Гама (літара): Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1: Радок 1:
{{да выдалення|гэта не выправіць}}
{{арфаграфія}}
{{Move|Γ, γ|Спрэчнасць транслітарацыі ў беларускай мове грэцкага алфавіту}}
{{Грэчаскі алфавіт}}
{{Грэчаскі алфавіт}}
'''Γ, γ''' (грэч. Γάμμα: '''Гамма''', '''Гама''' <ref name=pr>У адпаведнасці з БЭ ў 18 тамах. Т.5., Мн., 1997, С.510: ''Грэчаскае пісьмо''</ref>; лат. ''Gamma'': '''Кгамма''', '''Ґамма''') — 3-я літара [[грэчаскі алфавіт|грэчэскага алфавіту]]. У сістэме грэчэскага алфавітнага запісу лікаў мае лікавае значэнне 3. Паходзіць ад фінікійскае літары - гімел. Ад літары «гама» паходзяць кірылічныя літары Г, Ґ і лацінскія C, G.
'''Γ, γ''' (назва: гама<ref name=pr>У адпаведнасці з БЭ ў 18 тамах. Т.5., Мн., 1997, С.510: ''Грэчаскае пісьмо''</ref>, грэч. Γάμμα) — 3-я літара [[грэчаскі алфавіт|грэчаскага алфавіту]]. У сістэме грэчаскага алфавітнага запісу лікаў мае лікавае значэнне 3. Паходзіць ад фінікійскай літары - гімел. Ад літары «гама» паходзяць кірылічныя літары Г, Ґ і лацінскія C, G.

== Назва і транскрыпцыя ў беларускай мове ==

'''Гамма''', [[транскрыпцыя|транскрипцыя]]: [[Г]]. Назва у [[Царкоўнаславянская мова|Цэркоўнаславянскай мове]] Дадзены вар'янт назвы з'яўляець ся [[транслітэрацыя]]й першага узроўню конверсіи з грэчэскай мовы.

'''Гама''', [[транскрыпцыя|транскрипцыя]]: [[Г]]. Дадзены вар'янт назвы з'яўляець ся [[фанетычная транскрыпцыя|фонэтичнай транскрипцыяй]] вышай прыведзенай [[транслітэрацыя|транслітэрацыи]] ''Гамма''. Назва ''Гама'' замацована, па апошніх звестках <ref name="pr"/>, як правільная у правапісе сучаснай беларускай мовы.

[[транскрыпцыя|Транскрипцыя]] [[Г]] дакладна перадае гучанне літэры '''Γ, γ''' у сучаснай [[Грэчаская мова|грэчэскай мове]] і адпавядае традицыйнаму беларускаму вымаўленню.

'''Кгамма''', [[транскрыпцыя|транскрипцыя]]: [[зычны гук Г выбухны|''Кг'']]. Транслітэрацыя традицыйнага [[Лацінская мова|латинскага]] напісання назвы літэры '''Γ, γ''' - ''Gamma''. Дадзены вар'янт назвы уяўляе сабой традицыйную для [[Старабеларуская мова|старабеларускай мовы]] [[Транслітэрацыя|транслітэрацыю]] латинскае літэры [[G]] у двузнак [[зычны гук Г выбухны|''Кг'']].

'''Ґамма''', [[транскрыпцыя|транскрипцыя]]: [[зычны гук Г выбухны|''Ґ'']]. Транслітэрацыя традицыйнага [[Лацінская мова|латинскага]] напісання назвы літэры '''Γ, γ''' - ''Gamma''. Дадзены вар'янт назвы уяўляе сабой сучасны вар'янт [[Транслітэрацыя|транслітэрацыи]] латинскае літэры [[G]] у літэру [[зычны гук Г выбухны|''Ґ'']] у [[Беларуская альтэрнатыўная арфаграфія, 2005|сучаснай "Тарашкевіцы"]].

