Маладняк (літаратурнае аб’яднанне): Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др →‎Дзейнасць: clean up using AWB (7794)
др вікіфікацыя
Радок 1: Радок 1:
'''«Маладня́к»''' — '''Усебеларускае аб'яднанне паэтаў і пісьменнікаў «Маладняк»''' — аб'яднанне [[беларуская літаратура|беларускіх савецкіх пісьменнікаў]], якое існавала з лістападу 1923 да лістападу 1928. Аб'яднанне ўзнікла як гурток маладых паэтаў пры часопісе «[[Маладняк]]». Заснавальнікі: [[М. Чарот]], [[А. Вольны]], [[А. Дудар]], [[А. Александровіч]], [[А. Бабарэка]], [[Я. Пушча]]. Назву «Усебеларускае аб'яднанне…» гурток узяў па стварэнні філіі ў Маскве (май 1924) і ініцыятыўных груп у Віцебску і Магілёве. Меліся філіі ў [[Мінск]]у, [[Бабруйск]]у, [[Барысаў|Барысаве]], [[Віцебск]]у, [[Гомель|Гомелі]], [[Клімавічы|Клімавічах]] («Калінінская філія»), [[Магілёў|Магілёве]], [[Орша|Оршы]], [[Полацк]]у, [[Слуцк]]у, [[Смаленск]]у, [[Ленінград]]зе, [[Прага|Празе]], [[Рыга|Рызе]]; студыі і гурткі — у многіх гарадах і мястэчках. У склад аб'яднання ўваходзілі нацыянальныя секцыі рускіх, польскіх, яўрэйскіх, літоўскіх пісьменнікаў.
'''«Маладня́к»''' — '''Усебеларускае аб'яднанне паэтаў і пісьменнікаў «Маладняк»''' — аб'яднанне [[беларуская літаратура|беларускіх савецкіх пісьменнікаў]], якое існавала з лістападу 1923 да лістападу 1928. Аб'яднанне ўзнікла як гурток маладых паэтаў пры часопісе «[[Маладняк (1923)|Маладняк]]». Заснавальнікі: [[Міхась Чарот|М. Чарот]], [[Анатоль Вольны|А. Вольны]], [[Алесь Дудар|А. Дудар]], [[Андрэй Іванавіч Александровіч|А. Александровіч]], [[Адам Антонавіч Бабарэка|А. Бабарэка]], [[Язэп Пушча|Я. Пушча]]. Назву «Усебеларускае аб'яднанне…» гурток узяў па стварэнні філіі ў Маскве (май 1924) і ініцыятыўных груп у Віцебску і Магілёве. Меліся філіялы ў [[Горад Мінск|Мінску]], [[Горад Бабруйск|Бабруйску]], [[Горад Барысаў|Барысаве]], [[Горад Віцебск|Віцебску]], [[Горад Гомель|Гомелі]], [[Горад Клімавічы|Клімавічах]] («Калінінская філія»), [[Горад Магілёў|Магілёве]], [[Горад Орша|Оршы]], [[Горад Полацк|Полацку]], [[Горад Слуцк|Слуцку]], [[Горад Смаленск|Смаленску]], [[Горад Санкт-Пецярбург|Ленінградзе]], [[Горад Прага|Празе]], [[Горад Рыга|Рызе]]; студыі і гурткі — у многіх гарадах і мястэчках. У склад аб'яднання ўваходзілі нацыянальныя секцыі рускіх, польскіх, яўрэйскіх, літоўскіх пісьменнікаў.


Кіравальны орган: Прэзідыум, потым — Цэнтральнае Бюро (з лютага 1925). ЦБ у розныя гады ўзначальвалі [[М. Чарот]], [[А. Вольны]], [[У. Дубоўка]], [[Платон Раманавіч Галавач|П. Галавач]]. Друкаваны орган — часопіс «[[Маладняк (1923)|Маладняк]]» (нумары з 9/1926 да 11/1928). Многія філіі мелі ўласныя [[часопіс]]ы або [[альманах]]і. З мая 1925 аб'яднанне выдавала на свае сродкі бібліятэчку («кніжніцу») — невялікія зборнікі твораў сваіх сяброў (выйшла каля 60).
Кіравальны орган: Прэзідыум, потым — Цэнтральнае Бюро (з лютага 1925). ЦБ у розныя гады ўзначальвалі [[Міхась Чарот|М. Чарот]], [[Анатоль Вольны|А. Вольны]], [[Уладзімір Мікалаевіч Дубоўка|У. Дубоўка]], [[Платон Раманавіч Галавач|П. Галавач]]. Друкаваны орган — часопіс «[[Маладняк (1923)|Маладняк]]» (нумары з 9/1926 да 11/1928). Многія філіялы мелі ўласныя [[часопіс]]ы або [[альманах]]і. З мая 1925 аб'яднанне выдавала на свае сродкі бібліятэчку («кніжніцу») — невялікія зборнікі твораў сваіх сяброў (выйшла каля 60).


