Мілан: Розніца паміж версіямі

Мілан
Герб[d]	Сцяг[d]
Краіна	Італія
Рэгіён	Ламбардыя
Правінцыя	Мілан
Каардынаты	45°28′ пн. ш. 9°10′ у. д.HGЯO
Бургамістр	Giuseppe Sala[d]
Заснаваны	каля 600 да н.э.
Плошча	182 км²
Вышыня цэнтра	120 м
Водныя аб’екты	Naviglio della Martesana[d]
Афіцыйная мова	італьянская
Насельніцтва	1 299 439 чалавек (31.12.04)
Шчыльнасць	6 500 чал./км²
Этнахаронім	milanesi або meneghini
Часавы пояс	UTC+1, летам UTC+2
Тэлефонны код	02
Паштовы індэкс	20100
Аўтамабільны код	MI
ISTAT	015146
Афіцыйны сайт	comune.milano.it (італ.)
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[дагледжаная версія]

← Папярэдняя праўка Наступная праўка →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Версія ад 20:35, 19 чэрвеня 2012

Мілан (італ.: Milano, лац.: Mediolanum) — горад у Італіі, другі па колькасці насельніцтва (пасля Рыма) горад краіны, адміністрацыйны цэнтр паўночнаітальянскага рэгіёна Ламбардыя. Мілан знаходзіцца ў басейне р. По, на 480 км паўночней Рыма, звязаны па каналах з ракой Ада на ўсходзе і ракой Тычына на захадзе. Горад ляжыць на вышыні 120 м вышэй за ўзровень мора. Антычны старажытнарымскі горад Медыяланум фармаваўся ў сэрцы сучаснага Мілана. Найбольш ажыўленыя вуліцы ў Мілане — тыя, што ідуць ад цэнтральнай Саборнай плошчы (Piazza del Duomo). Большасць прамысловасці Мілана знаходзіцца на значнай адлегласці, на далёкіх крэсах ад цэнтральнай часткі горада.

Сучасны горад

З-за павялічэння прамысловых раёнаў, Мілан адчувае хуткае ўзрастанне працоўнай сілы і павялічэнне колькасці мяшчанаў, асабліва гэты працэс узмацніўся пасля ІІ Сусветнай вайны. Галоўны наплыў працоўных адбываецца з іншых часцінаў Італіі. Мілан — галоўны камерцыйны, фінансавы і індустрыяльны цэнтр, найбольш сучасны горад краіны. Тут размяшчаюцца штаб-кватэры галоўных банкаў краіны і галоўнай фондавай біржы. Галоўнымі тыпамі вытвочасці з'яўляецца сталелітэйная, тэкстыльная (асабліва ядвабавая), адзенне, прылады для машынаў, аўтамабілі, авіяцыйная прамысловасць, абсталяванне для чыгункі, сельскагаспадарчае абсталяванне, хімічныя рэчывы, абсталяванне для друку, фармацыя, мэбля, ежа. Мілан — гэта галоўны транспартны цэнтр чыгунцы, самалётаў і аўтамабільных дарогаў. Міланскія ўніверсітэты ўлучаюць Універсітэт Мілана (1923), Універсітэт Святога Сэрца (1920) а таксама камерцыйныя і тэхнічныя інстытуты. Акадэмія Брэра Зграбных мастацтваў, Кансерваторыя Джузэппе Вердзі і інстытут Энрыко Фермі на Ядзерных даследваннях таксама размяшчаюцца тут, як і «Бібліятэка Ambrosiana», лепшая ў Італіі. Музеі і галерэі ўлучаюць музей «Poldo-Pezzoli» і музей Натуральнай Гісторыі. Галерэі мастацтва знаходзяцца ў «Бібліятэцы Ambrosiana» і ў палацы Брэра. Таксама тут знаходзяцца «Касцёл Santa Maria delle Grazie» (1465—1490) і дом Леанарда да Вінчы. Найбольш значным гістарычнымі будынкамі з'яўляюцца Міланская Кафедра (пачала будавацца ў 1386), Замак Сфорца (1456), «Ospedale Maggiore» (1456), ды «Basilica di Sant' Ambrogio» (386; перабудоўвалася ў ХІ і ХІІ стагоддзях), і «Basilica di San Lorenzo» (VI стг., перабуд. XVI стагоддзі). Таксама ў Мілане знаходзіцца La Skala, адзіны з найбольш прэстыжных оперных тэатраў.

