Абсідыян: Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
др r2.7.2) (робат дадаў: ka:ობსიდიანი |
NjardarBot (размовы | уклад) др r2.7.3) (робат дадаў: nn:Obsidian |
||
Радок 93: | Радок 93: | ||
[[nah:Itztli]] |
[[nah:Itztli]] |
||
[[nl:Obsidiaan]] |
[[nl:Obsidiaan]] |
||
[[nn:Obsidian]] |
|||
[[no:Obsidian]] |
[[no:Obsidian]] |
||
[[pl:Obsydian]] |
[[pl:Obsydian]] |
Версія ад 21:35, 31 жніўня 2012
Абсідыян | |
Агульныя | |
---|---|
Традыцыйныя назвы | вулканічнае шкло |
Хім. формула | 70–75% SiO2; MgO, Fe3O4 |
Фізічныя ўласцівасці | |
Прымясі | ~0,5% воды |
Шчыльнасць | 2,55 г/см³ |
Цвёрдасць | 5 |
Тэрмічныя ўласцівасці |
Абсідыян — аднастайнае вулканічнае шкло, якое прайшло праз хуткае астуджэнне расплаўленых горных парод.
Этымалогія назвы
У слова "абсідыян" ёсць некалькі магчымых крыніц. Назва матэрыялу можа паходзіць ад грэч. "Абсіс" — відовішча, бо ў старажытнасці гэты матэрыял прымяняўся для вырабу люстэркаў. Аднак многія даследчыкі выводзяць паходжанне назвы ад лац. Obsidianus lapis або лац. Obsianus lapis — камень Абсідыя (або Абсія), ад імя рымляніна Абсідыя (або Абсія), які ўпершыню прывёз камень у Рым з Эфіопіі. Такая этымалогія абсідыяна згадваецца яшчэ ў энцыклапедыі Плінія Старэйшага, 77 год н. э. Камень абсідыян прысутнічае ў мясцовасцях цяперашняга Ірана, Арменіі, Грузіі і Турцыі. Абсідыян мае шмат назваў, большасць звязана з міфічнымі назвамі і міфічнымі ўяўленнямі старажытных насельнікаў вышэй пералічаных мясцовасцяў. Так напрыклад у Арменіі абсідыян шырока вядомы як "Сатану ехунг" (арм. Սատանի Եղունգ), што ў перакладзе азначае пазногаць Сатаны, бо камень - чорны і распаўсюджаны быў у месцах вывяржэння вулканаў, што ў міфічным сэнсе было вынікам гневу сатаны і вывяржэнне лавы і з'яўленні абсідыяну.