Зеніт: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[недагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1: Радок 1:
{{Значэнні|Зеніт}}
{{Значэнні|Зеніт}}
[[Выява:Zenith-Nadir-Horizon.svg|thumb|right|Дыяграма, якая паказвае суадносіны зеніту, [[Надзір, астраномія|надзіра]] і [[гарызонт]]а (у розных вызначэннях). Заўважым, што зеніт супрацьпастаўлены надзіру.]]
[[Выява:Zenith-Nadir-Horizon.svg|thumb|right|250px|Дыяграма, якая паказвае суадносіны зеніту, [[Надзір, астраномія|надзіра]] і [[гарызонт]]а (у розных вызначэннях). Заўважым, што зеніт супрацьпастаўлены надзіру.]]
[[Выява:Tropical-area-mactan-philippines.jpg|thumb|240px|right|У момант, калі сонца знаходзіцца прама над галавой (у зеніце), вертыкальны ствол дрэва не адкідае на зямлю [[цень]]. Гэта адбываецца у [[Поўдзень|сонечны поўдзень]] у [[Тропікі|тропіках]] двойчы ў год.]]
[[Выява:Tropical-area-mactan-philippines.jpg|thumb|250px|right|У момант, калі сонца знаходзіцца прама над галавой (у зеніце), вертыкальны ствол дрэва не адкідае на зямлю [[цень]]. Гэта адбываецца у [[Поўдзень|сонечны поўдзень]] у [[Тропікі|тропіках]] двойчы ў год.]]


У спрошчаным сэнсе '''зеніт''' — гэта напрамак, які паказвае непасрэдна «ўверх» над канкрэтным месцам, гэта значыць гэта адзін з двух вертыкальных напрамкаў, артаганальных да гарызантальнай плоскасці ў дадзенай кропцы. Паняцце «ўверх» больш дакладна вызначана ў [[астраномія|астраноміі]], [[геафізіка|геафізікі]] і сумежных з імі навуках (напрыклад, [[метэаралогія|метэаралогіі]]) як напрамак, супрацьлеглы кірунку дзеяння сілы гравітацыі ў дадзенай кропцы. Супрацьлеглы Зеніту кірунак, г. зн. кірунак, які супадае з напрамкам дзеяння сілы гравітацыі, называецца [[Надзір]]. Тэрмін зеніт адносіцца таксама да найвышэйшай кропцы, якой дасягае нябеснае целам у працэсе свайго бачнага руху па арбіце адносна дадзенага пункта назірання. У гэтым сэнсе слова зеніт часта выкарыстоўваецца для вызначэння становішча [[Сонца]], але тэхнічна сапраўды яно можа дасягацца толькі ў нейкі момант часу і толькі ў нізкіх шыротах.
У спрошчаным сэнсе '''зеніт''' — гэта напрамак, які паказвае непасрэдна «ўверх» над канкрэтным месцам, гэта значыць гэта адзін з двух вертыкальных напрамкаў, артаганальных да гарызантальнай плоскасці ў дадзенай кропцы. Паняцце «ўверх» больш дакладна вызначана ў [[астраномія|астраноміі]], [[геафізіка|геафізікі]] і сумежных з імі навуках (напрыклад, [[метэаралогія|метэаралогіі]]) як напрамак, супрацьлеглы кірунку дзеяння сілы гравітацыі ў дадзенай кропцы. Супрацьлеглы Зеніту кірунак, г. зн. кірунак, які супадае з напрамкам дзеяння сілы гравітацыі, называецца [[Надзір]]. Тэрмін зеніт адносіцца таксама да найвышэйшай кропцы, якой дасягае нябеснае целам у працэсе свайго бачнага руху па арбіце адносна дадзенага пункта назірання. У гэтым сэнсе слова зеніт часта выкарыстоўваецца для вызначэння становішча [[Сонца]], але тэхнічна сапраўды яно можа дасягацца толькі ў нейкі момант часу і толькі ў нізкіх шыротах.

Версія ад 10:39, 15 чэрвеня 2012

Дыяграма, якая паказвае суадносіны зеніту, надзіра і гарызонта (у розных вызначэннях). Заўважым, што зеніт супрацьпастаўлены надзіру.
У момант, калі сонца знаходзіцца прама над галавой (у зеніце), вертыкальны ствол дрэва не адкідае на зямлю цень. Гэта адбываецца у сонечны поўдзень у тропіках двойчы ў год.

У спрошчаным сэнсе зеніт — гэта напрамак, які паказвае непасрэдна «ўверх» над канкрэтным месцам, гэта значыць гэта адзін з двух вертыкальных напрамкаў, артаганальных да гарызантальнай плоскасці ў дадзенай кропцы. Паняцце «ўверх» больш дакладна вызначана ў астраноміі, геафізікі і сумежных з імі навуках (напрыклад, метэаралогіі) як напрамак, супрацьлеглы кірунку дзеяння сілы гравітацыі ў дадзенай кропцы. Супрацьлеглы Зеніту кірунак, г. зн. кірунак, які супадае з напрамкам дзеяння сілы гравітацыі, называецца Надзір. Тэрмін зеніт адносіцца таксама да найвышэйшай кропцы, якой дасягае нябеснае целам у працэсе свайго бачнага руху па арбіце адносна дадзенага пункта назірання. У гэтым сэнсе слова зеніт часта выкарыстоўваецца для вызначэння становішча Сонца, але тэхнічна сапраўды яно можа дасягацца толькі ў нейкі момант часу і толькі ў нізкіх шыротах.

Строга кажучы, зеніт толькі прыблізна звязаны з лакальнай плоскасцю мерыдыяна, бо апошні вызначаецца ў тэрмінах круцільных характарыстык нябеснага цела, а не з пункту гледжання яго гравітацыйнага поля. Яны супадаюць толькі для ідэальнага сіметрычнага цела кручэння. Для Зямлі вось кручэння не мае фіксаванага становішча (напрыклад, з-за пастаянных перасоўванняў акіянскай вады і іншых водных рэсурсаў), а лакальны вертыкальны напрамак, вызначаны праз поле сілы цяжасці, сам змяняе кірунак у часе (напрыклад, з-за месяцовых і сонечных прыліваў і адліваў).

Гл. таксама

Літаратура

  • Huschke, Ralph E. (1959) Glossary of Meteorology, American Meteorological Society, Boston, Second printing-1970.
  • McIntosh, D. H. (1972) Meteorological Glossary, Her Majesty's Stationery Office, Met. O. 842, A.P. 897, 319 p.
  • Picoche, J. (1992) Dictionnaire Etymologique du Français, Le Robert, Paris, ISBN 2-85036-458-4.