Сябрамі аб'яднання ў розны час былі [[К. Чорны]], [[З. Бядуля]], [[К. Крапіва]], [[У. Дубоўка]], [[У. Галубок]], [[Я. Журба]], [[А. Гурло]], [[М. Лынькоў]], [[П. Трус]], [[П. Броўка]], [[П. Глебка]], [[М. Зарэцкі]], [[Н. Чарнушэвіч]], [[А. Якімовіч]], [[М. Аляхновіч]], [[Р. Мурашка]], [[І. Барашка]], [[В. Казаль]], [[В. Сташэўскі]], [[Я. Скрыган]], [[А. Звонак]], [[С. П. Шушкевіч]], [[К. Губарэвіч]], [[У. Жылка]], [[М. Нікановіч]], [[Т. Кляшторны]], [[У. Хадыка]], [[З. Бандарына]], [[Ю. Гаўрук]], [[В. Гарбацэвіч]], [[В. Маракоў]], [[Л. Родзевіч]] і інш.
Сябрамі аб'яднання ў розны час былі [[Кузьма Чорны|К. Чорны]], [[Змітрок Бядуля|З. Бядуля]], [[Кандрат Крапіва|К. Крапіва]], [[Уладзімір Мікалаевіч Дубоўка|У. Дубоўка]], [[Уладзіслаў Галубок|У. Галубок]], [[Янка Журба|Я. Журба]], [[Алесь Гурло|А. Гурло]], [[Міхась Лынькоў|М. Лынькоў]], [[Паўлюк Трус|П. Трус]], [[Пятрусь Броўка|П. Броўка]], [[Пятро Глебка|П. Глебка]], [[Міхась Зарэцкі|М. Зарэцкі]], [[Н. Чарнушэвіч]], [[Аляксей Мікалаевіч Якімовіч|А. Якімовіч]], [[Мікола Аляхновіч|М. Аляхновіч]], [[Рыгор Мурашка|Р. Мурашка]], [[Ілары Барашка|І. Барашка]], [[В. Казаль]], [[Васіль Пятровіч Сташэўскі|В. Сташэўскі]], [[Ян Скрыган|Я. Скрыган]], [[Алесь Звонак|А. Звонак]], [[Станіслаў Пятровіч Шушкевіч|С. П. Шушкевіч]], [[Кастусь Губарэвіч|К. Губарэвіч]], [[Уладзімір Адамавіч Жылка|У. Жылка]], [[Мікола Нікановіч|М. Нікановіч]], [[Тодар Кляшторны|Т. Кляшторны]], [[Уладзімір Хадыка|У. Хадыка]], [[Зінаіда Аляксандраўна Бандарына|З. Бандарына]], [[Юрка Гаўрук|Ю. Гаўрук]], [[Васіль Савіч Гарбацэвіч|В. Гарбацэвіч]], [[Валерый Дзмітрыевіч Маракоў|В. Маракоў]], [[Леапольд Іванавіч Родзевіч|Л. Родзевіч]] і інш.


З цягам часу ў аб'яднанні выспеў крызіс, вынікам якога стаў расклад арганізацыі і выхад з яе складу ў маі 1926 многіх сяброў (Чорны, Крапіва, Дубоўка, Бабарэка, Глебка, Пушча, Лужанін і інш.) а на мяжы 1927—1928 — і асноўнага кіравальнага ядра (Чарот, Зарэцкі, Вольны, Дудар, Сташэўскі і інш.). Аб'яднанне было рэарганізаванае ў [[БелАПП]].
З цягам часу ў аб'яднанні выспеў крызіс, вынікам якога стаў расклад арганізацыі і выхад з яе складу ў маі 1926 многіх сяброў (Чорны, Крапіва, Дубоўка, Бабарэка, Глебка, Пушча, Лужанін і інш.) а на мяжы 1927—1928 — і асноўнага кіравальнага ядра (Чарот, Зарэцкі, Вольны, Дудар, Сташэўскі і інш.). Аб'яднанне было рэарганізаванае ў [[Беларуская асацыяцыя пралетарскіх пісьменнікаў|БелАПП]].


