Таварыства філаматаў: Розніца паміж версіямі
[недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
др clean up, replaced: а у → а ў (2), і у → і ў, {{вызнч|1=Таварыства філаматаў}} → '''Таварыства філаматаў''' using AWB (7794) |
др r2.7.2) (робат змяніў: pl:Towarzystwo Filomatyczne |
||
Радок 13: | Радок 13: | ||
[[en:Philomaths]] |
[[en:Philomaths]] |
||
[[lt:Filomatai]] |
[[lt:Filomatai]] |
||
[[pl: |
[[pl:Towarzystwo Filomatyczne]] |
||
[[ru:Филоматы]] |
[[ru:Филоматы]] |
||
[[uk:Товариство філоматів]] |
[[uk:Товариство філоматів]] |
Версія ад 00:14, 8 жніўня 2012
Таварыства філаматаў — тайнае таварыства ў навучальных установах Віленскай вучэбнай акругі. Створана ў 1817 па ініцыятыве групы студэнтаў Віленскага ўніверсітэта (А. Міцкевіча, Т. Зана, Я. Чачота, Ю. Яжоўскага і інш.) гурток філаматаў ператварыўся ў даволі буйную арганізацыю са шматлікімі філіяламі ў розных раёнах Беларусі.
Погляды філаматаў фарміраваліся пад уплывам ідэй перадавога польскага мысліцеля прафесара Віленскага ўніверсітэта Іахіма Лелявеля. Некаторыя з іх, выступаючы за аднаўленне Рэчы Паспалітай, адстойвалі таксама ідэю барацьбы супраць феадальнага прыгнёту. Змены ў грамадскім жыцці, на іх думку, былі магчымы толькі ў выніку дзеннасці перадавых людзей. Філаматы выкарыстоўвалі для прапаганды сваіх ідэй сярод насельніцтва ланкастэрскія школы, якія ствараліся ў беларускіх, літоўскіх і ўкраінскіх губернях, што ўваходзілі ў склад Віленскай вучэбнай акругі, таму многія філаматы ўдзельнічалі ў заснаванні школ і арганізацыі ў іх навучання па ланкастэрскай сістэме.