Пратэстанцтва: Розніца паміж версіямі
[недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Luckas-bot (размовы | уклад) др r2.7.1) (робат дадаў: an:Protestantismo |
Luckas-bot (размовы | уклад) др r2.7.1) (робат дадаў: li:Protestantisme |
||
Радок 88: | Радок 88: | ||
[[la:Protestantes]] |
[[la:Protestantes]] |
||
[[lb:Protestantismus]] |
[[lb:Protestantismus]] |
||
[[li:Protestantisme]] |
|||
[[lmo:Prutestantesim]] |
[[lmo:Prutestantesim]] |
||
[[ln:Misíoni]] |
[[ln:Misíoni]] |
Версія ад 17:49, 15 сакавіка 2012
Хрысціянства |
---|
Біблія |
Тройца |
Гісторыя хрысціянства |
Хрысціянскае багаслоўе |
Галіны хрысціянства |
Пратэстантызм (ад лац.: protestans — публічна даказвалы) — адзін з трох, нараўне з каталіцтвам і праваслаўем, галоўных кірункаў хрысціянства, уяўлялае сабой сукупнасць шматлікіх і самастойных Цэркваў і дэнамінацый, звязаных сваім паходжаннем з Рэфармацыяй — шырокім антыкаталіцкім рухам XVI ст ў Еўропе.
Назва
У 1526 г. Шпеерскі рэйхстаг па патрабаванні нямецкіх князёў-лютэран прыпыніў дзеянне Вормскага эдыкта супраць Марціна Лютэра. Аднак 2-гі Шпеерскі рэйхстаг 1529 г. адмяніў гэтую пастанову. У адказ ад 5 князёў і шэрагу імперскіх гарадоў Германіі рушыў услед пратэст, ад чаго і ўтварыўся тэрмін «пратэстантызм».
Гісторыя
Першапачатковымі формамі пратэстанцызму былі лютэранства, цвінгліянства, кальвінізм, анабаптызм, менанітства, англіканства. У наступным узнікае шэраг іншых плыняў — баптысты, адвентысты, метадысты, квакеры, пяцідзесятнікі, Войска выратавання і шэраг іншых. Фармаванне большасці гэтых плыняў праходзіла пад знакам «рэлігійнага адраджэння», звароту да ідэалаў ранняга хрысціянства і Рэфармацыі. Усе яны адрозніваюцца ад старога або літургічнага пратэстанцызму перавагай вольнай пропаведзі і актыўнай евангелізатарскай місіянерскай дзейнасцю.
Веравучэнне
Дактрыны
Пратэстанцызм падзяляе агульнахрысціянскія паданні аб быцці Бога, яго трыадзінстве, аб неўміручасці душы, раю і пекле (адпрэчваючы пры гэтым каталіцкае вучэнне аб чысцецу). Разам з тым, пратэстанцызм вызначыў прынцыповымі тры становішчы: выратаванне асабістай верай, святарства ўсіх вернікаў, выключны аўтарытэт Святога Пісання (Бібліі).
Пісанне абвешчана адзінай крыніцай веравучэння. Біблія была перакладзеная на нацыянальныя мовы, яе вывучэнне і ўжыванне ва ўласным жыцці стала важнай задачай кожнага верніка. Стаўленне да Святога падання неадназначнае - ад непрыняцця, з аднаго боку, да прыняцця і шанавання, але, у любым выпадку, з абмоўкай - Паданне (як, зрэшты, і любыя іншыя веранавучальныя меркаванні, уключна з уласнымі) аўтарытэтна, паколькі яно заснавана на Пісанні, і ў той меры, на колькі яно заснаванае на Пісанні. Менавіта гэтая абмоўка (а не імкненне да спрашчэння і патаннення культу) з'яўляецца ключом да адмовы шэрагу пратэстанцкіх цэркваў і дэнамінацый ад таго або іншага вучэння або практыкі.
Абрады
Пратэстанцызм абмежаваў лік Сакрамэнтаў, пакінуўшы толькі Хрышчэнне і Еўхарыстыю. Акрамя таго, пратэстанты не бачаць адмысловага сэнсу ў малітвах за памерлых, у малітвах святым і шматлікіх святах у іх гонар. У той жа час павага да святых бывае прыкладам праведнага жыцця. Глыбокая пашана мошчам, як правіла, не практыкуецца, як неадпавядалае Пісанню. Стаўленне да шанавання выяў неадназначна: ад адрыньвання як ідалапаклонства, да вучэння, што гонар, які даецца выяве, узыходзіць да першаўзору.
Малітвенны дом пратэстантаў, як правіла, вольны ад пышнага строя, выяў і статуй; што, зрэшты, не сама мэта, і адбываецца ад пераканання, што ў падобным дэкоры няма неабходнасці. Будынкам царквы можа служыць любы будынак, у тым ліку які бярэцца ў арэнду або набываецца на роўных са свецкімі арганізацыямі ўмовах. Богаслужэнне пратэстантаў засяроджана на пропаведзі, малітве і спевах гімнаў на родных мовах. Некаторыя цэрквы, напрыклад, лютэранская, шмат увагі надаюць прычасцю, для допуску да якога можа патрабавацца канфірмацыя.
Гл. таксама
Артыкул вымагае праверкі арфаграфіі Удзельнік, які паставіў шаблон, не пакінуў тлумачэнняў. |