Вар'янты [[транскрыпцыя|транскрипцыи]] ''Кг'' і ''Ґ'' дакладна перадаюць гучанне літэры '''Γ, γ''' у займаннях з грэцкай мовы у большасці моваў, якія выкарыстоўваюць [[лацінскі алфавіт|латинскі алфавіт]], а таксама у сучаснай [[Руская мова|рускай мове]], у якой прыняцце заходнеэўропэйскага стандарту привяло да скасавання спрадвечнага славянскага фрикатиўнага гука "Г" [Gh] з нормы літэратурнага вымаўлення. Гэткі ж процэсс, звязаны з приняццем транскрипцыи '''Ґамма''', зараз назіраець ся у сучаснай [[Русінская мова|русінскай мове]] ва [[Украіна|Украині]]. [[транскрыпцыя|Транскрипцыя]] літэры '''Γ, γ''' як ''Кг'' або ''Ґ'' з'яўляець ся цалкам нетрадицыйнай для беларускай мовы, і не адпавядае нормам грэчэскай мовы.

{{зноскі}}
{{зноскі}}

[[Катэгорыя:Грэчаскія літары]]
[[Катэгорыя:Грэчаскія літары]]


Радок 28: Радок 9:
[[ast:Gamma]]
[[ast:Gamma]]
[[bar:Gamma]]
[[bar:Gamma]]
[[be-x-old:Гама (літара)]]
[[bg:Гама (буква)]]
[[bg:Гама (буква)]]
[[bo:གྷེ་མ།]]
[[bo:གྷེ་མ།]]
Радок 64: Радок 44:
[[ku:Gama]]
[[ku:Gama]]
[[la:Gamma]]
[[la:Gamma]]
[[lb:Gamma]]
[[lez:Гамма (гьарф)]]
[[lt:Gama (raidė)]]
[[lt:Gama (raidė)]]
[[lv:Gamma (burts)]]
[[lv:Gamma (burts)]]
Радок 87: Радок 65:
[[sv:Gamma]]
[[sv:Gamma]]
[[sw:Gamma]]
[[sw:Gamma]]
[[ta:காமா]]
[[th:แกมมา]]
[[th:แกมมา]]
[[tr:Gama (harf)]]
[[tr:Gama (harf)]]
[[uk:Гамма (літера)]]
[[uk:Гамма (літера)]]
[[vep:Gamma]]
[[vi:Gamma]]
[[war:Gamma]]
[[war:Gamma]]
[[wuu:Γ]]
[[wuu:Γ]]
[[yi:גאמא]]
[[zh:Γ]]
[[zh:Γ]]
[[zh-yue:Γ]]
[[zh-yue:Γ]]

Версія ад 17:22, 1 ліпеня 2012

Грэчаскі алфавіт
Α α — альфа Β β — бэта
Γ γ — гама Δ δ — дэльта
Ε ε — эпсілон Ζ ζ — дзэта
Η η — эта Θ θ — тэта
Ι ι — іота Κ κ — капа
Λ λ — лямбда Μ μ — мю (мі)
Ν ν — ню (ні) Ξ ξ — ксі
Ο ο — амікрон Π π — пі
Ρ ρ — ро Σ σ ς — сігма
Τ τ — тау Υ υ — іпсілон
Φ φ — фі Χ χ — хі
Ψ ψ — псі Ω ω — амега
Выйшлі з ужывання
Ϝϝ,Ͷͷ — дыгама
(вав)
Ϛϛ — стыгма
Ͱͱ — гета Ϻϻ — сан
Ϟϟ, Ϙϙ — копа Ϡϡ,Ͳͳ — сампі
Ϸϸ — шо

Γ, γ (назва: гама[1], грэч. Γάμμα) — 3-я літара грэчаскага алфавіту. У сістэме грэчаскага алфавітнага запісу лікаў мае лікавае значэнне 3. Паходзіць ад фінікійскай літары - гімел. Ад літары «гама» паходзяць кірылічныя літары Г, Ґ і лацінскія C, G.

Зноскі

  1. У адпаведнасці з БЭ ў 18 тамах. Т.5., Мн., 1997, С.510: Грэчаскае пісьмо