Віленскае ваяводства (1926—1939): Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
др clean up using AWB (7893)
Радок 9: Радок 9:
| Гімн =
| Гімн =
| Статус = ваяводства
| Статус = ваяводства
| Краіна = [[Польская Рэспубліка (1918—1939)|Польская Рэспубліка]]
| Краіна = [[Польская Рэспубліка, 1918—1939|Польская Рэспубліка]]
| Уваходзіць у =
| Уваходзіць у =
| Улучае = 9 паветаў
| Улучае = 9 паветаў
Радок 53: Радок 53:
}}
}}


'''Віленскае ваяводства''' ({{lang-pl|województwo wileńskie}}, {{lang-lt|Vilniaus vaivadija}}) — ваяводства ў складзе міжваеннай [[Польская Рэспубліка (1918—1939)|Польскай Рэспублікі]] з [[1926]] года да перадачы гэтай тэрыторыі [[СССР|Савецкім Саюзам]] [[Літва|Літве]] і [[БССР|Беларускай ССР]] у верасні [[1939]] году. Было ўтворанае ў [[1923]] годзе. Сталіца ваяводства знаходзілася ў [[Вільня|Вільні]].
'''Віленскае ваяводства''' ({{lang-pl|województwo wileńskie}}, {{lang-lt|Vilniaus vaivadija}}) — ваяводства ў складзе міжваеннай [[Польская Рэспубліка, 1918—1939|Польскай Рэспублікі]] з [[1926]] года да перадачы гэтай тэрыторыі [[СССР|Савецкім Саюзам]] [[Літва|Літве]] і [[БССР|Беларускай ССР]] у верасні [[1939]] году. Было ўтворанае ў [[1923]] годзе. Сталіца ваяводства знаходзілася ў [[Вільня|Вільні]].


== Апісанне ==
== Апісанне ==
Радок 59: Радок 59:
Большасць тэрыторыі ваяводства складала [[Сярэдняя Літва]], якая была [[інкарпарацыя|інкарпараваная]] да [[Польшча|Польшчы]] ў [[1922]] годзе. З [[6 красавіка]] [[1922]] года да [[22 снежня]] [[1925]] года тэрыторыя ваяводства была вядомая пад назвай ''Віленская Зямля''.
Большасць тэрыторыі ваяводства складала [[Сярэдняя Літва]], якая была [[інкарпарацыя|інкарпараваная]] да [[Польшча|Польшчы]] ў [[1922]] годзе. З [[6 красавіка]] [[1922]] года да [[22 снежня]] [[1925]] года тэрыторыя ваяводства была вядомая пад назвай ''Віленская Зямля''.


Плошча ваяводства складала 29 011 [[квадратны кіламетр|квадратных кіламетраў]], а колькасць насельніцтва паводле [[перапіс насельніцтва|перапісу насельніцтва]] ў Польшчы ў [[1931]] годзе — 1 276 000 чалавек. Большасць насельніцтва складалі [[палякі]] (59,5%) і [[беларусы]] (22,7%). Таксама былі [[літоўцы]] (5,2%), [[расейцы]] (3,4%) і іншыя (0,3%) ўключна ў [[караімы|караімамі]]. У гарадох (за выняткам [[Вільня|Вільні]]) значную колькасць насельніцтва складалі [[жыды]] (8.5% ад усяго насельніцтва).<ref>Паводле перапісу насельніцтва Польшчы 1931 года. «Drugi Powszechny Spis Ludności z dnia 9 XII 1931 r». Statystyka Polski D (34). 1939.</ref> 61,2% былі прызнаныя [[каталіцтва|рыма-каталікамі]], 26,9% — [[праваслаўе|праваслаўнымі]], 9,4% — [[юдаізм|юдэйцамі]], 2,4% прыпадалі на іншыя веравызнанні.
Плошча ваяводства складала 29 011 [[квадратны кіламетр|квадратных кіламетраў]], а колькасць насельніцтва паводле [[перапіс насельніцтва|перапісу насельніцтва]] ў Польшчы ў [[1931]] годзе — 1 276 000 чалавек. Большасць насельніцтва складалі [[палякі]] (59,5%) і [[беларусы]] (22,7%). Таксама былі [[літоўцы]] (5,2%), [[расейцы]] (3,4%) і іншыя (0,3%) ўключна ў [[караімы|караімамі]]. У гарадох (за выняткам [[Вільня|Вільні]]) значную колькасць насельніцтва складалі [[жыды]] (8.5% ад усяго насельніцтва).<ref>Паводле перапісу насельніцтва Польшчы 1931 года. «Drugi Powszechny Spis Ludności z dnia 9 XII 1931 r». Statystyka Polski D (34). 1939.</ref> 61,2% былі прызнаныя [[каталіцтва|рыма-каталікамі]], 26,9% — [[праваслаўе|праваслаўнымі]], 9,4% — [[іўдаізм|юдэйцамі]], 2,4% прыпадалі на іншыя веравызнанні.


