Ян Снядэцкі: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Радок 1: Радок 1:
{{Картка:Асоба
|імя = Ян Снядэцкі
|арыгінал_імя = Jan Śniadecki
|партрэт = Jan Śniadecki.PNG
|памер =
|подпіс =
|апісанне =
|імя пры нараджэнні = Jan Chrzciciel Władysław Śniadecki
|род дзейнасці =
|дата нараджэння = 29.08.1756
|месца нараджэння =
|грамадзянства =
|падданства =
|дата смерці = 21.01.1830
|месца смерці =
|бацька =
|маці =
|муж =
|жонка =
|дзеці =
|узнагароды і прэміі =
|сайт =
|Commons =
|Rodovid =
}}
{{Асоба
{{Асоба
|імя = Ян Снядэцкі
|імя = Ян Снядэцкі

Версія ад 00:27, 2 сакавіка 2012

Ян Снядэцкі
польск.: Jan Śniadecki
Імя пры нараджэнні Jan Chrzciciel Władysław Śniadecki
Род дзейнасці матэматык, астраном, фізік, філосаф, прафесар, географ, выкладчык універсітэта
Дата нараджэння 29 жніўня 1756(1756-08-29)
Месца нараджэння
Дата смерці 21 студзеня 1830(1830-01-21) (73 гады)
Месца смерці
Месца пахавання
Грамадзянства
Месца працы
Альма-матар
Член у
Аўтограф Выява аўтографа
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы
Ян Снядэцкі
Jan Śniadecki
Ян Рустэм. Партрэт (1823)
Імя пры нараджэнні Jan Chrzciciel Władysław Śniadecki
Род дзейнасці астраном, матэматык, філосаф
Дата нараджэння 29 жніўня 1756(1756-08-29)
Месца нараджэння Жнін Польшча
Дата смерці 21 студзеня 1830(1830-01-21) (73 гады)
Месца смерці Яшуны пад Вільняй
Месца пахавання
Грамадзянства
Месца працы
Альма-матар
Член у
Аўтограф Выява аўтографа
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Шаблон:Вызнч (29 жніўня 1756, Жнін каля Гнезна21 верасня 1830, Яшуны) — астраном, матэматык, філосаф, педагог; прафесар і рэктар Віленскага ўніверсітэта, брат Андрэя Снядэцкага.

Скончыў Кракаўскі універсітэт, дзе атрымаў ступень доктара філасофіі. З 1776 прафесар вышэйшай матэматыкі і астраноміі ў Кракаўскім універсітэце. З 1806 прафесар Віленскага універсітэта і дырэктар Віленскай астранамічнай абсерваторыі, у 1807—1814 — рэктар. Выйшаў у адстаўку ў 1824. Пахаваны ў Яшунах.

У галіне чыстай матэматыкі навукова-літаратурная дзейнасць Я. Снядэцкага амаль не выходзіла за межы элементарных падручнікаў, адзін з якіх "Trygonometrya kulista analitycznie wyłożona, do użycia uczacych się w Imperatorskim Wilenskim Uniwersytecie" (Вільня і Варшава, 1817; 2-е выд. з дадаткам да астранамічных задач, Вільня і Варшава, 1820) быў перакладзены праф. Фельдтам на нямецкую мову (Лейпцыг, 1828). Іншыя матэматычныя працы Я. Снядэцкага былі, галоўным чын, папулярнага характару.

У галіне астраноміі Я. Снядэцкі, нягледзячы на неспрыяльныя ўмовы ў абсерваторыях Кракава і Вільні (асабліва ў Вільні), рабіў астранамічныя назіранні: "О obserwacyach Astronomicznych... dysaertacya czytana na publicznem posiedzeniu Towarzystwa Przyjacioł nauk. Dnia 16-go Maja 1802" ("Rocz. Tow. Wars. Przy. N.", I), "Obserwacye astronomiczne, robione w Krakowie"... ("Rocz. Tow. Wars. Przy. N." I), "О nowym planecie, położonym między Marsem i Jowiszem, postrzeżonym nasamprzód w Sycylii roku 1801" ("Rocz. Tow. Wars. Przy. N." I), "Observations astronomiques faites à Pobservatoire de l'Univ. Imperiale de Vilna" ("Mémoires de l'Acad. Imp. des sc. de St. Pétersbourg", 1810). Я. Снядэцкі працягваў публікаваць вынікі сваіх назіранняў у мемуарах Санкт-Пецярбургскай акадэміі навук да 1824. Астранамічныя назіранні Я. Снядэцкага, таксама публікаваліся ў Zach's "Monatl. Corr." (т. V, VI и IX) і Bode's "Jahrb ü chern 1809 bis 1826".

У сумежных з астраноміяй абласцях матэматычнай і фізічнай геаграфіі Я. Снядэцкаму належаць працы "Jeografia czyli opisanie matematyczne i fizyczne ziemi" (Варшава, 1804) і перакладзеная на рускую мову Канявецкім і надрукаваная ў Харкаве "Meteorologija" ("Dziennik Wileński" 1816, III).

Галоўнай працай Я. Снядэцкага, якая прынесла яму еўрапейскую вядомасць, была біяграфія Мікалая Каперніка: "О Koperniku, rozwiązanie zadania, które Towarzystwo Warszawskie Przyjaciół Nauk do odpowiedzi ogłosiło etc." (Bapшава, 1802). У 1803 гэта праца выйшла ў Варшаве на французскай мове, з некаторымі дадаткамі. У тым жа годзе яна было перавыдана, з некаторымі зменамі, пад загалоўкам "Discours sur Nicolas Kopernik". Пазней праца вытрымала яшчэ два перавыданні; апроч таго была перакладзеная на англійскую і італьянскую мовы. Іншай працай Я. Снядэцкага была біяграфія астранома Віленскага універсітэта Марціна Пачобут-Адляніцкага: "Żywot uczony i publiczny Marcina Odlanickiego Poczobuta. Czytany na publicznem posiedzeniu Imperatorskiego Wileńskiego Uniwersytetu przy zamknięciu rocznego biegu nauk dnia 30. Czerwca R. 1810" (Вільня, 1810).

Шаблон:Літ

Спасылкі

  1. а б в http://tnk.krakow.pl/czlonkowie/sniadecki-jan/ Праверана 30 жніўня 2022.