Гісторыя

Мілан быў заснаваны кельтамі, каля ІІІ ДХ. Горад пераўшоў пад уладу Рыму ў 222 г. ДХ, а з 305 па 402 з'яўляўся сталіцай заходнерымскай імперыі. На працягу V і VI стг., Мілан, у залежнасці ад нападаў Гуннаў, Готаў і Ламбардаў, неаднарозова скарачаўся, нават да памераў вёсцы. Места было неаднарозова перабудавана на працягу ІХ стг., а пазней сталася рэзідэнцыяй арцібіскупа. У ХІІ стг., Мілан стаўся вольнай камуннай, альбо рэспублікай, а гэты статус быў гарантаваны па міру ў Канстанце 1183 г. У ХІІІ стагоддзі, места трапіла пад уплыў дзвух уплывовых фамілій, Вісконці і Сфорца. Вісконці кіравалі з 1447 г., а Сфорца дамінавалі з 1450 па 1535 г. Гэтыя дзве фаміліі сталіся аднымі з лідараў італьянскай арыстакратыі, мелі сувязі з усімі значнымі фаміліямі Еўропы.

Пасля 1535 г., горад трапіў пад замежнае панаванне на 400 год. Іспанія кіравала з 1535 па 1713 год, пакуль не страціла горад ў выніку вайны за іспанскую спадчыну. Мілан адышоў да Аўстрыі. Францыя кіравала горадам з 1796 па 1815, пакуль не быў вернуты Аўстрыі. У 1859 г. Мілан увайшоў як частка ў Сардзінскае каралеўства і пасля ўвайшоў у склад аб'яднанай Італіі ў 1861 г. Пасля І Сусветнай вайны, Мілан зрабіўся цэнтрам Беніта Мусаліні і яго Фашысцкай Партыі. З яго ён здзейсніў марш на Рым у 1922 г. Места атрымала цяжкія пашкоды падчас ІІ Сусветнай вайны.

Выбітныя асобы Мілана

Сільвіё Берлусконі
Алесандра Мандзоні — знакаміты італьянскі пісьменнік-рамантык
Эрнеста Тэадора Манета — лаўрэат Нобелеўскай прэміі міру
Джавані Баціста Самарціні
Адрыяна Чэлентана — акцёр, спявак, рэжысёр

Бізнес і культура

Вонкавыя спасылкi

About Milan — information about the city, what to see, how to move.
ATM — Milan's Transportation Company
City of Milan — official Virtual Tour website
City of Milan — official website
City of Milan — touristic guide
Rete Metropolitana di Milano (Italian)
Salone internazionale del mobile Milan's furniture fair