== Месцазнаходжанне ==
== Месцазнаходжанне ==
Радок 77: Радок 77:
* [[Паставы|Пастаўскі павет]] (плошча 3 050 км², нас. 99 900),
* [[Паставы|Пастаўскі павет]] (плошча 3 050 км², нас. 99 900),
* [[Свянцяны|Свянцянскі]] павет (плошча 4 017 км², нас. 136 500),
* [[Свянцяны|Свянцянскі]] павет (плошча 4 017 км², нас. 136 500),
* [[Вілейка|Вялейскі павет]] (плошча 3 427 км², нас. 131 100),
* [[Вілейка|Вілейскі павет]] (плошча 3 427 км², нас. 131 100),
* павет горада [[Вільня|Вільні]] (з [[1930]] года) (плошча 105 км², нас. 195 100),
* павет горада [[Вільня|Вільні]] (з [[1930]] года) (плошча 105 км², нас. 195 100),
* Віленска—[[Трокі|Троцкі]] павет (плошча 5 967 км², нас. 214 500. Гэта быў найвялікшы павет ва ўсёй міжваеннай Польшчы, большы за [[Сілезскае ваяводства (1920—1939)|аўтаномнае Сілезскае ваяводства]]).
* Віленска—[[Трокі|Троцкі]] павет (плошча 5 967 км², нас. 214 500. Гэта быў найвялікшы павет ва ўсёй міжваеннай Польшчы, большы за [[Сілезскае ваяводства, 1920—1939|аўтаномнае Сілезскае ваяводства]]).


Сталіцы паветаў па звестках на [[1931]] год налічвалі: Вільня — 190 172 жыхароў, Браслаў — 1587 жыхароў, Дзісна — 4413 жыхароў, Маладзечна — 1997 жыхароў, Ашмяны — 6000 жыхароў, Паставы — 974 жыхары, Свянцяны — 6000 жыхароў, Вялейка — 3417 жыхароў.
Сталіцы паветаў па звестках на [[1931]] год налічвалі: Вільня — 190 172 жыхароў, Браслаў — 1587 жыхароў, Дзісна — 4413 жыхароў, Маладзечна — 1997 жыхароў, Ашмяны — 6000 жыхароў, Паставы — 974 жыхары, Свянцяны — 6000 жыхароў, Вялейка — 3417 жыхароў.

Версія ад 15:37, 25 жніўня 2012

Віленскае ваяводства
Герб
Герб
Краіна Польская Рэспубліка
Статус ваяводства
Уваходзіць у
Адміністрацыйны цэнтр
Дата ўтварэння 1926
Дата скасавання 1939
Кіраўнік апошні — Артур Марушэўскі
Насельніцтва (1931) 1 276 000
Шчыльнасць 44 чал./км²
Нацыянальны склад палякі — 59,7%
беларусы — 22,7%
яўрэі — 8,5%
літоўцы — 5,2%
расейцы — 3,4%
іншыя — 0,3%.
Плошча 29 011 км²
Віленскае ваяводства на карце
Код аўтам. нумароў WN
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Віленскае ваяводства (польск.: województwo wileńskie, літ.: Vilniaus vaivadija) — ваяводства ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі з 1926 года да перадачы гэтай тэрыторыі Савецкім Саюзам Літве і Беларускай ССР у верасні 1939 году. Было ўтворанае ў 1923 годзе. Сталіца ваяводства знаходзілася ў Вільні.

Апісанне

Большасць тэрыторыі ваяводства складала Сярэдняя Літва, якая была інкарпараваная да Польшчы ў 1922 годзе. З 6 красавіка 1922 года да 22 снежня 1925 года тэрыторыя ваяводства была вядомая пад назвай Віленская Зямля.

Плошча ваяводства складала 29 011 квадратных кіламетраў, а колькасць насельніцтва паводле перапісу насельніцтва ў Польшчы ў 1931 годзе — 1 276 000 чалавек. Большасць насельніцтва складалі палякі (59,5%) і беларусы (22,7%). Таксама былі літоўцы (5,2%), расейцы (3,4%) і іншыя (0,3%) ўключна ў караімамі. У гарадох (за выняткам Вільні) значную колькасць насельніцтва складалі жыды (8.5% ад усяго насельніцтва).[1] 61,2% былі прызнаныя рыма-каталікамі, 26,9% — праваслаўнымі, 9,4% — юдэйцамі, 2,4% прыпадалі на іншыя веравызнанні.

Месцазнаходжанне

Ваяводства размяшчалася ў паўночна-ўсходняй частцы дзяржавы, межавала з Савецкім Саюзам на ўсходзе, Літвай на захадзе, Латвіяй на поўначы Навагрудскім ваяводствам на поўдні і Беластоцкім ваяводствам на паўднёвым захадзе. Мясцовасць была раўнінная, месцамі гарыстая, у склад ваяводства ўваходзілі некалькі азёраў (напрыклад, Нарач — найвялікшае возера Беларусі і найвялікшае возера Польшчы ў міжваенны перыяд). На 1 студзеня 1937 года лясы займалі 21.2% плошчы тэрыторыі ваяводства.

Гарады і адміністрацыйны падзел

Вільня з'яўлялася пятым па велічыні горадам у Польшчы (у 1939 годзе налічвала 195 тысячаў месцічаў). Віленскае ваяводства налічвала 14 гарадоў.

У 1922—1939 гадах Віленскае ваяводства падзялялася на 9 паветаў:

Сталіцы паветаў па звестках на 1931 год налічвалі: Вільня — 190 172 жыхароў, Браслаў — 1587 жыхароў, Дзісна — 4413 жыхароў, Маладзечна — 1997 жыхароў, Ашмяны — 6000 жыхароў, Паставы — 974 жыхары, Свянцяны — 6000 жыхароў, Вялейка — 3417 жыхароў.

Падзел 1939 года

У 1939 годзе выяводства было падзеленае паміж СССР і Літовскай рэспублікай, а польскія дзяржаўныя дзеячы сышлі ў падполле.[2]

Літаратура

Шаблон:Transwiki

Зноскі

  1. Паводле перапісу насельніцтва Польшчы 1931 года. «Drugi Powszechny Spis Ludności z dnia 9 XII 1931 r». Statystyka Polski D (34). 1939.
  2. Заява рэгіянальнага ўраду ў Вільні (польск.)