{{сюды|Гісторыя}}
{{сюды|Гісторыя}}
Радок 23: Радок 23:
** [[У. А. Навумовіч|Навумовіч У. А.]] Шляхамі арлянят. — Мн., 1984.
** [[У. А. Навумовіч|Навумовіч У. А.]] Шляхамі арлянят. — Мн., 1984.
** [[І. П. Чыгрын|Чыгрын І. П.]] Проза «Маладняка». — Мн., 1985.
** [[І. П. Чыгрын|Чыгрын І. П.]] Проза «Маладняка». — Мн., 1985.
** [[М. І. Мушынскі|Мушынскі М. І.]] Беларуская крытыка і літаратуразнаўства. 20—30-я гады. — Мн., 1975.
** [[Міхась Мушынскі|Мушынскі М. І.]] Беларуская крытыка і літаратуразнаўства. 20—30-я гады. — Мн., 1975.
** [[Н. С. Гілевіч|Гілевіч Н. С.]] Акрыленая рэвалюцыяй (Паэзія «Маладняка»). — Мн., 1962.
** [[Ніл Сямёнавіч Гілевіч|Гілевіч Н. С.]] Акрыленая рэвалюцыяй (Паэзія «Маладняка»). — Мн., 1962.
** [[Ю. С. Пшыркоў|Пшыркоў Ю. С.]] Беларуская савецкая проза (20-я — пачатак 30-х гадоў). — Мн., 1960.
** [[Юльян Сяргеевіч Пшыркоў|Пшыркоў Ю. С.]] Беларуская савецкая проза (20-я — пачатак 30-х гадоў). — Мн., 1960.
** [[Н. С. Перкін|Перкін Н. С.]] Шляхі развіцця беларускай савецкай літаратуры 20—30-х гг. — Мн., 1960.
** [[Навум Саламонавіч Перкін|Перкін Н. С.]] Шляхі развіцця беларускай савецкай літаратуры 20—30-х гг. — Мн., 1960.
** [[Максім Гарэцкі|Гарэцкі М.]] «Маладняк» за пяць гадоў. — Мн., 1928.
** [[Максім Іванавіч Гарэцкі|Гарэцкі М.]] «Маладняк» за пяць гадоў. — Мн., 1928.


{{DEFAULTSORT:Маладняк}}
{{DEFAULTSORT:Маладняк}}

Версія ад 22:41, 1 чэрвеня 2012

«Маладня́к» — Усебеларускае аб'яднанне паэтаў і пісьменнікаў «Маладняк» — аб'яднанне беларускіх савецкіх пісьменнікаў, якое існавала з лістападу 1923 да лістападу 1928. Аб'яднанне ўзнікла як гурток маладых паэтаў пры часопісе «Маладняк». Заснавальнікі: М. Чарот, А. Вольны, А. Дудар, А. Александровіч, А. Бабарэка, Я. Пушча. Назву «Усебеларускае аб'яднанне…» гурток узяў па стварэнні філіі ў Маскве (май 1924) і ініцыятыўных груп у Віцебску і Магілёве. Меліся філіялы ў Мінску, Бабруйску, Барысаве, Віцебску, Гомелі, Клімавічах («Калінінская філія»), Магілёве, Оршы, Полацку, Слуцку, Смаленску, Ленінградзе, Празе, Рызе; студыі і гурткі — у многіх гарадах і мястэчках. У склад аб'яднання ўваходзілі нацыянальныя секцыі рускіх, польскіх, яўрэйскіх, літоўскіх пісьменнікаў.

