Медзь: Розніца паміж версіямі
| [недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
др робат змяніў: yo:Copper→yo:Bàbàowó |
др r2.7.3) (робат дадаў: frr:Kööber |
||
| Радок 77: | Радок 77: | ||
[[fiu-vro:Vask]] |
[[fiu-vro:Vask]] |
||
[[fr:Cuivre]] |
[[fr:Cuivre]] |
||
[[frr:Kööber]] |
|||
[[fur:Ram]] |
[[fur:Ram]] |
||
[[fy:Koper]] |
[[fy:Koper]] |
||
Версія ад 01:41, 26 верасня 2012
Медзь (лац.: Cuprum) Cu — хімічны элемент I групы перыядычнай сістэмы; атамны нумар 29. Метал чырвонага колеру.
Медзь вядомая са старажытных часоў: гэта першы метал, які замяніў камень у першабытных прыладах працы — пачатак меднага веку датуецца прыкладна 4-м тысячагоддзем да н.э.
Адкрыццё старажытнымі егіпцянамі бронзы (сплаву медзі з волавам) — больш лёгкаплаўкай і цвёрдай, чым сама медзь — паклала канец кароткаму меднаму веку і пачатак намнога даўжэйшаму веку бронзаваму: з канца 4-га па 1-е тысячагоддзе да н.э.
Старажытныя рымляне вывозілі медную руду з вострава Кіпр, адкуль пайшла лацінская назва медзі — «купрум».
Прыродныя крыніцы
Па распаўсюджанасці ў зямной кары займае 26-е месца сярод элементаў. Збольшага медзь прысутнічае ў горных пародах у выглядзе злучэнняў. Прамысловае значэнне маюць халькапірыт CuFeS2, хальказін Cu2S, малахіт CuCO3·Cu(OH)2, некаторыя іншыя.
Прымяненне
Больш паловы ўсёй здабычы медзі ідзе на вытворчасць электрычнага дроту, каля 30-40 % — выкарыстоўваецца для атрымання розных сплаваў — бронзы, латуні, медна-нікелевых.
Гл. таксама
 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |
|---|---|
| Металы | Алюміній (Al) · Жалеза (Fe) · Золата (Au) · Медзь (Cu) · Нікель (Ni) · Волава (Sn) · Паладый (Pd) · Плаціна (Pt) · Серабро (Ag) · Свінец (Pb) · Хром (Cr) · Цынк (Zn) |
| Сплавы | Акманітал · Алюмініевая бронза (CuAl) · Білон (CuAg) · Бронза (CuSn) · Калыванская медзь (CuAuAg) · Латунь (CuZn) · Медна-нікелевы сплаў (CuNi) · Мельхіёр (CuNiFeMn) · Нейзільбер (CuZnNi) · Нержавеючая сталь (FeCrNi) · Нікелевая бронза (CuSnNi) · Нікелева-жалезны сплаў (NiFe) · Нікелева-цынкавы сплаў (NiZn) · Пацін · Паўночнае золата (CuAlZnSn) · Сталь (Fe) · Стэрлінг (AgCu) · Тампак (CuZn) · Храмаваная сталь (FeCr) · Чыгун (Fe) · Электр, электрон, электрум (AuAg) |
| Групы манет | |
| Гл. таксама | |