Гай Светоній Транквіл

Гай Светоний Транквіл (лац.: Gaius Suetonius Tranquillus) — рымскі пісьменнік, гісторык і вучоны-энцыклапедыст, які жыў прыблізна паміж 75 і 160 гг. н. э. Дакладны год яго нараджэння не ўстаноўлены, але ў жыццярысе Нерона ён паведамляе, што быў падлеткам, калі на Усходзе з'явіўся самазванец, які выдаваў сябе за Нерона (89 г. н. э.)

Жыццё і агульная характарыстыка навуковых заняткаў

Належаў па паходжанні да наезніцкага саслоўя. З жыццяпісу Калігулы вынікае, што дзед Светонія займаў нейкую нязначную пасаду пры імператары. Бацька яго, Светоний Лет, трыбун XIII парнага легіёна, удзельнічаў у барацьбе Атона з Вітэліем. Пры Даміцыяне Светоній жыў у Рыме, займаючыся рыторыкай і граматыкай; знаходзіўся ў сяброўскіх адносінах з Плініем Малодшым, па хадайніцтве якога Траян дараваў яму сан трыбуна; пры Адрыяне быў імператарскім сакратаром (magister epistolarum), але запаў у няласку за непачцівае стаўленне да жонкі імператара Сабіны і, аддаліўшыся ад двара, аддаўся энцыклапедычныя-літаратурным заняткам, па прыкладзе Варон. З іншых крыніц вядомыя назвы яго шматлікіх прац, пераважна напісаных па-грэчаску, прысвечаных літаратуры, філасофіі і прыродзе. Гэта быў руплівы збіральнік, які пакінуў шмат каштоўных звестак аб гістарычных, археалагічных і літаратурных прадметах. Крыніцамі для яго служылі архівы, публічныя акты, гістарычныя творы, мемуары і вуснае паданне. Светоній адным з першых нехрысціянскіх пісьменнікаў паведаміў аб з'яўленні паслядоўнікаў Ісуса Хрыста. Хоць гэта не зусім дакладна: у тэксце ідзе гаворка пра «іудзеяў, усхваляваных нейкім Хрэстом», а гэта імя было распаўсюджана на Блізкім Усходзе ў арамейскамоўным асяроддзі.