэф Вёльфль // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.
↑ The Beethoven-Wölfl piano duel // Music in eighteenth-century Austria / David Wyn Jones. — Cambridge: Cambridge University Press, 1996. — С. 259—282.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Ёзэф Вёльфль

[_2a916a8ebb6aefbd-1] а ^б Deutsche Nationalbibliothek Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 3 мая 2014.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>

[_2b90e74df543efa8-2] а ^б Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>

[_c543f77e8c8b153b-3] Deutsche Nationalbibliothek Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 15 снежня 2014.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>

[4] Ёзэф Вёльфль // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.

[5] The Beethoven-Wölfl piano duel // Music in eighteenth-century Austria / David Wyn Jones. — Cambridge: Cambridge University Press, 1996. — С. 259—282.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]