Кіравальны орган: Прэзідыум, потым — Цэнтральнае Бюро (з лютага 1925). ЦБ у розныя гады ўзначальвалі М. Чарот, А. Вольны, У. Дубоўка, П. Галавач. Друкаваны орган — часопіс «Маладняк» (нумары з 9/1926 да 11/1928). Многія філіялы мелі ўласныя часопісы або альманахі. З мая 1925 аб'яднанне выдавала на свае сродкі бібліятэчку («кніжніцу») — невялікія зборнікі твораў сваіх сяброў (выйшла каля 60).

Сябрамі аб'яднання ў розны час былі К. Чорны, З. Бядуля, К. Крапіва, У. Дубоўка, У. Галубок, Я. Журба, А. Гурло, М. Лынькоў, П. Трус, П. Броўка, П. Глебка, М. Зарэцкі, Н. Чарнушэвіч, А. Якімовіч, М. Аляхновіч, Р. Мурашка, І. Барашка, В. Казаль, В. Сташэўскі, Я. Скрыган, А. Звонак, С. П. Шушкевіч, К. Губарэвіч, У. Жылка, М. Нікановіч, Т. Кляшторны, У. Хадыка, З. Бандарына, Ю. Гаўрук, В. Гарбацэвіч, В. Маракоў, Л. Родзевіч і інш.

З цягам часу ў аб'яднанні выспеў крызіс, вынікам якога стаў расклад арганізацыі і выхад з яе складу ў маі 1926 многіх сяброў (Чорны, Крапіва, Дубоўка, Бабарэка, Глебка, Пушча, Лужанін і інш.) а на мяжы 1927—1928 — і асноўнага кіравальнага ядра (Чарот, Зарэцкі, Вольны, Дудар, Сташэўскі і інш.). Аб'яднанне было рэарганізаванае ў БелАПП.

Дзейнасць

Творчая праграма была сфармуляваная ў дэкларацыі (снежань 1924): «…ідэі матэрыялізму, марксізму і ленінізму ажыццявіць у беларускай мастацкай творчасці»; мастацкі вобраз павінен аб'ектыўна адпавядаць рэальнасці. Праграма ўдакладнялася новымі дэкларацыямі (1925, 1926) у кірунку размежавання творчай і культурна-масавай працы, барацьбы за развіццё марксісцкай крытыкі і інш.

Аб'яднанне праводзіла вялікую выхаваўчую працу сярод моладзі, садзейнічала выяўленню талентаў, наладжвала сувязі з літаратурнымі арганізацыямі іншых ССР (Украінскай, Расійскай, Грузінскай), кнігаабмен з іншымі краінамі.

Савецкая крытыка адзначала, што творчасць маладнякоўцаў была прасякнутая пафасам сцвярджэння сацыялістычнага ладу, вызначалася пошукамі новых мастацкіх форм і сродкаў. Аднак многія з сяброў абвяшчалі літаратурную спадчыну перажыткам старога грамадства, захапляліся арыгінальнічаннем, фармалістычным штукарствам («бурапена»). У сваёй дзейнасці аб'яднанне кіравалася ўказаннямі кампартыі, было цесна звязанае з камсамолам і стаяла на цвёрдай ідэалагічнай платформе, хоць і дапускала пралікі і памылкі.[1]

Зноскі

  1. (Хромчанка 1987)…

Літаратура

  • К. Р. Хромчанка. Маладняк // Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі: У 5-і т. / Рэдкал.: І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш.. — Мн.: БелСЭ, 1986. — Т. 3. Карчма — Найгрыш. — 751 с. — 10 000 экз. С.410,411.
    • История белорусской советской литературы. — Мн., 1977. С.22-23,46-50.
    • Навумовіч У. А. Шляхамі арлянят. — Мн., 1984.
    • Чыгрын І. П. Проза «Маладняка». — Мн., 1985.
    • Мушынскі М. І. Беларуская крытыка і літаратуразнаўства. 20—30-я гады. — Мн., 1975.
    • Гілевіч Н. С. Акрыленая рэвалюцыяй (Паэзія «Маладняка»). — Мн., 1962.
    • Пшыркоў Ю. С. Беларуская савецкая проза (20-я — пачатак 30-х гадоў). — Мн., 1960.
    • Перкін Н. С. Шляхі развіцця беларускай савецкай літаратуры 20—30-х гг. — Мн., 1960.
    • Гарэцкі М. «Маладняк» за пяць гадоў. — Мн., 1928.