Шаблон:Link FA Шаблон:Link FA Шаблон:Link GA

@@ Радок 82: / Радок 82: @@
 == Сучасны горад ==
-З-за павялічэння прамысловых раёнаў, Мілан адчувае хуткае ўзрастанне працоўнай сілы і павялічэнне колькасці мяшчанаў, асабліва гэты працэс узмацніўся пасля [[Другая Сусветная Вайна|ІІ Сусветнай вайны]]. Галоўны наплыў працоўных адбываецца з іншых часцінаў Італіі. Мілан — галоўны камерцыйны, фінансавы і індустрыяльны цэнтр, найбольш сучасны горад краіны. Тут размяшчаюцца штаб-кватэры галоўных банкаў краіны і галоўнай [[Фондавая біржа|фондавай біржы]]. Галоўнымі тыпамі вытвочасці з'яўляецца сталелітэйная, тэкстыльная (асабліва ядвабавая), адзенне, прылады для машынаў, аўтамабілі, авіяцыйная прамысловасць, абсталяванне для чыгункі, сельскагаспадарчае абсталяванне, хімічныя рэчывы, абсталяванне для друку, фармацыя, мэбля, ежа. Мілан — гэта галоўны транспартны цэнтар чыгунцы, самалётаў і аўтамабільных дарогаў. Міланскія ўніверсітэты ўлучаюць Універсітэт Мілана ([[1923]]), Універсітэт Святога Сэрца ([[1920]]) а таксама камерцыйныя і тэхнічныя інстытуты. Акадэмія Брэра Зграбных мастацтваў, Кансерваторыя Джузэппе Вердзі і інстытут Энрыко Фермі на Ядзерных даследваннях таксама размяшчаюцца тут, як і «Бібліятэка Ambrosiana», лепшая ў Італіі. Музеі і галерэі ўлучаюць музей «Poldo-Pezzoli» і музей Натуральнай Гісторыі. Галерэі мастацтва знаходзяцца ў «Бібліятэцы Ambrosiana» і ў палацы Брэра. Таксама тут знаходзяцца «Касцёл Santa Maria delle Grazie» ([[1465]]—[[1490]]) і дом [[Леанарда да Вінчы]]. Найбольш значным гістарычнымі будынкамі з'яўляюцца Міланская Катэдра (пачала будавацца ў [[1386]]), Замак Сфорца ([[1456]]), «Ospedale Maggiore» ([[1456]]), ды «Basilica di Sant' Ambrogio» ([[386]]; перабудоўвалася ў ХІ і ХІІ стагоддзях), і «Basilica di San Lorenzo» (VI стг., перабуд. XVI стагоддзі). Таксама ў Мілане знаходзіцца [[La Skala]], адзіны з найбольш прэстыжных оперных тэатраў.
+З-за павялічэння прамысловых раёнаў, Мілан адчувае хуткае ўзрастанне працоўнай сілы і павялічэнне колькасці мяшчанаў, асабліва гэты працэс узмацніўся пасля [[Другая Сусветная Вайна|ІІ Сусветнай вайны]]. Галоўны наплыў працоўных адбываецца з іншых часцінаў Італіі. Мілан — галоўны камерцыйны, фінансавы і індустрыяльны цэнтр, найбольш сучасны горад краіны. Тут размяшчаюцца штаб-кватэры галоўных банкаў краіны і галоўнай [[Фондавая біржа|фондавай біржы]]. Галоўнымі тыпамі вытвочасці з'яўляецца сталелітэйная, тэкстыльная (асабліва ядвабавая), адзенне, прылады для машынаў, аўтамабілі, авіяцыйная прамысловасць, абсталяванне для чыгункі, сельскагаспадарчае абсталяванне, хімічныя рэчывы, абсталяванне для друку, фармацыя, мэбля, ежа. Мілан — гэта галоўны транспартны цэнтр чыгунцы, самалётаў і аўтамабільных дарогаў. Міланскія ўніверсітэты ўлучаюць Універсітэт Мілана ([[1923]]), Універсітэт Святога Сэрца ([[1920]]) а таксама камерцыйныя і тэхнічныя інстытуты. Акадэмія Брэра Зграбных мастацтваў, Кансерваторыя Джузэппе Вердзі і інстытут Энрыко Фермі на Ядзерных даследваннях таксама размяшчаюцца тут, як і «Бібліятэка Ambrosiana», лепшая ў Італіі. Музеі і галерэі ўлучаюць музей «Poldo-Pezzoli» і музей Натуральнай Гісторыі. Галерэі мастацтва знаходзяцца ў «Бібліятэцы Ambrosiana» і ў палацы Брэра. Таксама тут знаходзяцца «Касцёл Santa Maria delle Grazie» ([[1465]]—[[1490]]) і дом [[Леанарда да Вінчы]]. Найбольш значным гістарычнымі будынкамі з'яўляюцца Міланская Кафедра (пачала будавацца ў [[1386]]), Замак Сфорца ([[1456]]), «Ospedale Maggiore» ([[1456]]), ды «Basilica di Sant' Ambrogio» ([[386]]; перабудоўвалася ў ХІ і ХІІ стагоддзях), і «Basilica di San Lorenzo» (VI стг., перабуд. XVI стагоддзі). Таксама ў Мілане знаходзіцца [[La Skala]], адзіны з найбольш прэстыжных оперных тэатраў.
 == Гісторыя ==
-Мілан быў заснаваны [[Кельты|кельтамі]], каля ІІІ ДХ. Горад пераўшоў пад уладу [[Рымская Рэспубліка|Рыму]] ў 222 г. ДХ, а з [[305]] па [[402]] з'яўляўся сталіцай заходнерымскай імперыі. На працягу V і VI стг., Мілан, у залежнасці ад нападаў [[Гунны|Гуннаў]], [[Готы|Готаў]] і [[Ламбарды|Ламбардаў]], неаднарозова скарачаўся, нават да памераў вёсцы. Места было неаднарозова перабудавана на працягу ІХ стг., а пазней сталася рэзідэнцыяй арцібіскупа. У ХІІ стг., Мілан стаўся вольнай камуннай, альбо рэспублікай, а гэты статус быў гарантаваны па міру ў Канстанце [[1183]] г. У ХІІІ стагоддзі, места трапіла пад уплыў дзвух уплывовых фамілій, Вісконці і Сфорца. Вісконці кіравалі з [[1447]] г., а Сфорца дамінавалі з [[1450]] па [[1535]] г. Гэтыя дзве фаміліі сталіся аднымі з лідэраў італьянскай арыстакратыі, мелі сувязі з усімі значнымі фаміліямі [[Еўропа|Еўропы]].
+Мілан быў заснаваны [[Кельты|кельтамі]], каля ІІІ ДХ. Горад пераўшоў пад уладу [[Рымская Рэспубліка|Рыму]] ў 222 г. ДХ, а з [[305]] па [[402]] з'яўляўся сталіцай заходнерымскай імперыі. На працягу V і VI стг., Мілан, у залежнасці ад нападаў [[Гунны|Гуннаў]], [[Готы|Готаў]] і [[Ламбарды|Ламбардаў]], неаднарозова скарачаўся, нават да памераў вёсцы. Места было неаднарозова перабудавана на працягу ІХ стг., а пазней сталася рэзідэнцыяй арцібіскупа. У ХІІ стг., Мілан стаўся вольнай камуннай, альбо рэспублікай, а гэты статус быў гарантаваны па міру ў Канстанце [[1183]] г. У ХІІІ стагоддзі, места трапіла пад уплыў дзвух уплывовых фамілій, Вісконці і Сфорца. Вісконці кіравалі з [[1447]] г., а Сфорца дамінавалі з [[1450]] па [[1535]] г. Гэтыя дзве фаміліі сталіся аднымі з лідараў італьянскай арыстакратыі, мелі сувязі з усімі значнымі фаміліямі [[Еўропа|Еўропы]].
-Пасля [[1535]] г., горад трапіў пад замежнае панаванне на 400 год. [[Іспанія]] кіравала з [[1535]] па [[1713]] год, пакуль не страціла горад ў выніку [[Вайна за іспанскую спадчыну|вайны за іспанскую спадчыну]]. Мілан адышоў да [[Аўстрыя|Аўстрыі]]. [[Францыя]] кіравала горадам з [[1796]] па [[1815]], пакуль не быў вернуты Аўстрыі. У [[1859]] г. Мілан увайшоў як частка ў [[Каралеўства Сардынія|Сардынскае каралеўства]] і пасля ўвайшоў у склад аб'яднанай [[Італія|Італіі]] ў [[1861]] г.
+Пасля [[1535]] г., горад трапіў пад замежнае панаванне на 400 год. [[Іспанія]] кіравала з [[1535]] па [[1713]] год, пакуль не страціла горад ў выніку [[Вайна за іспанскую спадчыну|вайны за іспанскую спадчыну]]. Мілан адышоў да [[Аўстрыя|Аўстрыі]]. [[Францыя]] кіравала горадам з [[1796]] па [[1815]], пакуль не быў вернуты Аўстрыі. У [[1859]] г. Мілан увайшоў як частка ў [[Каралеўства Сардзінія|Сардзінскае каралеўства]] і пасля ўвайшоў у склад аб'яднанай [[Італія|Італіі]] ў [[1861]] г.
 Пасля [[Першая Сусветная вайна|І Сусветнай вайны]], Мілан зрабіўся цэнтрам [[Беніта Мусаліні]] і яго Фашысцкай Партыі. З яго ён здзейсніў марш на [[Горад Рым|Рым]] у [[1922]] г. Места атрымала цяжкія пашкоды падчас [[Другая Сусветная вайна|ІІ Сусветнай вайны]].
@@ Радок 115: / Радок 115: @@
 [[Катэгорыя:Гарады Італіі]]
 {{Link FA|hr}}
 {{Link FA|hu}}
 {{Link GA|eo}}
 [[af:Milaan]]
 [[als:Mailand]]